Σκοτεινή παραμένει για την αγορά μια σημαντική πτυχή της βιώσιμης ανάπτυξης την ώρα που εκατομμύρια ευρώ διοχετεύονται στην πράσινη ανάκαμψη και κυβερνήσεις, φορείς και επιχειρήσεις επιδίδονται σε έναν αγώνα δρόμου για να κερδίσουν το στοίχημα της ανάπτυξης κατά την μετά Covid εποχή.
Η νέα τάξη πραγμάτων τείνει να παρουσιάσει το εξής παράδοξο: από τη μία να πληθαίνουν οι πράσινες θέσεις εργασίας και από την άλλη να υπάρχει έλλειψη σε καταρτισμένο ανθρώπινο δυναμικό. Το ρίσκο γίνεται ακόμη μεγαλύτερο αν αναλογιστεί κανείς ότι ούτε στην επιχειρησιακή κουλτούρα έχουν συντελεστεί μεγάλες αλλαγές καθώς εξακολουθούν να αποκλείονται συγκεκριμένες πληθυσμιακές ομάδες από συγκεκριμένες θέσεις εργασίας, όχι μόνο λόγω νοοτροπίας αλλά και λόγω αδυναμίας πρόσβασης των ομάδων αυτών στα κατάλληλα εκπαιδευτικά προγράμματα.
Η παραδοχή αυτή επιβεβαιώνεται και από τα τελευταία επίσημα στοιχεία της μεγαλύτερης οικονομίας του κόσμου. Το υπουργείο Εργασίας των ΗΠΑ αναφέρει ότι οι πράσινες θέσεις εργασίας αυξάνονται με ραγδαίους ρυθμούς με τους τεχνικούς των έργων ΑΠΕ να αποτελούν κάποια από τα πιο περιζήτητα επαγγέλματα (οι επιθεωρητές ανεμογεννητριών και οι εγκαταστάτες ηλιακών συλλεκτών είναι δύο από τις τρεις ταχύτερα αναπτυσσόμενες θέσεις εργασίας στις ΗΠΑ).
Η τάση προς πράσινες θέσεις εργασίας ενισχύεται από την υψηλή ζήτηση για βιώσιμα προϊόντα και τα κυβερνητικά κίνητρα για απομάκρυνση από τα ορυκτά καύσιμα και πρακτικές όπως η εργοστασιακή γεωργία και η υπεραλίευση.
Η εκπαίδευση και η εξειδικευμένη τεχνική γνώση καθώς και τα αντίστοιχα πτυχία και πιστοποιητικά παίζουν σημαντικό ρόλο στην κατάκτηση καλοπληρωμένων πράσινων θέσεων εργασίας.
Ωστόσο, ο αμερικανικός οργανισμός National Student Clearinghouse, αναφέρει ότι η πράσινη σταδιοδρομία και η τεχνική εκπαίδευση μετά βίας γίνονται προσβάσιμες στους ντόπιους, σε περιφερειακές περιοχές όπου η ανεργία έφθασε στο 26% όταν ξεκίνησε η πανδημία.
Ο επαγγελματικός προσανατολισμός προς τις πράσινες θέσεις και η τεχνική εκπαίδευση υστερούν σημαντικά με αποτέλεσμα ο αριθμός όσων λαμβάνουν κάποιο βαθμό εκπαίδευσης να έχει μειωθεί κατά 7% κατά τους πρώτους μήνες της πανδημίας ενώ ο αριθμός όσων λαμβάνουν πιστοποιητικά έχει μειωθεί κατά 20%.
Αλλαγή πλεύσης για το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα;
Το διπλό κενό που προκύπτει στον τομέα της προσφοράς-ζήτησης για πράσινες θέσεις εργασίας αλλά και στην κατάρτιση γίνεται αισθητό και στην Ελλάδα όπου η ανάγκη σύνδεσης της εκπαίδευσης με τη βιώσιμη ανάπτυξη αναδεικνύεται όλο και πιο συστηματικά. Η Γενική Διευθύντρια της Γενικής Διεύθυνσης Εκπαίδευσης Νεολαίας και Αθλητισμού - Πολιτισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Θέμις Χριστοφίδου, μιλώντας στο Φόρουμ των Δελφών, επεσήμανε την ανάγκη δημιουργίας συνδεδεμένων πανεπιστημίων ενώ ανέδειξε τις προκλήσεις της πράσινης μετάβασης για την κυβέρνηση, τους εκπαιδευτικούς και τη νέα γενιά.
«Εν μέσω πανδημίας ωστόσο, οι υπουργοί Παιδείας των κρατών βρίσκονταν μια φορά το μήνα, έστω διαδικτυακά, αντί για μια φορά τον χρόνο, όπως γινόταν προ της κρίσης του κορονοϊού» γνωστοποίησε, ενώ μεταξύ άλλων ανέφερε: «Στην Ευρώπη ένας στους πέντε νέους στερείται βασικών δεξιοτήτων στην ανάγνωση, τα μαθηματικά, τις επιστήμες, κάτι που είναι πολύ μεγάλο πρόβλημα. Ένας στους δέκα, επίσης, εγκαταλείπει το σχολείο χωρίς πτυχίο (από Γυμνάσιο, Λύκειο, είτε Τεχνική σχολή). Η ποιότητα της εκπαίδευσης αποτελεί για εμάς πολύ μεγάλη πρόκληση, καθώς και το πώς δεν “θα μείνει κανείς πίσω” στην Ευρώπη».
Αναφορικά με την «πράσινη μετάβαση» η ίδια σημείωσε ότι δίνεται βάση στο πώς αυτή θα γίνει μέρος του σχολικού προγράμματος, δηλαδή της σχολικής ύλης. «Από το νηπιαγωγείο πρέπει τα παιδιά να ξέρουν τι σημαίνει Οικολογία και τι σημαίνει περιβάλλον. Το ίδιο ισχύει και για την ψηφιακή μετάβαση. Επιπλέον, χρειάζονται επιμόρφωση και κίνητρα οι εκπαιδευτικοί για να είναι αποδοτικότερη η μόρφωση, όσο και για να ξέρουν ότι θα έχουν εξέλιξη στην πορεία τους, κάνοντας καριέρα» είπε.
Για παράδειγμα ανέφερε πως η Γαλλία έχει δώσει τη δυνατότητα στα σχολεία να εκλέγονται μεταξύ των μαθητών οι εκπρόσωποί τους σε θέματα οικολογίας, οι οποίοι μάλιστα από κοινού με τους εκπαιδευτικούς θα καταρτίζουν σχέδιο για το “οικολογικό σχολείο”, τόσο σε επίπεδο υποδομών όσο και εκπαιδευτικών δράσεων.
«Προωθούμε τη δημιουργία Ευρωπαϊκών Πανεπιστημίων συνδεδεμένων μεταξύ τους, μέσα στην Ευρώπη, με κοινό πρόγραμμα σπουδών. Στοίχημα, ακόμη, είναι και το πώς θα συνδεθεί η ευρωπαϊκή πανεπιστημιακή κοινότητα με τον υπόλοιπο πλανήτη», ανέφερε.
Η ίδια σημείωσε ότι είναι ιδιαιτέρως σημαντικό να αλλάξει η νοοτροπία που «υπαγορεύει ότι η Επαγγελματική Εκπαίδευση και Κατάρτιση είναι “δεύτερης τάξης”».
