Οι τράπεζες και οι υπηρεσίες παροχής χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών δείχνουν να είναι πιο επιρρεπείς στο greenwashing τουλάχιστον για το 2023 με την Ευρώπη και τις ΗΠΑ να κρατούν τα ηνία ενώ αξιοσημείωτη είναι και η αύξηση των φαινομένων social washing σύμφωνα με ευρήματα παγκόσμιας έρευνας της RepRisk. Η εταιρεία διαπίστωσε ότι ο τραπεζικός και ο χρηματοοικονομικός τομέας παρουσίασαν αύξηση 70% στον αριθμό των περιστατικών Greenwashing που σχετίζονται με το κλίμα ενώ πάνω από το 50% αυτών των περιστατικών συνδέονταν είτε με τα ορυκτά καύσιμα είτε με μια εταιρεία πετρελαίου και φυσικού αερίου.
Συγκεκριμένα, η έρευνα κατέγραψε 148 περιπτώσεις από τον κλάδο των τραπεζικών και χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών παγκοσμίως τους 12 μήνες έως το τέλος Σεπτεμβρίου 2023, από 86 κατά τους προηγούμενους 12 μήνες.
Η Ευρωπαϊκή Τραπεζική Ομοσπονδία (EBF) δήλωσε ότι η έκθεση της RepRisk περιλάμβανε ισχυρισμούς και όχι επαληθευμένους ισχυρισμούς για greenwashing, σύμφωνα με το Reuters. Και επεσήμανε ότι η αύξηση των αξιώσεων greenwashing μπορεί να συνδέεται με τον αυξημένο έλεγχο των τραπεζών και τις δεσμεύσεις τους για βιωσιμότητα, παρά με σκόπιμες παραποιήσεις από τους δανειστές.
Οι τράπεζες διαδραματίζουν βασικό ρόλο στη χρηματοδότηση των προσπαθειών απαλλαγής από τον άνθρακα των εταιρειών, συμπεριλαμβανομένων των βιομηχανιών υψηλών εκπομπών, ανέφερε η EBF. «Η έννοια της χρηματοδότησης της μετάβασης δεν είναι καλά καθορισμένη και αυτή η έλλειψη σαφήνειας μπορεί να οδηγήσει σε αβάσιμες κατηγορίες για «greenwashing», πρόσθεσε ένας εκπρόσωπος σε δήλωση που εστάλη μέσω email στο Reuters.
Σε ανοδική τροχιά και το socialwashing
Σε ανοδική τροχιά ωστόσο βρίσκεται και το socialwashing. Το 31% των εισηγμένων στο χρηματιστήριο εταιρειών που συνδέονταν με το greenwashing από τον Σεπτέμβριο του 2018 έως τον Σεπτέμβριο του 2023 συνδέονταν επίσης με τις παραπλανητικές πληροφορίες σχετικά με την ανταπόκριση των εταιρειών σε αρχές που σχετίζονται με τα κοινωνικά κριτήρια (σεβασμός στα ανθρώπινα δικαιώματα κλπ) σύμφωνα με την έκθεση.
Σύμφωνα με τα ευρήματα της RepRisk, τα πιο κοινά ζητήματα socialwashing τόσο στο Ηνωμένο Βασίλειο όσο και στις ΗΠΑ είναι οι παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και η εταιρική συνενοχή, που ευθύνονται για το 26% και το 25% των περιστατικών κάθε χώρας αντίστοιχα.
Το greenwashing και το socialwashing συχνά συνδέονται, διαπίστωσε η RepRisk, με το 55% των περιστατικών κινδύνου greenwashing παγκοσμίως να έχουν κοινωνική συνιστώσα. Στις ΗΠΑ, το 44% των εταιρειών που συνδέονται με το greenwashing καταγράφουν επίσης ρεκόρ στο social washing σε σύγκριση με το 39% στο Ηνωμένο Βασίλειο και το 31% παγκοσμίως.
Η RepRisk λέει ότι ενώ τα περιστατικά greenwashing έχουν αυξηθεί παγκοσμίως, η Ευρώπη και οι ΗΠΑ δείχνουν να προπορεύονται.
Η δομή του greenwashing έχει «εξελιχθεί και έχει γίνει πιο περίπλοκη», λέει η RepRisk. Η εταιρεία ισχυρίζεται ότι το greenwashing υπερβαίνει πλέον την άμεση παραπλάνηση των καταναλωτών, καθώς το πεδίο εφαρμογής του εκτείνεται σε υποσχέσεις, πιστοποιήσεις και δεσμεύσεις.
Παραμένει το πρόβλημα της έλλειψης λογοδοσίας
Η RepRisk λέει ότι η «έλλειψη λογοδοσίας» συσκοτίζει το greenwashing και δίνει τη δυνατότητα στις εταιρείες να επωφεληθούν από τον καθορισμό μελλοντικών στόχων, χωρίς να αντιμετωπίζουν τα ζητήματα κατά μέτωπο.
Ο Δρ Philipp Aeby, Διευθύνων Σύμβουλος και Συνιδρυτής της RepRisk σχολίασε: «Η προσδοκία ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος που προέρχεται από μια εικόνα βιωσιμότητας άνοιξε την πόρτα στο Greenwashing».
«Η έλλειψη λογοδοσίας γύρω από ένα ταχέως εξελισσόμενο τοπίο εταιρικής βιωσιμότητας έχει βοηθήσει να παραμείνει ανοιχτή αυτή η πόρτα για μεγάλο χρονικό διάστημα. Παρόλα αυτά, τα τελευταία χρόνια η συμβολική βιωσιμότητα απέτυχε για πολλούς, καθώς τα μέσα ενημέρωσης, το κοινό και οι ρυθμιστικές αρχές επικρίνουν τους αβάσιμους ισχυρισμούς.
Όπως είναι γνωστό, οι ρυθμιστικές αρχές έχουν ήδη υιοθετήσει πολιτικές προκειμένου να εξαλείψουν το greenwashing για να τονώσουν την εμπιστοσύνη των καταναλωτών και των επενδυτών και να βοηθήσουν στην ενθάρρυνση περισσότερων αξιολογήσεων για βιώσιμες επενδύσεις, αν και δεν υπάρχει ακόμη νομικός ορισμός του τι είναι greenwashing.
