Οι νέοι ευρωπαϊκοί κανόνες για τα πλαστικά μιας χρήσης που τίθενται σε εφαρμογή από το καλοκαίρι του 2021 (στην Ελλάδα κάποια μέτρα όπως η απαγόρευση χρήσης πλαστικών μιας χρήσης στο Δημόσιο θα ισχύσουν αρκετά νωρίτερα, από το Φεβρουάριο του 2021), δημιουργούν νέα δεδομένα για τις βιομηχανίες πλαστικών.
Το γεγονός ότι μέσα στο τρέχον έτος τα πλαστικά πιάτα, τα μαχαιροπήρουνα, τα καλαμάκια, οι πλαστικοί ράβδοι στήριξης μπαλονιών και οι ωτοκαθαριστές θα απαγορευθούν αποτελούσε μέχρι τώρα τη βασική πρόκληση για τις επιχειρήσεις του κλάδου, αλλά πλέον δεν είναι η μόνη. Ευρωπαϊκά και αμερικανικά λόμπυ πιέζουν τις τράπεζες να αξιολογούν στο εξής με «πράσινα» κριτήρια την χρηματοδότηση τέτοιων επιχειρήσεων κατά των τρόπο που συνέβη με τον κλάδο των ορυκτών καυσίμων.
Με τις ευρωπαϊκές και τις αμερικανικές τράπεζες να απορρίπτουν όλο και περισσότερο τα πιο ρυπογόνα έργα ορυκτών καυσίμων για να συνδράμουν ν στην επιβράδυνση της κλιματικής αλλαγής, επενδυτές και ακτιβιστές πιέζουν τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα να ακολουθήσουν παρόμοια προσέγγιση με τα πλαστικά, εξαρτώντας τα δάνεια από μέτρα για την ενίσχυση της ανακύκλωσης.
Σύμφωνα με σχετική έκθεση που επικαλείται το Reuters, οι τράπεζες σε παγκόσμιο επίπεδο, έχουν παράσχει χρηματοδότηση 1,7 τρισ. δολαρίων σε 40 εταιρείες στην αλυσίδα εφοδιασμού πλαστικών χωρίς να επιβάλουν απαιτήσεις για την αντιμετώπιση της ρύπανσης από πλαστικές ύλες στα ποτάμια και τους ωκεανούς του κόσμου.
Κάθε τράπεζα παρείχε δάνεια από 144 δισ. έως 172 δισ. δολάρια σε εταιρείες από χημικούς, κατασκευαστές συσκευασιών και ποτών έως λιανοπωλητές, σύμφωνα με την έκθεση.
Ενδεικτικά αναφέρεται ότι η Barclays και η HSBC κατατάχθηκαν ως οι μεγαλύτεροι χρηματοδότες πλαστικών μεταξύ των ευρωπαϊκών οργανισμών, χορηγώντας 118 δισεκατομμύρια δολάρια και 96 δισεκατομμύρια δολάρια αντίστοιχα.
Η σχετική έκθεση ανέφερε ότι καμία από τις 20 παγκόσμιες τράπεζες που παρείχαν το μεγαλύτερο μέρος της χρηματοδότησης για τη βιομηχανία πλαστικών συσκευασιών δεν είχε θέσει σχετικά κριτήρια. Στο πλαίσιο αυτό προτείνει να υιοθετηθούν κανόνες σύμφωνα με τους οποίους τα δάνεια θα εξαρτώνται από φιλόδοξα προγράμματα επαναχρησιμοποίησης και ανακύκλωσης.
Aπαιτούνται γενναίες αποφάσεις και σφιχτές πολιτικές
Σύμφωνα με μελέτη της The Pew Charitable Trusts, υπάρχει τρόπος να μειωθεί η ροή των πλαστικών που εισέρχονται κάθε χρόνο στο περιβάλλον (περισσότεροι από 29 εκατομμύρια μετρικοί τόνοι πλαστικών ετησίως) χρησιμοποιώντας την υπάρχουσα τεχνολογία διαχείρισης αποβλήτων και ανακύκλωσης.
Συγκεκριμένα, με τις κατάλληλες πολιτικές αυτή η ροή μπορεί να μειωθεί κατά σχεδόν 80% τα επόμενα 20 χρόνια. Θα απαιτηθούν όμως σημαντικές αλλαγές στον τρόπο με τον οποίο οι χώρες διαχειρίζονται τα πλαστικά απόβλητα - τόσο στην παραγωγή και το σχεδιασμό όσο και στη χρήση και διάθεση των προϊόντων. Οι αλλαγές περιλαμβάνουν τη μείωση της χρήσης πλαστικών, την αντικατάσταση πλαστικών όπου είναι δυνατόν, τη βελτίωση των στρατηγικών ανακύκλωσης, την επέκταση της συλλογής αποβλήτων και την κατασκευή καλύτερων εγκαταστάσεων διάθεσης.
Για να επιτευχθεί η μείωση κατά σχεδόν 80%, η παγκόσμια ικανότητα ανακύκλωσης θα πρέπει να διπλασιαστεί και οι χώρες μεσαίου και χαμηλού εισοδήματος θα πρέπει να επεκτείνουν τα ποσοστά συλλογής αποβλήτων. Οι στρατηγικές που εστιάζουν αποκλειστικά σε λύσεις που αφορούν στη συλλογή και διάθεση ή ανακύκλωση επιφέρουν σημαντικές μειώσεις των ετήσιων ποσοστών ρύπανσης από πλαστικό (56,1% και 31,7% έως το 2040, αντίστοιχα), αλλά δεν οδηγούν με ταχείς ρυθμούς στην επίλυση του προβλήματος. Εν τω μεταξύ, οι στρατηγικές που επικεντρώνονται αποκλειστικά σε λύσεις που αφορούν στη μείωση και αντικατάσταση) οδηγούν επίσης σε σημαντική αλλά όχι πλήρη μείωση των ετήσιων ποσοστών ρύπανσης (55,6% έως το 2040).
