Τον εκσυγχρονισμό και επανασχεδιασμό του δικτύου ανακύκλωσης προτείνει η Ελληνική Εταιρεία Αξιοποίησης Ανακύκλωσης (ΕΕΑΑ) στο επιχειρησιακό σχέδιο που υπέβαλε πρόσφατα στον ΕΟΑΝ. Η πρόταση συνίσταται στη μετατροπή του δικτύου σε τρία χωριστά, ένα για πλαστικά/μέταλλα/χάρτινες συσκευασίες υγρών, ένα για χαρτί και ένα για γυαλί ενώ σε όλους τους ΟΤΑ προωθείται η ιδέα ενός δικτύου με «έξυπνες γωνίες» με τα περισσότερα από τα παραπάνω ρεύματα. Η διασπορά των κάδων θα μπορούσε, εφόσον εγκριθεί από τον Ελληνικό Οργανισμό Ανακύκλωσης, να τεθεί σε τροχιά υλοποίησης μέσα στο επόμενο έτος και σύμφωνα με όσα ανέφερε μιλώντας στο Plastics Conference 2022 ο κ. Τάσος Αρβανίτης, επικεφαλής τμήματος Ελέγχου στην ΕΕΑΑ, ο νέος σχεδιασμός θα οδηγήσει – μεταξύ άλλων – σε ένα δίκτυο σχεδόν αποκλειστικά αφιερωμένο στα πλαστικά, κάτι που θα καταστήσει πιο αποδοτική τη διαδικασία.
«Ο κλάδος για πλαστικά/μέταλλα/χάρτινες συσκευασίες θα είναι στην ουσία κάδος πλαστικού γιατί και τα αλουμίνια θα οδηγηθούν σε σύστημα εγγυοδοσίας και τα υπόλοιπα υλικά είναι συγκριτικά πολύ λιγότερα άρα θα είναι ένα δίκτυο σχεδόν αποκλειστικά αφιερωμένο στα πλαστικά όπου η διάταξη αυτή αναμένεται να δώσει νέα ώθηση στη συλλογή του υλικού με περισσότερα και καθαρότερα υλικά», σημείωσε σχετικά ο κ. Αρβανίτης.
Πρόταση όμως έχει υποβάλει η εταιρεία και για τη διαμόρφωση των εισφορών των πλαστικών συσκευασιών ανάλογα με συγκεκριμένα κριτήρια που σχετίζονται με πτυχές της περιβαλλοντικής απόδοσης, το πόσο εύκολα και σε τι ποσοστό ανακυκλώνονται. Η βασική ιδέα είναι οι πιο φιλικές συσκευασίες να χρεώνονται χαμηλότερα από τις λιγότερο φιλικές για να δοθούν κίνητρα στον οικολογικό σχεδιασμό. Μάλιστα, σχολιάζοντας το θέμα, ο κ. Αρβανίτης επεσήμανε ότι «ανκαι η ιδέα είναι απλή, υπάρχουν πρακτικά ζητήματα που αφορούν στα κριτήρια που πρέπει να χρησιμοποιούνται στον καθορισμό των εισφορών (οικολογικός σχεδιασμός, ανακυκλωσιμότητα υλικών βάσει της υφιστάμενης διαθέσιμης τεχνολογίας, ευκολία ανάκτησης, βαθμός ζήτησης από τη δευτερογενή αγορά°.
Η επόμενη μέρα στη διαχείριση μέρους των αποβλήτων των συσκευασιών
Σημαντική πρόκληση για την ανακύκλωση των πλαστικών αποτελεί το σύστημα εγγυοδοσίας στο οποίο θα εισαχθούν μεταξύ άλλων πλαστικές φιάλες ποτών έως 3 λίτρα (αφορά κυρίως σε πλαστικές φιάλες PET).
O κ. Αρβανίτης επεσήμανε την πολυπλοκότητα της διαδικασίας σημειώνοντας ότι «πρόκειται για ποσότητες 50.000-60.000 τόνους πλαστικών φιαλών και κατά τη γνώμη μας πρόκειται για ένα πολύ μεγάλο και δύσκολο project καθώς εμπλέκει σημαντικούς stakeholders, παραγωγούς, ανακυκλωτές, εναλλακτικά συστήματα, λιανεμπόριο και τους ίδιους τους καταναλωτές». Παρ’ όλα αυτά όπως ανέφερε, η ΕΕΑΑ έχει μελετήσει σε βάθος τι συμβαίνει στο εξωτερικό, έχει προετοιμαστεί κατάλληλα και είναι έτοιμη να προσφέρει εφαρμόσιμη λύση μόλις ζητηθεί από τους μετόχους.
Εστιάζοντας στο σύστημα εγγυοδοσίας, ο κ. Αρβανίτης εξήγησε ότι η εικόνα που δίνεται εκ πρώτης όψεως είναι ότι ένας καταναλωτής έχοντας πληρώσει το εγγυοδοτικό αντίτιμο, επιστρέφει τη φιάλη. «Αυτό είναι το ένα τέταρτο της αλήθειας. Το σύστημα εγγυοδοσίας είναι ένα πολύπλοκο σύστημα που απαιτεί μεγάλο συγχρονισμό και συντονισμό όλων των συμμετεχόντων σε ένα ανάγλυφο χώρας διαφορετικό από τις επίπεδες επιφάνειες της Ολλανδίας ή της Δανίας. Πρόκειται για μεταφορές από τα νησιά και από ορεινά σημεία. Το σύστημα εγγυοδοσίας δεν είναι τοπικό ούτε εθελοντικό. Θα πρέπει ο κάθε πολίτης σε οποιοδήποτε σημείο να μπορεί να πάρει πίσω το αντίτιμο που κατέβαλε. Σε αυτό το επίπεδο η ΕΕΑΑ παρουσιάζει στρατηγικά πλεονεκτήματα, τεχνογνωσία και συσσωρευμένη εμπειρία ετών σε ζητήματα διευρυμένης ευθύνης παραγωγού, με 33 κέντρα διαλογής σε όλη τη χώρα, ένα τεράστιο δίκτυο συνεργατών, εμπειρία και συνεργασία με συστήματα του εξωτερικού», υπογράμμισε ο κ. Αρβανίτης.
Η Ελλάδα δεν είναι ουραγός στην ανακύκλωση των πλαστικών συσκευασιών
Παρά το γεγονός ότι η Ελλάδα βρίσκεται ακόμη αρκετά χαμηλά στην κατάταξη όσον αφορά στις συνολικές επιδόσεις της στην ανακύκλωση, δεν συμβαίνει το ίδιο με την ανακύκλωση των πλαστικών συσκευασιών, στην οποία προσεγγίζει τον ευρωπαϊκό μέσο όρο.
«Η συνολική επίδοση της Ελλάδας στην ανακύκλωση είναι χαμηλή ως προς το σύνολο των αστικών αποβλήτων. Οι πλαστικές συσκευασίες είναι ένα συγκεκριμένο ρεύμα αποβλήτων το οποίο αντιμετωπίζουμε και το τελικό αποτέλεσμα της χώρας προσεγγίζει τον μέσο όρο της ΕΕ. Σε καμία περίπτωση στο συγκεκριμένο ρεύμα των πλαστικών συσκευασιών δεν είμαστε ουραγός», τόνισε ο κ. Αρβανίτης.
Με βάση τα αριθμητικά στοιχεία της ΕΕΑΑ, το 2021, ανακτήθηκαν και οδηγήθηκαν προς ανακύκλωση περίπου 100.000 τόνοι πλαστικής συσκευασίας (ποσότητες που ανακτήθηκαν, δεματοποιήθηκαν και ζυγίστηκαν χωρίς να υπολογιστούν προσμείξεις και τυχόν επιμολύνσεις). Πρόκειται για πιστοποιημένες ποσότητες των οποίων το 70% οδηγήθηκε προς ανακύκλωση σε εγχώριες εγκαταστάσεις και το υπόλοιπο 30% στο εξωτερικό, κυρίως σε ευρωπαϊκές χώρες.
«Οι αριθμοί συνδέονται με τους στόχους. Τα αποτελέσματα αυτά οδηγούν στην επίτευξη διπλάσιου αποτελέσματος σε σχέση με τη νομική υποχρέωση της ΕΕΑΑ. Ο στόχος της ΕΕ για το 2025 για την πλαστική συσκευασία είναι 50%. Αν αναλογιστεί κανείς ότι οι ποσότητες που δηλώνει η χώρα μας στην ΕΕ για τα πλαστικά είναι περίπου 200.000, είναι προφανές ότι η ΕΕΑΑ σχεδόν από μόνη της επιτυγχάνει τον εθνικό στόχο καθώς οδηγεί προς ανακύκλωση γύρω στους 100.000 τόνους πλαστικής συσκευασίας», επεσήμανε ο κ. Αρβανίτης.
