Οι προκλήσεις και οι προοπτικές που προκύπτουν από τα κόκκινα δάνεια όσον αφορά την αγορά ακινήτων, τέθηκαν στο επίκεντρο της 23ης Prodexpo, που πραγματοποιείται Δευτέρα 24 και την Τρίτη 25 Οκτωβρίου στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών.
«Αυτός ο κύκλος των τραπεζών έχει σχεδόν κλείσει και η έμφαση δίνεται πλέον στις χρηματοδοτήσεις», ανέφερε χαρακτηριστικά η Έλλη Κακούλλου, Head of Group Real Estate, Ass. General Manager, NBG, καθώς πλέον το ποσό των κόκκινων δανείων τον Ιούνιο έφτασε στα 18 δισ. ευρώ, ενώ ο αριθμός των ακινήτων έχει σταθεροποιηθεί στα 25.000 εντός συστήματος.
Αναφέρθηκε στη δημιουργία εταιρειών με μοναδικό σκοπό τη διαχείριση ακινήτων, καθώς όπως είπε, οι τράπεζες προσπαθούν να βγάλουν τις δραστηριότητες αυτές εκτός του κορμού τους και να υπάρχει ενασχόληση από πολύ εξειδικευμένο προσωπικό, ενώ ανέλυσε το πώς το τραπεζικό σύστημα ανταποκρίνεται στις νέες προκλήσεις.
Η κα Κακούλλου έκανε λόγο για σημαντικές ευκαιρίες για housing, για κάλυψη των αναγκών των digital nomads, students housing, καθώς όπως είπε, αυτά τα κτίρια είναι σε πολύ μέτρια έως κακή κατάσταση, ενώ χαρακτήρισε ως πρόκληση για την τράπεζα τα μεγάλα ακίνητα, γι΄ αυτό, όπως είπε, απαιτείται η συνεργασία με κάποιον εξειδικευμένο developer.
Απ΄ την πλευρά του ο κ. Γιώργος Μαντζαβινάτος, Managing Director, Q Real Estate Services ανέφερε ότι «η αγορά όταν ξεκίνησε το 2018 να αποκτά μία ανοδική πορεία, είχε ήδη υποστεί μία μεγάλη πίεση. Σήμερα υπάρχει ένα περιθώριο της τάξης του 10% για επιστροφή στα προ κρίσης επίπεδα. Και αυτό δημιουργεί τα περιθώρια για μία περαιτέρω αύξηση των τιμών».
Επεσήμανε ότι η Ελληνική αγορά έχει αρχίσει να προσελκύει το ενδιαφέρον των επενδυτών, καθώς οι υπόλοιπες αγορές δεν προσφέρουν τις αποδόσεις της εγχώριας.
«Αυτό είναι δύσκολο να συνεχιστεί λόγω των συνθηκών, αλλά σε καμία περίπτωση δεν μπορούμε να μιλάμε για κρίση ή ύφεση», τόνισε και πρόσθεσε ότι: «Η Ελληνική αγορά έχει αποκτήσει πλέον visibility».
Για τη δημιουργία ομάδων ειδικών στο real estate, το outsourcing των τραπεζών για τις υπηρεσίες διαχείρισης ακινήτων και το reporting στους επενδυτές έκανε λόγο η κα Λίλα Πατεράκη, Chief Real Estate Services Officer, doValue Greece.
Όπως είπε, το 75 – 80% των εν λόγω ακινήτων ακουμπάνε σε δάνεια, ενώ το υπόλοιπο 25% δε θα βγει στην αγορά σε έναν χρόνο, αλλά σταδιακά.
Όπως είπε, στην Ελλάδα οι διαδικασίες ωρίμανσης προκειμένου ένα ακίνητο να βγει στην αγορά είναι χρονοβόρες, καθώς ακόμα και για τα πιο εύκολα ο χρόνος μπορεί να φτάσει τους 10-12 μήνες.
Εκτίμησε δε, ότι απ΄ τη στιγμή που διορθώνεται το stock και δημιουργείται καινούριο, οι αποδόσεις θα πέσουν.
Επιπλέον, ανέφερε ότι σε κάθε περίπτωση η συναινετική πώληση ενός ακινήτου είναι προτιμητέα λύση, σε σχέση με τον πλειστηριασμό, αλλά αυτό εξαρτάται από τα βάρη και τις υποχρεώσεις τόσο του δανειολήπτη όσο και του ακινήτου.
«Η ζήτηση στην αγορά ακινήτων δεν αναμένεται να ενταθεί, αλλά να διατηρηθεί», τόνισε απ΄ την πλευρά του ο κ. Νίκος Παπαλουκάς, Property Technical & Legal Services Executive, Cerved Property Services.
Όπως εξήγησε «μέχρι και το πρώτο εξάμηνο του 2022 δεν παρουσιάστηκε κάμψη αλλά αναμένουμε να δούμε και το δεύτερο εξάμηνο». Και πρόσθεσε ότι: «Στο Real estate υπάρχει χώρος και αξίζει κάποιος να το δει».
Προαπαιτούμενα για την ανάπτυξη της αγοράς σύμφωνα με τον κ. Παπαλουκά είναι η πολιτική σταθερότητα, οι μεταρρυθμίσεις, η εφαρμογή των κριτηρίων ESG, αλλά και ανακαίνιση παλαιών κτιρίων.
Προέτρεψε τις τράπεζες να χρηματοδοτήσουν τέτοιες δράσεις, προκειμένου να διαχειριστούμε το σύνολο των ακινήτων, ενώ έκανε παράλληλα λόγο για την ανάγκη παροχής ψηφιακών, αλλά και συμβουλευτικών υπηρεσιών.
«Πρέπει να αναδείξουμε τις χαμένες αξίες. Να αναβαθμιστούν τα ακίνητα μέσω προγραμμάτων εξοικονόμησης και χρηματοδοτήσεων», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Συντονίστρια της συζήτησης ήταν η κα Χρυσάνθη Κάρλου, Senior Associate, Koutalidis Law Firm.
