Εν μέσω της ενεργειακής κρίσης και καθώς οδεύουμε προς το τέλος μιας δύσκολης χρονιάς η οποία δοκιμάστηκε από ακραία καιρικά φαινόμενα, πλημμύρες και πυρκαγιές σε σχεδόν όλα τα πλάτη και μήκη του κόσμου ξεκινά την Δευτέρα, 7 Νοεμβρίου η 27η Διάσκεψη του ΟΗΕ για το Κλίμα (COP27) στο Sharm el-Sheikh της Αιγύπτου.
Στη φετινή Διάσκεψη η Επιτροπή αναμένεται να καλέσει όλα τα μέρη να λάβουν επειγόντως μέτρα για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και για την τήρηση των δεσμεύσεων (οικονομικών και μη οικονομικών) που έχουν αναλάβει στο πλαίσιο της συμφωνίας του Παρισιού και του συμφώνου της Γλασκόβης για το κλίμα.
Τι περιλαμβάνει η ατζέντα της COP27 – Οι προκλήσεις και τα «αγκάθια»
Η άμβλυνση των κινδύνων με επίκεντρο τον περιορισμό των αερίων του θερμοκηπίου και τα ακόμη πιο φιλόδοξα μέτρα για τον περιορισμό της θερμοκρασίας στον 1,5 βαθμό C θα τεθούν ξανά επί τάπητος. Τα εμπλεκόμενα μέρη πρόκειται να υιοθετήσουν ένα πιο φιλόδοξο «πρόγραμμα εργασίας μετριασμού» για να κλιμακώσουν επειγόντως τις προσπάθειες πριν από το 2030.
Στην προηγούμενη Διάσκεψη, την COP26, το Σύμφωνο της Γλασκώβης για το Κλίμα έθετε θέμα ενίσχυσης των στόχων για τον μετριασμό των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, γνωστοί ως Εθνικά Καθορισμένες Συνεισφορές (NDC).
Οι χώρες των οποίων οι NDC δεν ήταν σύμφωνες με τον στόχο του 1,5°C αναμενόταν να παρουσιάσουν μια αναθεωρημένη έκδοση στο COP27. Ωστόσο, μέχρι στιγμής, μόνο 26 από τις 193 χώρες συμφώνησαν να εντείνουν τις δεσμεύσεις τους για πιο φιλόδοξα σχέδια.
Σε επίπεδο χρηματοδότησης, το Σύμφωνο της Γλασκώβης για το κλίμα προέτρεψε τις ανεπτυγμένες χώρες να διπλασιάσουν τη χρηματοδότηση της προσαρμογής έως το 2025 και να ξεκινήσουν ένα διετές πρόγραμμα εργασίας για τον παγκόσμιο στόχο για την προσαρμογή (GGA).
Παρ’ όλα αυτά , οι αναπτυσσόμενες χώρες δεν λαμβάνουν την υποσχεθείσα βοήθεια, συμπεριλαμβανομένης της ετήσιας βοήθειας 100 δισεκατομμυρίων δολαρίων που επρόκειτο να παρασχεθεί από το 2020 έως το 2025.
Οι πλούσιες χώρες θα κληθούν να ξοδέψουν πολύ περισσότερα χρήματα για να βοηθήσουν τις χώρες να προσαρμοστούν και να τηρήσουν ανεκπλήρωτες υποσχέσεις.
Στο ίδιο πλαίσιο, η Χρηματοοικονομική Συμμαχία της Γλασκώβης για το Net Zero (GFANZ) που ιδρύθηκε στην COP26 είχε στόχο να επιταχύνει τη μετάβαση σε μια οικονομία καθαρών μηδενικών εκπομπών καλώντας περισσότερους από 450 ιδιωτικούς φορείς στον χρηματοοικονομικό τομέα να προσαρμόσουν τα επιχειρηματικά τους μοντέλα. Στην COP27, η GFANZ αναμένεται να προτείνει συγκεκριμένα σχέδια για τη μείωση των εκπομπών άνθρακα.
Όσον αφορά στον ενεργειακό εφοδιασμό, τα κράτη που συμμετείχαν συμφώνησαν πέρυσι για πρώτη φορά να «σταδιακή μείωση» της παραγωγής άνθρακα, αλλά ορισμένα έχουν υπαναχωρήσει εν μέσω ανησυχιών για πιθανές ελλείψεις που προκαλούνται από την περικοπή του ενεργειακού εφοδιασμού από τη Ρωσία. Στο πλαίσιο αυτό μπορεί να αποδειχθεί δύσκολο να επιτευχθεί συμφωνία για τη μείωση της παραγωγής φυσικού αερίου, παρόλο που αποτελεί προαπαιτούμενο για την επίτευξη των κλιματικών στόχων.
Μετά από ένα χρόνο καταστροφικών φυσικών καταστροφών, η COP27 θα επιδιώξει να ανταποκριθεί στις προκλήσεις που προκύπτουν από τις απώλειες και ζημιές και η στρατηγική που θα υιοθετηθεί για την αντιμετώπισή τους θα συμπορευθεί με τις υπόλοιπες δεσμεύσεις για τον περιορισμό της υπερθέρμανσης του πλανήτη.
Ένα βασικό αίτημα των αναπτυσσόμενων χωρών ήταν η δημιουργία ενός μηχανισμού που να παρέχει χρηματοδότηση για τη διαχείριση των απωλειών και των ζημιών που προκαλούνται από ακραία καιρικά φαινόμενα.
Τα ανεπτυγμένα κράτη αντιστέκονται στο ζήτημα, ένα ζήτημα το οποίο δεν ήταν ποτέ μέρος της επίσημης ατζέντας των συνομιλιών του ΟΗΕ, φοβούμενα ότι θα μπορούσε να προκαλέσει δικαστικές διεκδικήσεις και αξιώσεις αποζημίωσης σε μεγάλη κλίμακα.
Η Συμμαχία Μικρών Νησιωτικών Κρατών (AOSIS) θα παρουσιάσει μια πρόταση για ένα «ταμείο ανταπόκρισης» για να βοηθήσει τα θύματα της κλιματικής να ανακάμψουν από τις απώλειες και τις ζημιές που προκαλούνται από τις κλιματικές κρίσεις.
Αυτό το επίμαχο ζήτημα θα μπορούσε να πυροδοτήσει έντονες συζητήσεις κατά τη διάρκεια της φετινής διάσκεψης, σε μια εποχή που τα κράτη που παρέχουν βοήθεια αντιμετωπίζουν τις αυξανόμενες τιμές της ενέργειας και εκτρέπουν τους προϋπολογισμούς τους προς την ανθρωπιστική κρίση στην Ουκρανία.
Η λειτουργία, η χρηματοδότηση και η διακυβέρνηση του Δικτύου του Σαντιάγο για Απώλειες και Ζημίες που ιδρύθηκε στην COP25 για να συνδέσει τις ευάλωτες αναπτυσσόμενες χώρες με παρόχους τεχνικής βοήθειας, γνώσης και πόρων θα αποτελέσει επίσης προτεραιότητα.
