Το πρώτο δείγμα γραφής για την εξωτερική πολιτική του έδωσε ο νεοεκλεγμένος Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ με το διορισμό του 53χρονου γιου μεταναστών από την Κούβα, Μάρκο Ρούμπιο, στο υπουργείο Εξωτερικών, αποτελώντας τον πρώτο Λατινοαμερικανό που θα αναλάβει επικεφαλής της διπλωματίας των ΗΠΑ.
Χαρακτηρίζεται «γεράκι» της εξωτερικής πολιτικής και πολύ σκληρός ειδικά απέναντι στην Κίνα, στο Ιράν και στη Βενεζουέλα. Αντίθετα, είναι ένθερμος υποστηρικτής του Ισραήλ. Ο ίδιος πρωτοστάτησε σε αποφάσεις που μπλόκαραν φοροαπαλλαγές για ηλεκτρικά αυτοκίνητα με μπαταρίες που είχαν κατασκευαστεί στην Κίνα και το 2020 ήταν μεταξύ των πέντε Αμερικανών γερουσιαστών στους οποίους το Πεκίνο επέβαλε κυρώσεις, λόγω της στάσης που είχε υιοθετήσει σχετικά με τις διαδηλώσεις υπέρ της δημοκρατίας στο Χονγκ Κονγκ.
Ο Ρούμπιο είναι περισσότερο ένας παραδοσιακός παρεμβατιστής όσον αφορά στην εξωτερική πολιτική, υποστηρίζοντας τη μυϊκή προσέγγιση στις εξωτερικές συγκρούσεις, ενώ η εξωτερική πολιτική του Τραμπ έχει επικεντρωθεί στην αποφυγή στρατιωτικών επεμβάσεων στο εξωτερικό, όπως χαρακτηριστικά γράφει το Aljazeera.
Ο Ρούμπιο θεωρείται από τους σημαντικότερους υποστηρικτές της συνεργασίας των ΗΠΑ με την Κύπρο, την Ελλάδα και το Ισραήλ και ως Γερουσιαστής είχε δώσει μάχες ώστε να «κλειδώσει» αυτό το σχήμα ως το βασικό τρίγωνο συνεργατών της Αμερικής στην περιοχή.
Από την άλλη όμως, η επιλογή του συγκεκριμένου προσώπου προκαλεί πονοκέφαλο στην Άγκυρα, καθότι ο Ρούμπιο είναι σφοδρός επικριτής των πολιτικών του Ταγίπ Ερντογάν, μιλώντας συχνά για καταπάτηση ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ελευθεριών.
Είχε επίσης αντιταχθεί στις τουρκικές επιχειρήσεις στη Συρία ζητώντας την προστασία των Κούρδων στην περιοχή, ενώ αντιμετωπίζει την Τουρκία ως μία χώρα που ανήκει περισσότερο στον άξονα των απολυταρχιών και των αυταρχικών καθεστώτων και όχι της Δύσης. Άλλωστε, ήταν μεταξύ των μελών του Κογκρέσου που με διακομματική επιστολή του προς τον Τζο Μπάιντεν είχε ζητήσει, μεταξύ άλλων, να ασκηθεί πίεση στην Άγκυρα για την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Μάλιστα, είναι γνωστές οι επαφές του Ρούμπιο με Τούρκους στις ΗΠΑ που ήταν προσκείμενοι στον Φετουλάχ Γκιουλέν, ο οποίος πέθανε πρόσφατα και ήταν «κόκκινο πανί» για τον Τούρκο πρόεδρο. Ο Ερντογάν θεωρεί τους Γκιουλενιστές υπεύθυνους για τον σχεδιασμό και την εκτέλεση του πραξικοπήματος σε βάρος του το 2016.
Η στάση των ΗΠΑ στην Ανατολική Μεσόγειο
Ο ομογενής Γερουσιαστής Γκας Μπιλιράκης εξηγεί ότι ο νέος υπουργός Εξωτερικών τάσσεται υπέρ της αμυντικής και ενεργειακής συνεργασίας των ΗΠΑ στην Ανατολική Μεσόγειο και εκτιμά ότι θα επεκτείνει αυτή τη συνεργασία στην περιοχή.
Ο ομογενής νομοθέτης έκανε ειδική αναφορά στα έργα μεταφοράς υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) και ενίσχυσης της διασυνδεσιμότητας, υποστηρίζοντας ότι ο διορισμός του Ρεπουμπλικάνου συναδέλφου του από τη Φλόριντα αποτελεί μια θετική εξέλιξη για τα αμερικανικά συμφέροντα, τους συμμάχους των ΗΠΑ και την περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου.
Όπως σημείωσε χαρακτηριστικά, «μια πιο συνδεδεμένη και ενωμένη Ανατολική Μεσόγειος θα έχει ως αποτέλεσμα περισσότερη ευημερία, σταθερότητα και ειρήνη».
Υπό αυτό το πρίσμα, υπενθύμισε ότι ο Μάρκο Ρούμπιο συμμετέχει σε κοινοβουλευτικές ομάδες που συνδέονται άμεσα ή έμμεσα με τα θέματα που αφορούν την Ελλάδα. Μεταξύ αυτών ξεχωρίζουν οι ομάδες για τη Διεθνή Θρησκευτική Ελευθερία, τις Ελληνικές Υποθέσεις και την Ελληνο-Ισραηλινή Συμμαχία.
Επιπλέον, ο Γκας Μπιλιράκης στάθηκε στο γεγονός ότι ο Μάρκο Ρούμπιο ήταν ένας από τους νομοθέτες που κατέθεσαν τα δύο κομβικής σημασίας νομοσχέδια που είχε υπογράψει ο Ντόναλντ Τραμπ για την περιοχή της Ανατολικής Μεσόγειου.
Το πρώτο ήταν το East Med Act (Νόμος για την εταιρική σχέση ασφάλειας και ενέργειας στην Ανατολική Μεσόγειο) του 2019 και το δεύτερο ήταν ο Νόμος περί Άμυνας και Διακοινοβουλευτικής Εταιρικής Σχέσης ΗΠΑ-Ελλάδας του 2021.
«Αυτές οι πρωτοβουλίες ενίσχυσαν την αμυντική εταιρική σχέση μεταξύ των ΗΠΑ και της Ελλάδας, υποστηρίζοντας τον ελληνικό στρατιωτικό εκσυγχρονισμό και τις πολυμερείς προσπάθειες ασφάλειας μεταξύ της Κύπρου, της Ελλάδας, του Ισραήλ και των Ηνωμένων Πολιτειών», επισημαίνει ο Γκας Μπιλιράκης στην ανακοίνωσή του.
Η στάση της Άγκυρας
Όσον αφορά στην Τουρκία, ο Γκας Μπιλιράκης εξέφρασε την πεποίθηση ότι ο νέος επικεφαλής του Στέιτ Ντιπάρτμεντ θα διασφαλίσει ότι ο Τούρκος πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν θα είναι υπόλογος για τη συμπεριφορά του.
Ειδικότερα, υποστήριξε ότι ο Μάρκο Ρούμπιο θα αρνηθεί να επιτρέψει την επιστροφή της Τουρκίας στο πρόγραμμα των μαχητικών F-35 λόγω της κατοχής του ρωσικού συστήματος αντιπυραυλικής άμυνας S-400.
Από την πλευρά του, ο Ερντογάν άφησε να εννοηθεί ότι η Τουρκία τηρεί στάση αναμονής για να δει ποια θα είναι η πολιτική της νέας αμερικανικής κυβέρνησης και εν συνεχεία πως θα κινηθεί, σύμφωνα με το Euronews.
Τα μηνύματα που δίνει κατά καιρούς ο Τραμπ για την περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου μας ανησυχούν, είπε ο Ερντογάν, ο οποίος ευχήθηκε ο νέος Αμερικανός πρόεδρος να κάνει σε αυτή τη θητεία πολύ διαφορετικές κινήσεις όσον αφορά στην περιοχή. Παράλληλα, άφησε ανοικτό παράθυρο για συνεργασία της Τουρκίας στον τομέα της τεχνολογίας με τον Έλον Μασκ.
Μιλώντας στους δημοσιογράφους, κατά την πτήση της επιστροφής του από το Αζερμπαϊτζάν, όπου συμμετείχε στη σύνοδο της COP29, ο Τούρκος πρόεδρος διευκρίνισε αυτήν τη φορά ότι η ανάπτυξη των σχέσεων μεταξύ Τουρκίας και ΗΠΑ στη νέα θητεία δεν θα επιτευχθεί μέσω της τηλεφωνικής διπλωματίας, αλλά εξέφρασε την ελπίδα ότι θα γίνουν συναντήσεις με τον Τραμπ σε διεθνείς συνόδους ή διμερώς για να καθοριστεί η επόμενη περίοδος με πολύ καλύτερο τρόπο.
«Το υπουργικό συμβούλιο Τραμπ θα γνωριστεί πολύ καλύτερα με τους συνεργάτες μου στο δικό μου υπουργικό συμβούλιο μέσω συναντήσεων και ελπίζουμε ότι θα κάνουμε τα επόμενα βήματά μας αναλόγως», συμπλήρωσε ο Τούρκος πρόεδρος.
Στην ερώτηση εάν η εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ μειώνει την απειλή περιφερειακού πολέμου και ισραηλινής κατοχής, ο Ερντογάν άφησε να εννοηθεί ότι επίσης τηρεί στάση αναμονής.
Παρατήρησε ότι οι συναντήσεις του με τον Ντόναλντ Τραμπ στο παρελθόν ήταν ασύγκριτα περισσότερες σε σχέση με τον Μπάιντεν και εξέφρασε την επιθυμία να γίνουν βήματα με τον καλύτερο τρόπο αυτήν την περίοδο για να επωφεληθούν από αυτό τόσο οι ΗΠΑ όσο και η Τουρκία.
Επίσης, ο Ερντογάν έδωσε έμφαση και στην οικονομική συνεργασία με τις ΗΠΑ. Και στο γεγονός ότι η κυβέρνηση Τραμπ βλέπει την οικονομία ως μία από τις προτεραιότητές της. Η Τουρκία είναι μια χώρα που προσφέρει επενδυτικές ευκαιρίες με τη στρατηγική γεωγραφική της θέση και τον πληθυσμό της και υπό αυτή την έννοια μπορεί να δημιουργήσει νέες ευκαιρίες στο διμερές εμπόριο και επενδύσεις, όπως είπε, με έμφαση στους τομείς της ενέργειας, των υποδομών και της τεχνολογίας.
Η σχέση Ρούμπιο με Ισραήλ
Σε ό,τι αφορά τον πόλεμο της Γάζας, ο Ρούμπιο – όπως και ο Τραμπ – υποστηρίζει σθεναρά το Ισραήλ, αποκαλώντας τη Χαμάς «τρομοκρατική οργάνωση» η οποία πρέπει να εξαλειφθεί και τονίζοντας πως είναι καθήκον των ΗΠΑ να προμηθεύουν στο Ισραήλ τον οπλισμό που χρειάζεται για να ολοκληρώσει την αποστολή του και να επιτύχει τους στόχους του.
Ο Γερουσιαστής έχει εκφράσει επανειλημμένα την υποστήριξή του στον πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου κατά τη διάρκεια των επιθέσεων του Ισραήλ κατά της Χαμάς στη Γάζα και της Χεζμπολάχ στον Λίβανο και έχει κατηγορήσει την κυβέρνηση Μπάιντεν ότι δεν έκανε αρκετά για να στηρίξει τον σύμμαχό της, όπως χαρακτηριστικά γράφει η Washington Post.
Περιέγραψε τον πόλεμο του Ισραήλ στη Γάζα, που ξεκίνησε ως απάντηση στις επιθέσεις της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου 2023, ως διεξαγόμενο με «διορατικότητα και δικαιοσύνη», καθώς επιδιώκει «να καταστρέψει την τρομοκρατική οργάνωση ώστε να μην απειλήσει ποτέ ξανά τον λαό του Ισραήλ. Ένα μήνα μετά τον πόλεμο, ο Ρούμπιο είπε ότι δεν θα ζητούσε κατάπαυση του πυρός: «Αντίθετα… θέλω να καταστρέψουν κάθε στοιχείο της Χαμάς που μπορούν να πάρουν στα χέρια τους. Αυτοί οι άνθρωποι είναι μοχθηρά ζώα που έκαναν φρικτά εγκλήματα», φέρεται να έχει δηλώσει στην αμερικανική εφημερίδα. Έχει επίσης καταδικάσει τις αποφάσεις ορισμένων δυτικών συμμάχων να αναστείλουν ή να περιορίσουν τις εξαγωγές όπλων στο Ισραήλ λόγω ανησυχιών για πιθανές παραβιάσεις του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου ως υπονομεύοντας την ικανότητα της χώρας να αμυνθεί.
Ως προς το Ιράν, ο Ρούμπιο έχει αποκαλέσει την Τεχεράνη «τρομοκρατικό» καθεστώς και τον Φεβρουάριο είπε ότι η «αναδυόμενη άνοδος ενός άξονα» με επικεφαλής την Κίνα, τη Ρωσία και το Ιράν είναι η μεγαλύτερη γεωπολιτική απειλή για τις ΗΠΑ.
Σε μια δήλωση την 1η Οκτωβρίου, αφού το Ιράν εκτόξευσε μπαράζ πυραύλων στο Ισραήλ, ο Ρούμπιο είπε ότι υποστήριξε το «δικαίωμα του Ισραήλ να απαντήσει δυσανάλογα για να σταματήσει αυτή την απειλή», χωρίς να διευκρινίσει τι μπορεί να συνεπάγεται αυτό. «Χωρίς το Ιράν δεν υπάρχει Χαμάς. Χωρίς το Ιράν, δεν υπάρχει η Χεζμπολάχ. Χωρίς το Ιράν, δεν υπάρχουν σιιτικές πολιτοφυλακές που μας επιτίθενται από το Ιράκ και τη Συρία», είπε ο Ρούμπιο σε τηλεοπτική συνέντευξη στις 7 Νοεμβρίου. Είπε ακόμη, σύμφωνα πάντα με την Washington Post, ότι μια κυβέρνηση Τραμπ θα ήταν «πολύ σαφής και πολύ σταθερή» στην αντιμετώπιση του Ιράν και κατηγόρησε τον Μπάιντεν ότι αντιμετωπίζει την Τεχεράνη σαν «Βέλγους διπλωμάτες στα Ηνωμένα Έθνη».
Πως αντιμετωπίζει την Ουκρανία
Ο Ρούμπιο υπήρξε ένας εκ των 15 Ρεπουμπλικάνων γερουσιαστών που καταψήφισαν τον Απρίλιο ένα μεγάλο πακέτο στρατιωτικής βοήθειας προς την Ουκρανία, υποστηρίζοντας άλλους συμμάχους των ΗΠΑ, συμπεριλαμβανομένου του Ισραήλ. Ο Ντόναλντ Τραμπ έχει επικρίνει κατ’ επανάληψη τη συνεχιζόμενη στρατιωτική βοήθεια που προσέφερε ο Δημοκρατικός πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν στο Κίεβο.
Σε πρόσφατες συνεντεύξεις, ο Ρούμπιο είπε ότι η Ουκρανία πρέπει να επιδιώξει «μια διευθέτηση μέσω διαπραγματεύσεων» με τη Ρωσία αντί να επιζητεί την ανάκτηση του συνόλου των εδαφών που έχει καταλάβει η Ρωσία την τελευταία δεκαετία. Επίσης, ήταν ένας από τους 15 Ρεπουμπλικάνους γερουσιαστές που καταψήφισαν ένα πακέτο στρατιωτικής βοήθειας για την Ουκρανία που ψηφίστηκε τον Απρίλιο.
