Η ανταπόκριση των τραπεζών στα κριτήρια ESG θα αποτελέσει τη λυδία λίθο για την προσαρμογή του καπιταλιστικού συστήματος στις επιταγές της βιώσιμης ανάπτυξης. Οι προβολείς του ESG δεν πέφτουν μόνο επάνω στις κυβερνήσεις, τις ρυθμιστικές αρχές, τις επιχειρήσεις και τη βιομηχανία αλλά και στις τράπεζες οι οποίες πιέζονται από τους νέους κανονισμούς αλλά και από τους πελάτες τους. Ναι, οι καταναλωτές και επενδυτές, οι οποίοι σπάνια αλλάζουν τραπεζικούς παρόχους, εκφράζουν πλέον μια αυξανόμενη ανησυχία για την ηθική διάσταση της δραστηριότητας των τραπεζών και αρχίζουν να δηλώνουν έτοιμοι να αλλάξουν τράπεζα εάν το ίδρυμα δεν ασχολείται με θέματα ESG.
Σε έρευνα που πραγματοποίησε η συμβουλευτική εταιρεία Kearney, σχεδόν οι μισοί συμμετέχοντες δήλωσαν ότι τα περιβαλλοντικά και κοινωνικά κριτήρια και η εταιρική διακυβέρνηση αποτελούν έναν πολύ σημαντικό παράγοντα κατά την επιλογή του παρόχου χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών ενώ ένας στους τέσσερις Ευρωπαίους καταναλωτές (24 %) είναι πιθανό να αλλάξει πάροχο εάν η τράπεζά του δεν ασχολείται με θέματα ESG.
Η υπεύθυνη επένδυση αναδείχθηκε ως την πιο σημαντική παράμετρο του ESG με το 41% των ερωτηθέντων να απαιτεί διαβεβαίωση ότι τα κεφάλαια στα οποία επένδυσαν δεν θα υποστήριζαν εταιρείες που παρήγαγαν όπλα ή μόλυναν το περιβάλλον ή εργοστάσια που δεν σέβονται τα πρότυπα ασφάλειας και τα ανθρώπινα δικαιώματα. Η ενεργοποίηση της πελατειακής βάσης των τραπεζών αποτελεί έναν ακόμη μοχλό πίεσης για έμπρακτη ενσωμάτωση των κριτηρίων ESG, κάτι που έχει αρχίσει να συμβαίνει καθώς πολλές τράπεζες συνδέουν πλέον τα bonus των στελεχών τους με τις επιδόσεις τους σε αυτούς τους τομείς.
Το ESG διαμορφώνει πλέον πολιτικές τραπεζών και οι Ευρωπαίοι τραπεζίτες καλούνται στο εξής να αποδείξουν ότι συμβάλλουν σε ένα καθαρότερο περιβάλλον, μια καλύτερη κοινωνία και σε μια καλή εταιρική διακυβέρνηση διαφορετικά θα πέσει «μαχαίρι» στα πακέτα των αμοιβών τους.
Παρά την απουσία κοινών λεπτομερών προτύπων, μερικές από τις μεγαλύτερες τράπεζες του κόσμου δηλώνουν ότι ήδη εφαρμόζουν τους στόχους της ESG στις πολιτικές αποδοχών τους. Σε σχετική έρευνα που διεξήγαγε το Bloomberg, η πλειοψηφία των 20 μεγάλων ευρωπαϊκών τραπεζών δήλωσε ότι διαθέτει ήδη ένα μοντέλο το οποίο συνδέει τις αμοιβές του προσωπικού με τις επιδόσεις του στις μετρήσεις βιωσιμότητας ενώ όσες δεν έχουν σημειώσει πρόοδο σε αυτό τον τομέα, ανέφεραν ότι εργάζονται πάνω σε αντίστοιχα μοντέλα.
Στην HSBC οι εκτελεστικοί διευθυντές πρέπει να μειώσουν τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα της τράπεζας και να βοηθήσουν τους πελάτες να κάνουν το ίδιο, διαφορετικά μπορεί να δουν να επηρεάζεται ένα σημαντικό ποσοστό των bonus που έως το 2023. Η UniCredit δήλωσε ότι το 10% της κάρτας αποτελεσμάτων αμοιβής για ανώτατα και ανώτερα στελέχη εξαρτάται από τις αξιολογήσεις ESG της τράπεζας και από το πόσο ικανοποιημένοι είναι οι πελάτες και οι εργαζόμενοι.
Αναπόφευκτα, οι τράπεζες θα αντιμετωπίσουν με κάποιο σκεπτικισμό τη συμβολή των μετρήσεων ESG στους επιδιωκόμενους στόχους στο πλαίσιο της πράσινης μετάβασης καθώς τα εργαλεία και τα κριτήρια μέτρησης και αξιολόγησης είναι ακόμη αρκετά ρευστά. Ωστόσο, η σύνδεση των επιδόσεων ESG με τα bonus ίσως να μην αποτελεί πάντα πηγή άγχους για τα στελέχη του κλάδου. Πέρυσι στη La Banque Postale, όπου τα bonus για τον ευρύτερο οργανισμό συνδέονται τόσο με τη βιωσιμότητα όσο και με τα κέρδη, οι στόχοι βιωσιμότητας «έσωσαν την παρτίδα» καθώς οι άλλοι επιχειρηματικοί στόχοι δεν επιτεύχθηκαν λόγω της κρίσης του COVID-19.
