Η ιλιγγιώδης ταχύτητα της υπερθέρμανσης του πλανήτη υπερβαίνει τον ρυθμό των αντιδράσεων για την κλιματική αλλαγή, σύμφωνα με νέα έκθεση της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC), που προειδοποιεί για την αυξανόμενη αναντιστοιχία μεταξύ της ανόδου της θερμοκρασίας και των αργών, κατακερματισμένων προσπαθειών προσαρμογής, αφήνοντας μικρά περιθώρια, προτού κλείσει «ένα σύντομο και ταχέως κλείσιμο παράθυρο ευκαιρίας».
Εγκληματική αδράνεια
«Στην πραγματικότητα, αυτή η έκθεση αποκαλύπτει πώς οι άνθρωποι και ο πλανήτης πλήττονται από την κλιματική αλλαγή», δήλωσε ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, αποκαλώντας το έγγραφο των 3.500 σελίδων «άτλαντα ανθρώπινου πόνου» και κατηγορητήριο για την εγκληματική αδιαφορία των ηγεσιών.
«Αυτή η έκθεση είναι μια τρομερή προειδοποίηση για τις συνέπειες της αδράνειας», δήλωσε ο Hoesung Lee, πρόεδρος της IPCC. «Δείχνει ότι η κλιματική αλλαγή είναι μια σοβαρή και αυξανόμενη απειλή για την ευημερία μας και έναν υγιή πλανήτη. Οι ενέργειές μας σήμερα θα διαμορφώσουν τον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι προσαρμόζονται και η φύση ανταποκρίνεται στους αυξανόμενους κλιματικούς κινδύνους», πρόσθεσε.
Αδιέξοδο τα ορυκτά καύσιμα
«Όπως τα τρέχοντα γεγονότα καθιστούν πολύ σαφές, η συνεχής εξάρτησή μας από τα ορυκτά καύσιμα καθιστά την παγκόσμια οικονομία και την ενεργειακή ασφάλεια ευάλωτη σε γεωπολιτικούς κλυδωνισμούς και κρίσεις», επεσήμανε ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ.
«Αντί να επιβραδύνουμε την απαλλαγή από τον άνθρακα, τώρα είναι η ώρα να επιταχυνθεί η ενεργειακή μετάβαση σε ένα μέλλον ανανεώσιμων πηγών ενέργειας», είπε. «Έχω δει πολλές επιστημονικές εκθέσεις στην εποχή μου, αλλά τίποτα σαν αυτό», πρόσθεσε.
Για να αποφευχθούν αυξανόμενες απώλειες ζωών, βιοποικιλότητας και υποδομών, η έκθεση αναφέρει ότι η ταχεία δράση προσαρμογής στην κλιματική κρίση πρέπει να συνδυαστεί με γρήγορες και βαθιές περικοπές στις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου. Η καύση ορυκτών καυσίμων, όπως ο άνθρακας, το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο, είναι ο κύριος παράγοντας της κλιματικής έκτακτης ανάγκης.
Ο Γκουτέρες χαρακτήρισε τα ορυκτά καύσιμα ως «αδιέξοδο» για τον πλανήτη, για την ανθρωπότητα και για τις οικονομίες. Ως αποτέλεσμα, λέει ότι όσοι στον ιδιωτικό τομέα εξακολουθούν να χρηματοδοτούν άνθρακα «πρέπει να λογοδοτήσουν», ενώ οι κολοσσοί του πετρελαίου και του φυσικού αερίου είναι επίσης υπόλογοι
«Μια γρήγορη, καλά διαχειριζόμενη μετάβαση στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας είναι ο μόνος δρόμος για την ενεργειακή ασφάλεια, την καθολική πρόσβαση και τις πράσινες θέσεις εργασίας που χρειάζεται ο κόσμος μας», είπε.
Ορατές ήδη οι σοβαρές συνέπειες της κλιματικής αλλαγής
Οι ερευνητές εστιάζουν στην έλλειψη προετοιμασίας των εθνών να αντιμετωπίσουν την κλιματική αστάθεια και τους παράγοντες πίεσης από τις υψηλότερες θερμοκρασίες, που πλέον κινούνται στους 1,1° Κελσίου πάνω από τα προβιομηχανικά επίπεδα. Μάλιστα, τονίζουν ότι ο κόσμος αντιμετωπίζει αναπόφευκτους κλιματικούς κινδύνους τις επόμενες δύο δεκαετίες.
Τα ευρήματα των πάνω από 270 επιστημόνων και 675 συνεργατών από όλο τον κόσμο, που εγκρίθηκαν από αντιπροσώπους 195 χωρών, υποστηρίζουν ότι οι σοβαρές συνέπειες της κλιματικής αλλαγής είναι ήδη ορατές παντού, ενώ επισημαίνουν ότι η στρατηγική προσαρμογή μπορεί να σώσει ζωές.
Εξάλλου, μια αξιοσημείωτη αλλαγή από την τελευταία έκδοση της έκθεσης το 2014, είναι ότι πολλές προβλέψεις για το πώς θα εξελιχθεί η κλιματική αλλαγή έχουν ενσωματωθεί ως παρατηρήσεις σχετικά με το πώς συμβαίνει ήδη.
Μεταξύ των κύριων ευρημάτων της νέας έκθεσης:
- Τα αποτελέσματα από το λιώσιμο των πάγων σε ορισμένες περιοχές «πλησιάζουν στο μη αναστρέψιμο».
- Ο μισός κόσμος ζει ήδη με «σοβαρή λειψυδρία» κατά τη διάρκεια ενός μέρους του έτους.
- Αναμένεται μια παγκόσμια αύξηση των ασθενειών και των θανάτων που σχετίζονται με τη ζέστη, με περισσότερες τροφιμογενείς και μολυσματικές ασθένειες.
- Η αύξηση της αγροτικής παραγωγικότητας έχει επιβραδυνθεί και οι ακραίες καιρικές συνθήκες έχουν θέσει σε κίνδυνο την επισιτιστική ασφάλεια εκατομμυρίων ανθρώπων.
- Στα χερσαία οικοσυστήματα έως και το 14% των ζωικών ειδών που μελετήθηκαν θα αντιμετωπίσουν πιθανότατα έναν «πολύ υψηλό» κίνδυνο εξαφάνισης σε επίπεδο υπερθέρμανσης 1,5°C.
Πρόκειται για την πρώτη σημαντική έκθεση εδώ και σχεδόν οκτώ χρόνια σχετικά με το κλίμα και το δεύτερο έγγραφο που κυκλοφόρησε σε λιγότερο από έξι μήνες από τη Διακυβερνητική Επιτροπή για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC) που υποστηρίζεται από τα Ηνωμένα Έθνη, με δύο επιπλέον εκθέσεις να αναμένονται πριν από το τέλος του έτους.
