Με το βλέμμα στραμμένο στο ραντεβού του με τον Σκοπιανό υπουργό Εξωτερικών Νικολά Ντιμιτρόφ στην Οχρίδα, την ερχόμενη Πέμπτη 12 του μήνα, ξεκινά το…βαλκανικό του τουρ ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς, ο οποίος αναμένεται να επισκεφτεί κατά σειρά την Αλβανία, το Κόσοβο και τη Σερβία, πριν καταλήξει στην πΓΔΜ για ένα ραντεβού αποφασιστικής σημασίας.
Είναι άλλωστε, σαφές πως το κλίμα που υπάρχει μεταξύ των δύο αντιπροσωπειών είναι αρκετά καλό και γίνεται πρόοδος πίσω από τις κλειστές πόρτες σε πολλά επιμέρους θέματα, αν και παραμένουν σημαντικές διαφορές σε κεφαλαιώδη ζητήματα για την πρόοδο της διαπραγμάτευσης. Παρ’ όλα αυτά, το εν λόγω ραντεβού Κοτζιά-Ντιμιτρόφ, περίπου δύο εβδομάδες μετά την τριμερή και με τον Μάθιου Νίμιτς στη Βιέννη, είναι κομβικό, καθώς, εφόσον υπάρξει ουσιαστική πρόοδος της συζήτησης, τότε δεν αποκλείεται να είμαστε κοντά και σε ένα ραντεβού Ζάεφ-Τσίπρα, χωρίς πάντως να έχει προγραμματιστεί κάτι σχετικό.
Μέχρι την Οχρίδα, βέβαια, ο κ. Κοτζιάς έχει σημαντικές εκκρεμότητες και στα Βαλκάνια, με το θέμα της οριοθέτησης των θαλάσσιων ζωνών με την Αλβανία να είναι ένα ακόμα πεδίο που η ελληνική διπλωματία θέλει να γίνει μεγαλύτερη πρόδοος, με δεδομένη την απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου της Αλβανίας από το 2010 που έκρινε παράνομη την προηγούμενη ρύθμιση που είχε γίνει. Παράλληλα, ο κ. Κοτζιάς θα συζητήσει τόσο διμερή όσο και ευρύτερα ζητήματα για τα Βαλκάνια και στο Κόσοβο και τη Σερβία, καθώς, είναι γνωστό, ότι η πρόοδος στα Δυτικά Βαλκάνια και η επιτάχυνση της διασύνδεσής του με την Ε.Ε. είναι από τις βασικές προτεραιότητες τόσο των Βρυξελλών, όσο και της Βουλγαρίας που έχει ως το τέλος του Ιουνίου την προεδρία της Ε.Ε.
Πάντως, ο Σκοπιανός πρωθυπουργός Ζόραν Ζάεφ προέβη χθες σε μια ενδιαφέρουσα δημόσια δήλωση, η οποία μπορεί να λειτουργήσει «απελευθερωτικά» ως προς τα χρονοδιαγράμματα της συζήτησης. Ο κ. Ζάεφ τόνισε ότι η ΠΓΔΜ δεν θέλει να μπει στο ΝΑΤΟ με την προσωρινή της ονομασία, παρά μόνο εφόσον λυθεί το ονοματολογικό. Υπό αυτό το πρίσμα, θεωρητικά, δεν είναι απαραίτητο να βρεθεί μια λύση τις αμέσως επόμενες εβδομάδες, καθώς, αν ήταν η ΠΓΔΜ να ενταχθεί στη Βορειοατλαντική Συμμαχία στη Σύνοδο Κορυφής του Ιουλίου, θα έπρεπε να λάβει την πρόσκληση ένταξης περί τα μέσα Μαϊου, οπότε και είναι σαφές ότι ούτε με θαύμα δεν θα έχουν ολοκληρωθεί οι συζητήσεις.
Παράλληλα, ο κ. Ζάεφ υπογράμμισε ότι, αν κανονιστεί ραντεβού με τον κ. Τσίπρα, αυτό θα σημαίνει πως η διαπραγμάτευση σε επίπεδο υπουργών Εξωτερικών έχει πάει καλά και πλέον δρομολογείται και σε υψηλό πολιτικό επίπεδο. «Μετά τις γιορτές θα ακολουθήσει μία ακόμα συνάντηση μεταξύ των δύο υπουργών Εξωτερικών. Πιστεύω ότι αυτή η διαδικασία πλησιάζει στο σημείο που θα πρέπει να ακολουθήσει συνάντηση ανάμεσα σε μένα και στον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα. Αυτό θα σημαίνει ότι η πρόοδος στις συνομιλίες έχει φθάσει σε εκείνο το σημείο, που θα πρέπει να περάσει στο επίπεδο των πρωθυπουργών των χωρών. Αν ακούσουν οι πολίτες ότι θα υπάρξει συνάντηση Ζάεφ-Τσίπρα, αυτό σημαίνει συγκεκριμένη πρακτική επιβεβαίωση ότι οι διαπραγματεύσεις προχωρούν στη σωστή κατεύθυνση και ότι είναι δυνατόν να φθάσουμε σε λύση», τόνισε στο κρατικό πρακτορείο ειδήσεων της γείτονος ο κ. Ζάεφ χαρακτηριστικά.
Βέβαια, παρά τη σημαντική πρόοδο σε μια σειρά ανοιχτών ζητημάτων, υπάρχουν δύο βασικές εκκρεμότητες: η ταυτότητα και το erga omnes, με την ελληνική πλευρά να εμφανίζεται στο παρασκήνιο να έχει ήδη κάνει μια σημαντική παραχώρηση ως προς το αμετάφραστο και την ενιαία αναγραφή του ονόματος που προκρίνεται (Gorna Makedonija). Την ίδια ώρα, δε, είναι έντονη η ανησυχία της ΝΔ, όπως προέκυψε και από την ενημέρωση Κοτζιά στον Γιώργο Κουμουτσάκο, για ενδεχόμενη τμηματική προώθηση μιας λύσης-στη λογική της «σαλαμοποίησης- η οποία θα αφήνει εκκρεμότητες για ύστερο χρόνο και εφόσον η ΠΓΔΜ κάνει συγκεκριμένα βήματα.
