Στις κάλπες προσέρχονται την Κυριακή δεκάδες εκατομμύρια Γερμανοί, σε μία εκλογική μάχη που αναμένεται αμφίρροπη, καθώς οι παραδοσιακές πολιτικές δυνάμεις στην ισχυρότερη οικονομία της Ευρωζώνης κονταροχτυπιούνται με τις λαϊκιστικές φωνές, ενώ το φάντασμα της ακροδεξιάς έχει καθίσει για τα καλά τους τελευταίους μήνες πάνω στην γερμανική πολιτική σκηνή.
Υπενθυμίζεται πως η κυβέρνηση συνασπισμού Σοσιαλιστών - Πράσινων - Φιλελεύθερων υπό τον καγκελάριο Όλαφ Σολτς κατέρρευσε τον Νοέμβριο, πυροδοτώντας μία τρίμηνη προεκλογική περίοδο κατά την οποία στο δημόσιο διάλογο κυριάρχησε η κατάσταση στην οικονομία και το ζήτημα της παράνομης μετανάστευσης.
Σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, σαφές προβάδισμα τουλάχιστον για την πρωτοκαθεδρία στην γερμανική Βουλή (Bundestag) διατηρεί η Χριστιανοδημοκρατική Ένωση (CDU-CSU) υπό τον Φρίντριχ Μερτς, ενώ στην δεύτερη θέση των δημοσκοπήσεων βρίσκεται η ακροδεξιά Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD), με τους Σοσιαλιστές (SPD) του Όλαφ Σολτς να ακολουθούν στην τρίτη θέση, οδεύοντας ολοταχώς προς την χειρότερη επίδοσή τους από τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο.
Όπως αναφέρει το Bloomberg, ο συντηρητικός Μερτς θα χρειαστεί την υποστήριξη ενός ή περισσότερων κομμάτων για να εξασφαλίσει την πλειοψηφία στην Bundestag, γεγονός που αυξάνει τον κίνδυνο ακυβερνησίας, τη στιγμή που μία σειρά φλέγοντα ζητήματα, όπως η στάση των ΗΠΑ για τον πόλεμο στην Ουκρανία και η προσπάθεια τόνωσης της οικονομίας, βρίσκονται στο τραπέζι.
Σημειώνεται πως μετά τις τελευταίες ομοσπονδιακές εκλογές το 2021, χρειάστηκαν περισσότεροι από δύο μήνες ώστε ο Σολτς να έρθει σε συμφωνία με τους Πράσινους και τους Φιλελεύθερους ώστε να σχηματίσει κυβέρνηση, ενώ σε περίπτωση αποτυχίας στις διαπραγματεύσεις ανοιχτό είναι το ενδεχόμενο νέων εκλογών.
Η ακτινογραφία των κομμάτων
Η Χριστιανοδημοκρατική Ένωση (CDU) του Μερτς και το αδελφό της κόμμα της Βαυαρίας, η Χριστιανοκοινωνική Ένωση (CSU), διατήρησαν ισχυρό προβάδισμα στις δημοσκοπήσεις. Ο Μερτς έχει τραβήξει το CDU/CSU πιο δεξιά από την προκάτοχό του, Άνγκελα Μέρκελ, επιδιώκοντας μια πιο συντηρητική προσέγγιση στα οικονομικά, τις δαπάνες πρόνοιας και τη μετανάστευση.
Το SPD του Σολτς είναι στην κεντροαριστερά και πιο ανοιχτό από το CDU σε κρατικές επενδύσεις που χρηματοδοτούνται από το χρέος και σχετικά γενναιόδωρη κοινωνική πρόνοια.
Η AfD έχει διπλασιάσει περίπου τα ποσοστά της στις δημοσκοπήσεις σε σχέση με τις τελευταίες ομοσπονδιακές εκλογές το 2021. Ιδρύθηκε πριν από δέκα χρόνια ως πολιτική ομάδα που υποστήριξε την κατάργηση του ευρώ και σταδιακά στράφηκε προς ριζοσπαστικές θέσεις όπως η μαζική απέλαση μεταναστών και η αποκατάσταση των οικονομικών δεσμών με τη Ρωσία του Βλαντιμίρ Πούτιν. Σε ορισμένα στελέχη του AfD έχουν επιβληθεί πρόστιμα από γερμανικά δικαστήρια για χρήση ναζιστικών συνθημάτων.
Οι Πράσινοι κάνουν εκστρατεία για τις προσπάθειες για την απαλλαγή από τις εκπομπές άνθρακα στην οικονομία και την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής. Όπως και το SPD, θέλουν περισσότερες δαπάνες που χρηματοδοτούνται από το χρέος για την αναμόρφωση της βιομηχανίας, συμπεριλαμβανομένης μιας μαζικής επέκτασης της ηλιακής και αιολικής ενέργειας.
Οι δημοσκοπήσεις έδειξαν ότι το φιλοεπιχειρηματικό FDP, το κόμμα της Αριστεράς και η ακροαριστερά Buendnis Sarah Wagenknecht (BSW) κυμαίνονται γύρω από το όριο υποστήριξης των ψηφοφόρων του 5% που απαιτείται για να κερδίσει οποιεσδήποτε έδρες στη Bundestag. Αν όλα τα καταφέρουν, το κοινοβούλιο θα μπορούσε να καταλήξει με επτά κόμματα, καθιστώντας το χτίσιμο ενός κυβερνητικού συνασπισμού ακόμη πιο περίπλοκο. Ωστόσο, ακόμη και αν χάσουν το όριο του 5%, τα κόμματα μπορούν να μπουν στο κοινοβούλιο εάν κερδίσουν τουλάχιστον τρεις από τις έδρες που διεκδικούν.
Ποιοι είναι οι πιθανοί κυβερνητικοί συνασπισμοί;
CDU - SPD: Η Γερμανία είχε τέσσερις από αυτούς τους «μεγάλους συνασπισμούς» από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, τρεις εκ των οποίων κατά τη διάρκεια της θητείας της Μέρκελ. Με τον Μερτς να τραβάει το κόμμα του προς τα δεξιά, μπορεί να είναι πιο δύσκολο να βρει κανείς κοινό έδαφος αυτή τη φορά. Ο Μερτς έχει δηλώσει ότι μπορεί να είναι ανοιχτός να μειώσει τελικά το συνταγματικό όριο χρέους σε αντάλλαγμα για περικοπές στα κοινωνικά επιδόματα και τις κρατικές επιδοτήσεις.
CDU - Πράσινοι: Αυτή η συμμαχία δεν έχει δοκιμαστεί ποτέ σε ομοσπονδιακό επίπεδο, αν τα δύο κόμματα έχουν συμπράξει στο παρελθόν για να κυβερνήσουν ομοσπονδιακά κρατίδια, όπως τηΒόρεια Ρηνανία-Βεστφαλία και τη Βάδη-Βυρτεμβέργη. Οι πρόσφατες επιθέσεις των ηγετών του CDU στον επικεφαλής υποψήφιο των Πρασίνων Ρόμπερτ Χάμπεκ και την απόδοσή του ως υπουργός Οικονομίας θα περιπλέξουν τις όποιες συνομιλίες για τον συνασπισμό.
CDU - SPD - Πράσινοι: Το κατακερματισμένο πολιτικό τοπίο κάνει μια άλλη τριμερή συμμαχία μια πραγματική πιθανότητα, αλλά θα ήταν δύσκολο να πουληθεί στους ψηφοφόρους. Η προηγούμενη συμμαχία SPD- Πράσινοι - FDP υπό τον Σολτς πέρασε μεγάλο μέρος της θητείας του σε καυγάδες και έγινε βαθιά αντιδημοφιλής.
Ο μπαμπούλας της AfD και ο Έλον Μασκ
Σύμφωνα με το Bloomberg, οι πιθανότητες να δούμε την AfD ή ορισμένα από τα στελέχη της σε κυβερνητικά έδρανα είναι απειροελάχιστες. Κι αυτό επειδή όλα τα άλλα κόμματα έχουν αποκλείσει το ενδεχόμενο συνεργασίας με την Εναλλακτική για τη Γερμανία.
Μετά την αποτυχημένη ψηφοφορία για την ασυτηροποίηση των κανόνων για τη μετανάστευση που έφερε στο κοινοβούλιο ο Φρίντριχ Μερτς, ο Σολτς άφησε αιχμές εναντίον του ηγέτη του CDU περί σύμπλευσης με την ακροδεοξιά, ωστόσο ότι ο Μερτς επανειλημμένα απέκλεισε οποιαδήποτε ενεργή συνεργασία με το AfD, χαρακτηρίζοντας ορισμένα στελέχη της αλλά και αρκετές από τις θέσεις της «εξτρεμιστικές».
Όπως τονίζεται στο δημοσίευμα, αν και η AfD, που υποστηρίχθηκε από τον δισεκατομμυριούχο σύμμαχο του Τραμπ, Έλον Μασκ, ως το κόμμα για τη «σωτηρία της Γερμανίας», δεν πλησιάζει στην εξουσία, ωστόσο οι θέσεις της αναγκάζουν τα υπόλοιπα κόμματα σε μια σταδιακή στροφή προς τα δεξιά.
Το κόμμα ζητά μεγάλης κλίμακας απελάσεις μεταναστών χωρίς έγγραφα, καθώς και την άρση των κυρώσεων στη Ρωσία, την απόσυρση της στρατιωτικής υποστήριξης για την Ουκρανία και τον τερματισμό του νομίσματος του ευρώ.
Εάν το AfD έχει ισχυρή απόδοση στην ψηφοφορία της Κυριακής, θα επιβαρύνει περαιτέρω το γερμανικό πολιτικό σύστημα που σχεδιάστηκε εν μέρει για να κρατήσει τους εξτρεμιστές μακριά από την εξουσία, καθώς εδώ και δεκαετίες η χάραξη εθνικής πολιτικής περιορίζεται στο CDU και στο SPD, με το σύνολο των καγκελαρίων από τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο να εκπροσωπούν ένα από αυτά τα δύο κόμματα, τα οποία παραδοσιακά βασίζονταν σε έναν μικρότερο παράγοντα όπως το FDP ή οι Πράσινοι για να εξασφαλίσουν την πλειοψηφία στη Bundestag.
Όσο πιο επιτυχημένο γίνεται το AfD - και είναι ήδη μπροστά από το SPD του Σολτς στις δημοσκοπήσεις - τόσο πιο δύσκολο θα είναι για άλλα κόμματα να δημιουργήσουν εφαρμόσιμους συνασπισμούς που θα μπορούν να έχουν την πλειοψηφία.
