Αλλαγές στις συσκευασίες τροφίμων φέρνει ο νέος ευρωπαϊκός κανονισμός για τα ανακυκλωμένα πλαστικά και αντικείμενα που προορίζονται να έρθουν σε επαφή με τρόφιμα και θα τεθεί σε ισχύ τον Οκτώβριο.
Δεδομένου ότι περίπου το 50% των πλαστικών συσκευασιών στην ΕΕ χρησιμοποιούνται στα τρόφιμα, αναζητώνται πανευρωπαϊκά τρόποι για τη μετάβαση προς μια πιο βιώσιμη παραγωγή τροφίμων με ασφάλεια και αποτελεσματικότητα. Η χρήση περισσότερων ανακυκλωμένων πλαστικών είναι καίριας σημασίας για την αντιμετώπιση προκλήσεων όπως είναι η κλιματική αλλαγή και ταυτόχρονα η ανάγκη για επανάχρηση του πλαστικού, το οποίο πρωταγωνιστεί στη συσκευασία τροφίμων.
Ο εν λόγω κανονισμός θα προβλέπει σαφείς κανόνες για την ασφαλή χρήση του ανακυκλωμένου πλαστικού στις συσκευασίες τροφίμων στην ΕΕ. Θα συμβάλει στην αύξηση της συνολικής βιωσιμότητας του συστήματος τροφίμων και στην επίτευξη των στόχων του σχεδίου δράσης για την κυκλική οικονομία.Μόλις τεθεί σε ισχύ το νέο πλαίσιο, δεν θα είναι δυνατή η χρήση ανακυκλωμένων πλαστικών υλικών που έρχονται σε επαφή με τρόφιμα (FCM) σύμφωνα με την εθνική νομοθεσία.
Πριν την τελική κατανάλωσή τους, τα τρόφιμα έρχονται σε επαφή με πολλά υλικά και είδη κατά την παραγωγή, επεξεργασία, αποθήκευση, προετοιμασία και σερβιρίσματα. Τέτοια υλικά και αντικείμενα περιλαμβάνουν συσκευασίες και δοχεία τροφίμων, μηχανήματα επεξεργασίας τροφίμων και μαγειρικά σκεύη και επιτραπέζια σκεύη. Αυτά τα υλικά αναφέρονται ως υλικά επαφής με τρόφιμα («FCM»).
Μέσω της νέας θεσμικής παρέμβασης, ειδικοί κανόνες καθίστανται άμεσα εφαρμοστέοι για τη διάθεση στην αγορά πλαστικού με ανακυκλωμένο περιεχόμενο, συμπεριλαμβανομένης της συλλογής και διαλογής της εισροής πλαστικού, της απολύμανσης και της μετατροπής τους. Παράλληλα, καθίστανται εφαρμοστέοι νέοι κανόνες που ισχύουν για τις νέες τεχνολογίες ανακύκλωσης και την αξιολόγηση των διαδικασιών ανακύκλωσης ενώ όλα τα είδη ανακυκλωμένου πλαστικού και τεχνολογίες ανακύκλωσης εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του κανονισμού, συμπεριλαμβανομένης της μηχανικής ανακύκλωσης, της ανακύκλωσης προϊόντων από κλειστή και ελεγχόμενη αλυσίδα προϊόντων, της χρήσης ανακυκλωμένου πλαστικού κλπ.
Ο νέος κανονισμός αποσκοπεί στη διασφάλιση της χημικής και μικροβιολογικής ασφάλειας του ανακυκλωμένου πλαστικού που προορίζεται να έρθει σε επαφή με τρόφιμα, συμπεριλαμβανομένων των συσκευασιών τροφίμων («ανακυκλωμένο πλαστικό FCM»). Τα ανακυκλωμένα πλαστικά προέρχονται σε μεγάλο βαθμό από οικιακά απορρίμματα και μπορεί να μολυνθούν με διάφορους τρόπους. Εάν αυτή η μόλυνση δεν αποφευχθεί μπορεί να καταλήξει στα τρόφιμα μας και να είναι επιβλαβής για την ανθρώπινη υγεία. Μέσω του κανονισμού, ορίζονται κανόνες που ισχύουν για τη διαδικασία κατασκευής πλαστικού με ανακυκλωμένο περιεχόμενο για να διασφαλιστεί ότι η διαδικασία απολύμανσης οδηγεί στο να είναι το πλαστικό ασφαλές. Ως εκ τούτου, απαιτεί από την Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων («EFSA») να αξιολογήσει τις διαδικασίες ανακύκλωσης για να επαληθεύσει ότι είναι ικανές να παράγουν ασφαλή πλαστικά και ότι στη συνέχεια εγκρίνονται οι διαδικασίες. Επιπλέον, ορίζει κανόνες που ισχύουν για τον ποιοτικό έλεγχο του ανακυκλωμένου πλαστικού καθώς και για την επιβολή τους από τις δημόσιες αρχές ενώ συμβάλλει στην εκπλήρωση τουλάχιστον δύο στόχων του νέου σχεδίου δράσης για την κυκλική οικονομία (CEAP). Το CEAP ορίζει αρχικά ότι, για να αυξηθεί η απορρόφηση ανακυκλωμένων πλαστικών και να συμβάλει στην πιο βιώσιμη χρήση των πλαστικών, η Επιτροπή θα προτείνει υποχρεωτικές απαιτήσεις για ανακυκλωμένο περιεχόμενο σε πλαστικά υλικά, διασφαλίζοντας παράλληλα την απόδοση και την ασφάλεια των υλικών αυτών.
Στο πλαίσιο αυτό, η Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA) θα έχει στη διάθεσή της μια πιο ξεκάθαρη βάση για την αξιολόγηση της καταλληλότητας των τεχνολογιών ανακύκλωσης και της ασφάλειας του ανακυκλωμένου πλαστικού στις συσκευασίες τροφίμων που παράγονται με διαδικασίες που χρησιμοποιούν αυτές τις τεχνολογίες. Ο κανονισμός θα καταστήσει δυνατή τη χορήγηση ατομικών αδειών για πάνω από 200 μηχανικές διαδικασίες ανακύκλωσης PET (τερεφθαλικού πολυαιθυλενίου), βοηθώντας έτσι τη βιομηχανία να επιτύχει τον δεσμευτικό στόχο του 2025 για ποσοστό 25% ανακυκλωμένου πλαστικού στις φιάλες ποτών από PET. Επιπλέον, με τον νέο κανονισμό θα θεσπιστεί ένα δημόσιο μητρώο των διαδικασιών ανακύκλωσης, των φορέων ανακύκλωσης και των εγκαταστάσεων ανακύκλωσης που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του, για ενισχυμένη διαφάνεια.
