Τα funds που συνδέουν τη δραστηριότητα και το όνομά τους με τα περιβαλλοντικά, κοινωνικά και εταιρικής διακυβέρνησης κριτήρια (ESG) χρησιμοποιούν συγκεκριμένες μεθόδους και γλωσσικά σχήματα τα οποία μπορούν να «μαρτυρήσουν» τις πραγματικές τους προθέσεις και το βαθμό στον οποίο η δραστηριότητά τους υποπίπτει στο Greenwashing. Οι αμυντικές εκφράσεις, η ασάφεια, ο περιορισμένος όγκος των πληροφοριών αναφορικά με το ESG (ο οποίος πολλές φορές είναι δυσανάλογα μικρός σε σχέση με τις πληροφορίες που παρέχουν οι εταιρείες για άλλα «ανώδυνα» θέματα), η παραδοχή από την πλευρά μιας εταιρείας ότι τα κριτήρια και οι επιδόσεις στο ESG είναι υποκειμενικά και εξαρτώνται από τον εκάστοτε επενδυτή που αξιολογεί τα στοιχεία, όλα αυτά μπορεί να υποκρύπτουν δόλο και πρόθεση παραπλάνησης του επενδυτικού κοινού.
Μέσω της μεθόδου NLP (Επεξεργασία της Φυσικής Γλώσσας), μια επιστημονική ομάδα του Rady School of Management του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια συνεργάστηκε με την As you Sow και ανέλυσε τα δεδομένα 94 ESG funds λαμβάνοντας υπ’ όψιν τη βαθμολογία τους σε τομείς ενδιαφέροντος όπως είναι τα ορυκτά καύσιμα, η αποψίλωση των δασών, η ισότητα των φύλων, η σχέση με εμπόριο/παραγωγή όπλων, συγκροτήματα φυλακών, εμπορία καπνού κλπ.
Η έρευνα βασίστηκε στα λεκτικά στοιχεία που περιελάμβαναν οι μπροσούρες (prospectus) των επιχειρήσεων και τα δημοσιευμένα ενημερωτικά κείμενα και εστίασε ιδιαίτερα στα σημεία όπου γινόταν αναφορά στους στόχους και το όραμα του κάθε οργανισμού. Το βασικό συμπέρασμα που προέκυψε από την ανάλυση των δεδομένων είναι ότι το γλωσσικό πρότυπο που χρησιμοποιείται στα ενημερωτικά δελτία των επιχειρήσεων παρουσιάζει σχετικά χαμηλή συσχέτιση με την αξιολόγηση ESG. Η τάση αυτή εξακολουθεί να δυναμιτίζει την ανάπτυξη τέτοιων κεφαλαίων καθώς ακόμη και η υπόνοια χρήσης δόλιων μεθόδων είναι αρκετή για να θέσει υπό αμφισβήτηση ακόμη και τα επενδυτικά σχήματα τα οποία έχουν πραγματικά καλές προθέσεις.
Οι παγίδες και τα «όπλα» των επενδυτών
Σύμφωνα με τους ερευνητές, πολλές επιχειρήσεις δημοσιεύουν πολύ περιορισμένο πληροφοριακό υλικό αναφορικά με την ενσωμάτωση των κριτηρίων ESG ενώ η συγκριτική μελέτη των funds με καλές επιδόσεις και εκείνων με κακές επιδόσεις οδηγεί στο συμπέρασμα ότι η γλώσσα που χρησιμοποιείται είναι παρόμοια προκαλώντας δυσχέρειες στην διάκριση των πραγματικών ESG funds. Για παράδειγμα, και οι δύο κατηγορίες funds χρησιμοποιούσαν «αμυντικές» φράσεις στα ενημερωτικά τους δελτία αλλά και κοινή ορολογία.
Ωστόσο, οι επενδυτές δεν είναι «ανοχύρωτοι». Υπάρχουν κάποιες φράσεις «κράχτες» που παραπέμπουν σε στρεβλή χρήση των κριτηρίων ESG. Φράσεις του τύπου «οι επενδυτές μπορεί να έχουν διαφορετικές απόψεις για τα χαρακτηριστικά του ESG» ή «το αμοιβαίο κεφάλαιο ενδέχεται να έχει χαμηλότερη απόδοση από άλλα κεφάλαια που δεν εστιάζουν στο ESG», υποδεικνύουν κάποια αποστασιοποίηση και αποποίηση ευθύνης. Από την άλλη πλευρά, funds τα οποία ακολουθούν μια πιο επιθετική πολιτική, π.χ. διακηρύσσουν ότι δεν επιλέγουν απλώς με βάση τις βαθμολογίες ESG αλλά σκοπεύουν να χρησιμοποιήσουν την επιρροή τους για να ωθήσουν ακόμη περισσότερο τις επιχειρήσεις στο ESG, συνήθως ανήκουν στην κατηγορία με τις καλές επιδόσεις.
Τα διαφορετικά πρότυπα βαθμολόγησης και αξιολόγησης αλλά και οι ποικίλες μέθοδοι σύνταξης των εν λόγω εκθέσεων και ενημερωτικών κειμένων αποτελούν τους βασικούς παράγοντες της σύγχυσης που επικρατεί στην αγορά.
Η ερευνητική ομάδα διατύπωσε κάποιες προτάσεις τις οποίες εξέθεσε πρόσφατα και στην Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς των ΗΠΑ. Όπως σημειώνει, ένα καλό ενημερωτικό δελτίο ESG θα πρέπει να αποκαλύπτει λεπτομερείς πληροφορίες σχετικά με τα ESG κριτήρια, να περιέχει αναφορές από τρίτες (ανεξάρτητες) αρχές και να υπάρχουν συγκεκριμένα στοιχεία για τις απαιτήεις των εκδοτών για κάθε τύπο κλάδου. Η έρευνα εκτιμά ότι ένα πραγματικό ενημερωτικό δελτίο ESG πρέπει να αναφέρει ότι το ESG αποτελεί το βασικό πυλώνα του
Οι managers μπορούν να αποφύγουν τις παγίδες της ασαφούς ή παραπλανητικής πληροφόρησης εφαρμόζοντας μεθόδους παρακολούθησης του χαρτοφυλακίου και εφαρμόζοντας πρότυπα αξιολόγησης της απόδοσης του ESG σε τακτική βάση ενώ οι επενδυτές θα πρέπει να μάθουν να διαβάζουν «πίσω από τις λέξεις» σχετικά με τον στόχο του εκάστοτε αμοιβαίου κεφαλαίου πριν από τη λήψη μιας επενδυτικής απόφασης.
Ανάγκη για ένα κοινό «γλωσσάρι»
Η μελέτη υπογραμμίζει την ανάγκη για ένα κοινό γλωσσάρι όρων και ταξινομήσεων, η οποία θα είναι ικανή να επιβάλει την αλήθεια στην επισήμανση και να εξαλείψει τη σύγχυση και το παραπλανητικό μάρκετινγκ.
Εκπρόσωποι της As You Sow συναντήθηκαν με την Αμερικανική Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς (SEC) την περασμένη εβδομάδα για να συζητήσουν τα συμπεράσματα της ανάλυσής τους και να κάνουν συστάσεις.
Στο πλαίσιο αυτό, η εταιρεία πρότεινε στην SEC να απαιτήσει όλα τα ενημερωτικά δελτία να παράγονται σε "μηχανικά αναγνώσιμη" μορφή για να είναι δυνατή η εύκολη αυτοματοποιημένη σύγκριση της διατύπωσης των εγγράφων.
Αυτό μπορεί να επιτευχθεί με της μεθόδους που εφαρμόζει η επεξεργασία φυσικής γλώσσας (NLP), η οποία χρησιμοποιεί τις αρχές της τεχνητής νοημοσύνης και της γλωσσολογίας, στοχεύει στην εις βάθος κατανόηση της ανθρώπινης γλώσσας και εφαρμόζεται σε διάφορους τομείς όπως είναι η διαφήμιση και το marketing.
