Να αντιστρέψει μία αρνητική πρωτιά σε παραβιάσεις σχετιζόμενες με τα απόβλητα και τα αστικά λύματα οι οποίες στοίχισαν στη χώρα μας εκατομμύρια ευρώ σε πρόστιμα επιχειρεί η ελληνική κυβέρνηση προωθώντας, με αρκετή καθυστέρηση, έργα για την επεξεργασία και τον καθαρισμό των αστικών λυμάτων.
Χθες, Παρασκευή, το YΠΕΝ ενέκρινε 34 έργα συνολικού προϋπολογισμού άνω των 160.000.000 ευρώ που εντάσσονται στη Δράση: «Επεξεργασία και καθαρισμός αστικών λυμάτων, περιβαλλοντικά ευαίσθητων οικισμών και εκσυγχρονισμός εγκαταστάσεων σε επιλεγμένες πόλεις» του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.
Πρόκειται για έργα που σχετίζονται με την αναβάθμιση, την επέκταση και τον εκσυγχρονισμό εγκαταστάσεων επεξεργασίας λυμάτων και επαναχρησιμοποίηση επεξεργασμένου νερού, καθώς και την υλοποίηση υποδομής διαχείρισης ιλύος (λυματολάσπη) από εγκαταστάσεις επεξεργασίας ιλύος. Οι παρεμβάσεις εκσυγχρονισμού αφορούν στους Δήμους Ιωαννίνων, Χερσονήσου, Καρδίτσας, Πάρου, Ηρακλείου, Μακρακώμης, Θήρας, Χανίων, Σικυωνίων, Ναυπλιέων, Κυθήρων, Καβάλας, Ακτίου-Βόνιτσας, Δράμας, Ιητών (Ίος), Λάρισας, Άρτας, Βόρειας Πεδιάδας (Χερσόνησος, Κρήτη), Ξάνθης, Λαμίας, Λιβαδειάς, Αγίου Νικολάου, Αιγιαλείας, Ορεστιάδας, Καλαμάτας, Σερρών, Αλεξανδρούπολης, Κιλκίς, Βόλου, καθώς και στον Ενιαίο Σύνδεσμο Διαχείρισης Απορριμμάτων Κρήτης (ΕΣΔΑΚ).
Οι συγκεκριμένες επενδύσεις αποτελούν ένα θετικό βήμα προς την ορθή διαχείριση των αστικών λυμάτων, ειδικά αν αναλογιστεί κανείς ότι η τελευταία έκθεση παρακολούθησης και αξιολόγησης της εφαρμογής των περιβαλλοντικών κανόνων στις χώρες μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, κάνει λόγο για σημαντικές καθυστερήσεις στα έργα επεξεργασία των αστικών λυμάτων, που πρέπει να υλοποιηθούν.
Η Ελλάδα έχει πληρώσει από το 2014 έως σήμερα 184 εκατομμύρια ευρώ σε πρόστιμα που της έχουν επιβληθεί από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο και αφορούν παραβάσεις σχετιζόμενες με απόβλητα και αστικά λύματα. Οι υποθέσεις παραβάσεων που βρίσκονται σε εκκρεμότητα ανέρχονται σήμερα σε 22 και κατατάσσουν τη χώρα μας για άλλη μια χρονιά στην πρώτη θέση μαζί με την Ισπανία.
Η σημασία της διαχείρισης των αστικών λυμάτων
Η διαχείριση των αστικών λυμάτων σχετίζεται άμεσα με την προστασία του υδροφόρου ορίζοντα ο οποίος επηρεάζει άμεσα τη δημόσια υγεία.
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία, σε ευρωπαϊκό επίπεδο, μόνο το 40 % των επιφανειακών υδάτινων στρωμάτων είναι σε καλή οικολογική κατάσταση. Οι βιομηχανικές εκλύσεις παράλληλα με τις απορρίψει ρύπων από την επεξεργασία λυμάτων επιβαρύνουν ευρωπαϊκά ύδατα. Ενδεικτικό είναι ότι το 2016, περισσότερες από 34.000 εγκαταστάσεις ανέφεραν κάποια στοιχεία στον επίσημο φορέα της ΕΕ, ωστόσο, οι αναφορές για τις εκπομπές στο νερό ήταν ελάχιστες. Συγκεκριμένα, μόνο 3.600 εγκαταστάσεις, που ισοδυναμούν με 10 % (2. 500 εγκαταστάσεις από τη βιομηχανία και περίπου 1.100 εργοστάσια επεξεργασίας νερού (UWWTP) προχώρησαν σε τέτοιες κοινοποιήσεις.
Οι κατ’ εξοχήν υπεύθυνοι για τις απορρίψεις ρύπων μεγαλύτερης κλίμακας είναι η βιομηχανία χαρτιού (82%), σιδήρου και χάλυβα (81%) και παροχής ενέργειας (86%).
Σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Περιβάλλοντος, η συλλογή και η επεξεργασία αστικών λυμάτων έχει καίρια σημασία για την προστασία της ανθρώπινης υγείας και του περιβάλλοντος επειδή το νερό που εκρέει από τα σπίτια, τα σχολεία και τους χώρους εργασίας είναι μολυσμένο με οργανική ύλη και θρεπτικά συστατικά. Οι εν λόγω ρυπογόνες ουσίες, αν καταλήξουν σε πλωτές οδούς, μπορούν να καταστήσουν τα ποτάμια μη κατοικήσιμα για τα ψάρια και τα ασπόνδυλα ή να οδηγήσουν στον ευτροφισμό των φυτών και των φυκιών.
Η διάδοση των συστημάτων αποτελεσματικής επεξεργασίας λυμάτων κατά τη διάρκεια του 20ού αιώνα βελτίωσε σε μεγάλο βαθμό την ανθρώπινη υγεία και την ποιότητα του περιβάλλοντος. Για τους περισσότερους ευρωπαίους πολίτες, τα λύματα συλλέγονται, μεταφέρονται και στη συνέχεια υφίστανται επεξεργασία σε μονάδες επεξεργασίας αστικών λυμάτων, στις οποίες τα επιβλαβή για το περιβάλλον και την ανθρώπινη υγεία συστατικά απομακρύνονται πριν επιστρέψει το νερό στη φύση.
