Το επόμενο βήμα στην έξυπνη διαχείριση απορριμμάτων με στόχο την αντιμετώπιση των ιδιαιτεροτήτων που παρουσιάζει η νησιωτική Ελλάδα ιδιαίτερα κατά την τουριστική περίοδο επιχειρείται μέσω πιλοτικών έργων που υλοποιούν ιδιωτικοί φορείς με τα πρώτα αποτελέσματα να κρίνονται ιδιαίτερα ενθαρρυντικά.
Οι προσπάθειες εστιάζουν στα πλαστικά μιας χρήσης, τα οποία αποτελούν και το μεγαλύτερο ποσοστό απορριμμάτων στις παραλίες. Αυτά σε συνδυασμό με την ιδιαιτερότητα της ελληνικής (κλειστής) θάλασσας, την έντονη τουριστική ανάπτυξη και τις ανεπαρκείς μέχρι τώρα πρακτικές διαχείρισης των απορριμμάτων ευνοούν τις συνθήκες ώστε να καταλήξουν έως και 230.000 τόνοι στη θάλασσα της Μεσογείου.
Whywasteme: Το project της Κιμώλου που ανοίγει το δρόμο για νέες πρακτικές διαχωρισμού και ανακύκλωσης
Το περασμένο καλοκαίρι ολοκληρώθηκε στην Κίμωλο το πιλοτικό εγχείρημα Whywasteme το οποίο είχε ως στόχο τη συλλογή και ανακύκλωση πλαστικών φιαλών νερού/ αναψυκτικών. Το έργο έτρεξε για διάστημα 28 ημερών με τη συμμετοχή των επιχειρήσεων HORECA, των ντόπιων και των τουριστών καθώς και τη στήριξη των τοπικών αρχών και αφορούσε στην τοποθέτηση ειδικών κάδων (με το γαλάζιο σήμα “Whywasteme”) σε διάφορα σημεία της Κιμώλου. Η ιδιαιτερότητα του εγχειρήματος έγκειται στο γεγονός ότι οι κάδοι τοποθετήθηκαν σε hotspot σημεία και υποδέχονταν μόνο τις άδειες διάφανες φιάλες νερού και αναψυκτικών, οι οποίες θα έπρεπε να είναι πεπιεσμένες και χωρίς υπολείμματα υγρών.
Πρόκειται για μία προσπάθεια η οποία φιλοδοξούσε να μεγιστοποιήσει τη χωριστή συλλογή των πλαστικών φιαλών, τόσο από τις επιχειρήσεις όσο και από τους επισκέπτες και κατοίκους του νησιού.
Επιδίωξη του προγράμματος ήταν να διευκολύνει τις επιχειρήσεις από τον κλάδο του τουρισμού και της εστίασης (εστιατόρια, καφέ, beach bars, ξενοδοχεία και μονάδες φιλοξενίας) να συλλέγουν ξεχωριστά τις άδειες πλαστικές φιάλες νερού και αναψυκτικών. Ταυτόχρονα, ειδικοί κάδοι συλλογής άδειων φιαλών για το κοινό, είχαν τοποθετηθεί σε σημεία με μεγάλη κίνηση, στη Χώρα του νησιού, το λιμάνι και τις πιο δημοφιλείς παραλίες. Παράλληλα με το συγκεκριμένο εγχείρημα έτρεξε και καμπάνια ενημέρωσης των κατοίκων και των επισκεπτών με αποτέλεσμα η προσπάθεια να στεφθεί με επιτυχία και σε μικρό χρονικό διάστημα να συλλεχθούν 51.242 φιάλες PET, οι οποίες ποσοστιαία αντιπροσώπευαν περισσότερο από το 50% των φιαλών που καταναλώθηκαν το συγκεκριμένο διάστημα στο νησί.
Η κ. Ρόζα Καρδαρά, συντονίστρια της εταιρείας Whywasteme μιλώντας στο Plastics Conference 2022, ανέλυσε την κατάσταση που επικρατεί στους τουριστικούς προορισμούς και παρουσίασε τις προοπτικές του προγράμματος σημειώνοντας ότι το project μπορεί σταδιακά να εφαρμοστεί και σε άλλα νησιά ενώ σε δεύτερο χρόνο θα μπορούσε να διερευνηθούν τρόποι με τους οποίους αυτό το σύστημα θα μπορούσε να λειτουργήσει και ως ένα εναλλακτικό σύστημα εγγυοδοσίας για νησιωτικούς προορισμούς.
Αναφερόμενη στην πλαστική ρύπανση στους τουριστικούς προορισμούς σημείωσε ότι «η χρήση πλαστικών αυξάνεται μέχρι και 40% ανάλογα με την περίοδο γιατί ο τουρίστας καταναλώνει περισσότερο πλαστικό σε καθημερινή βάση. Το 80% της θαλάσσιας πλαστικής ρύπανσης δεν προκύπτει από τη θάλασσα αλλά από την ξηρά και για αυτή θα πρέπει να αυξηθεί η χωριστή συλλογή πλαστικών απορριμμάτων στις παράκτιες περιοχές και να διαχωρίζονται καλύτερα. Από τους 58 τόνους πλαστικών στην Ευρώπη, το μεγαλύτερο ποσοστό αφορά στα πλαστικά συσκευασίας οπότε η παραγωγή τους είναι συγκριτικά μεγαλύτερη. Παρ’ όλο που την τελευταία δεκαετία οι ποσότητες που ανακυκλώνονται αυξάνονται, αυξάνεται και η παραγωγή τους».
Η κ. Καρδαρά εξέφρασε την άποψη ότι οι στόχοι που έχουν τεθεί για τα απόβλητα και την ανακύκλωση είναι χρήσιμοι αλλά απαιτούν άμεση και ουσιαστική κινητοποίηση, ειδικά σε νησιά που παρουσιάζουν ιδιαιτερότητες. Στο πλαίσιο αυτό, αναλύοντας την πρωτοβουλία «Whywasteme», σημείωσε ότι στον πυρήνα της εταιρείας τοποθετείται η στρατηγική αναδραστικής ανατοποθέτησης σε συγκεκριμένα σημεία όπου προκύπτουν απορρίμματα (εστιατόρια, ξενοδοχεία, καφέ, μπαρ, χώροι συνάθροισης, παραλίες λιμάνια κλπ).
Όπως εξήγησε, το δίκτυο που αναπτύσσεται είναι υβριδικό γιατί καλύπτει και δημόσιους και ιδιωτικούς χώρους συνάθροισης. «Σε κάθε νησί, η ανάπτυξη του δικτύου είναι μοναδική και στηρίζεται στη γεωγραφική κατανομή των σημείων συνάθροισης και των επιχειρήσεων. Δεν εφαρμόζεται συγκεκριμένο μοντέλο σε όλα τα νησιά», υπογράμμισε η συντονίστρια του προγράμματος.
Τα συγκριτικά πλεονεκτήματα
Τα βήματα που ακολουθεί η συγκεκριμένη τακτική αφορούν στην χαρτογράφηση και την εγκατάσταση συλλεκτών ενώ μεσολαβεί μια περίοδος αναδραστικής τοποθέτησης, παρακολούθησης και ελέγχου ώστε να επιτευχθούν υψηλά ποσοστά χωριστής συλλογής.
Η μέθοδος παρουσιάζει συγκριτικά πλεονεκτήματα όπως είναι η καθαρότητα του υλικού που συλλέγεται και η υψηλή ποιότητα των δευτερογενών υλικών που προκύπτουν.
Το επόμενο βήμα
Το πρόγραμμα αναμένεται να τρέξει για πέντε μήνες σε νέο νησιωτικό δήμο το επόμενο καλοκαίρι.
Όπως εξήγησε η κ. Καρδαρά, για δύο νησιά με συνολικό πληθυσμό 5.000 κατοίκων με υψηλή τουριστική κίνηση, μπορούν να συλλεχθούν περισσότεροι από 100 τόνοι καταναλωτικού πλαστικού συσκευασίας με συνέπεια τη μείωση της ρύπανσης αλλά και την ανάπτυξη ενός ολοκληρωμένου προτύπου για τη διαχείριση απορριμμάτων συσκευασίας σε άλλα νησιά που υποδέχονται τουρίστες.
