Το έτος 2021 είναι το τελευταίο έτος για τη συνταξιοδότηση με ευνοϊκά όρια ηλικίας, αφού από 1-1-2022 καταργούνται όλες οι πρόωρες συνταξιοδοτήσεις και εισερχόμαστε στην εφαρμογή τού διπλού γενικού υποχρεωτικού κανόνα «Σύνταξη στα 62 με 40 χρόνια ασφάλισης ή στα 67 με 15 χρόνια (4.500 ένσημα) τουλάχιστον»
Τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης αυξάνονται για 16 κατηγορίες ασφαλισμένων, στο πρώην ΙΚΑ, το Δημόσιο, τα Ταμεία ΔΕΚΟ-Τραπεζών, το ΤΣΜΕΔΕ, τον ΟΑΕΕ, το ΕΤΑΑ και το Ταμείο Νομικών.
Σύμφωνα με τον Οδηγό για θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος μέχρι 31/12/2020 πουν εξέδωσε η ΕΝΥΠΕΚΚ, 10 μεγάλες κατηγορίες «παλαιών» ασφαλισμένων μπορούν να πάρουν ή να «κλειδώσουν» τις επόμενες ημέρες, μέχρι το τέλος του 2020, συνταξιοδοτικό δικαίωμα με όριο ηλικίας το 58ο έτος, είτε για πλήρη, είτε για μειωμένη σύνταξη.
Πρόκειται για ασφαλισμένους με ένσημα πριν το 1993 σε Ταμεία Μισθωτών, δηλαδή στο Δημόσιο, το ΙΚΑ και τα Ειδικά Ταμεία Τραπεζών και ΔΕΚΟ.
Στο Δημόσιο το δικαίωμα συνταξιοδότησης θεμελιώνεται το έτος που ο/η υπάλληλος συμπληρώνει 25ετία.
Σύνταξη στα 58 ή 58,5 ανάλογα με τις προϋποθέσεις παίρνουν οι εξής κατηγορίες ασφαλισμένων
- Έξοδος με 37ετία για υπαλλήλους που διορίστηκαν μετά το 1983 με όριο ηλικίας 58,5-60,3 έτη για θεμελίωση κατά τα έτη 2018-2020. Στην 37ετία συνυπολογίζονται και τα χρόνια ασφάλισης πριν το 1983 σε άλλο Ταμείο. Αυτό οδηγεί στη συμπλήρωση 25ετίας έως το 2010, που είναι η βασική προϋπόθεση για θεμελίωση με 37ετία.
Υπάλληλος που συμπλήρωσε τα 37 έτη το 2018, αποχωρεί με όριο ηλικίας τα 58,5. Αν συμπληρώνει τα 37 χρόνια το 2020, θα πρέπει να είναι και 60,3 ετών για να δικαιούται σύνταξη. Αν όμως εξαγοράσει στρατιωτική θητεία, θα έχει συμπληρώσει τα 37 απαιτούμενα έτη το 2018 και συνεπώς κατεβαίνει το όριο ηλικίας του στα 58,5 οπότε δύναται να αποχωρήσει νωρίτερα από την εργασία. Δεν ισχύει όμως η έξοδος με 37ετία, αν έχει διοριστεί πριν το 1983.
- Θεμελίωση με 37ετία για ασφαλισμένους πριν το 1993 και με 25ετία έως το τέλος του 2020. Το όριο ηλικίας συνταξιοδότησης είναι αυτό που ισχύει όταν ο υπάλληλος έχει συμπληρώσει τα 58 έτη ηλικίας και την 35ετία. Υπάλληλος με 35ετία το 2018 που συμπληρώνει όμως τα 58 έτη ηλικίας το 2020, θα πάρει σύνταξη με όριο ηλικίας το 61ο έτος. Τέλος, για τη συμπλήρωση των 35 ετών μπορεί να αναγνωριστεί και χρόνος στρατιωτικής θητείας μέχρι δύο έτη.
- Έξοδος με 36 έτη για ασφαλισμένους πριν το 1993 με 25ετία το 2011. Το όριο ηλικίας συνταξιοδότησης καθορίζεται όταν ο υπάλληλος έχει κλείσει τα 58 έτη ηλικίας και έχει συμπληρώσει και τα 36 έτη εργασίας. Υπάρχει δυνατότητα εξαγοράς πλασματικού χρόνου έως τέσσερα (4) έτη από στρατιωτική θητεία και σπουδές, καθώς και συμπληρωματικός χρόνος λόγω τέκνων. Παράδειγμα: Υπάλληλος 58 ετών το 2019 που θα έχει 36 έτη ασφάλισης το 2022, μπορεί να αναγνωρίσει 3 χρόνια ώστε να έχει συμπληρωμένα τα 36 έτη το 2019 και να συνταξιοδοτηθεί στα 60,5 έτη.
- Γονείς με ανήλικο τέκνο: Οι γονείς δημόσιοι υπάλληλοι (άντρες-γυναίκες) που συμπλήρωσαν 25ετία το 2011 ή το 2012 με ανήλικο τέκνο, παίρνουν σύνταξη με το όριο ηλικίας που ισχύει όταν κλείσουν το 52ο ή το 55ο έτος αντίστοιχα. Μητέρα ή πατέρας ανηλίκου με 25ετία το 2011 και ηλικία 52 ετών το 2017, λαμβάνει πλήρη σύνταξη με όριο ηλικίας τα 58,5 έτη. Εδώ πρέπει να επισημάνουμε ότι η μητέρα μπορεί να αναγνωρίσει πλασματικό χρόνο τέκνου για να έχει 25ετία το 2010, οπότε να συνταξιοδοτηθεί με το όριο ηλικίας για το 50ό έτος. Δεν ισχύει όμως για τον πατέρα το δικαίωμα για σύνταξη με ανήλικο και 25ετία το 2010.
- Έξοδος με μειωμένη σύνταξη στα 56 και στα 58: Άντρες και γυναίκες που διορίστηκαν από 1-1-1983 έως 31-12-1992, λαμβάνουν μειωμένη σύνταξη στα 56 έτη ηλικίας, αν συμπληρώνουν 25ετία το 2011 και στα 58, εφόσον συμπληρώνουν 25ετία το 2012. Οι πιο παλαιοί υπάλληλοι (πριν το 1983) με 25ετία έως το 2010, έχουν μειωμένη στα 60 έτη ηλικίας οι άντρες και στα 55 οι γυναίκες.
Πλήρης σύνταξη στα 58 έτη - Τι ισχύει για τις μητέρες
Πέντε μεγάλες κατηγορίες «παλαιών» ασφαλισμένων σε Ταμεία ΔΕΚΟ-Τραπεζών μπορούν να συνταξιοδοτηθούν φέτος (2020) από τα 58 και με πλήρη σύνταξη αξιοποιώντας, ανάλογα με το Ταμείο τους, τις προϋποθέσεις εξόδου με 35ετία, 25ετία ή με 18,3 έτη ασφάλισης έως το 2012
Ευνοϊκά όρια υπάρχουν κυρίως για τις μητέρες που είχαν τα 25 έτη σε ΔΕΚΟ-Τράπεζες και τα 18,3 έτη στο ΙΚΑ, με ανήλικο έως το 2012. Τα έτη αυτά, που θεωρούνται έτη κατοχύρωσης ορίου ηλικίας, συμπληρώνονται και με εξαγορά πλασματικού χρόνου από σπουδές και ανεργία, πλην χρόνου τέκνων.
Εδώ επισημαίνουμε ότι υπάρχει αδικία σε βάρος των μητέρων του ιδιωτικού τομέα που ασφαλίστηκαν πριν το 1992, καθώς ο χρόνος τέκνων δεν τους επιτρέπεται να αναγνωριστεί ως πλασματικός για τη συνταξιοδότησή τους με διατάξεις ανήλικου τέκνου, όπως στον δημόσιο τομέα.
Οι παλαιοί έως 31-12-1992 ασφαλισμένοι του ΙΚΑ και των Ειδικών Ταμείων, που θεμελιώνουν δικαίωμα εντός του 2020 έχοντας τα απαιτούμενα έτη ασφάλισης έως το 2012 ή και μετά το 2012, αλλά και το όριο ηλικίας, προστατεύονται από πιθανή αύξηση ορίων ηλικίας στο μέλλον.
Για τα Ταμεία ΙΚΑ και ΔΕΚΟ-Τραπεζών, σύνταξη πριν το 2022, κατοχυρώνουν 5 κατηγορίες ασφαλισμένων
- Μητέρες που ασφαλίστηκαν πριν το 1993 στο ΙΚΑ και συμπλήρωσαν έως το 2012 τις 5.500 ΗΑ με ανήλικο τέκνο.
- Ασφαλισμένοι στο ΙΚΑ ή και με διαδοχική στο ΙΚΑ, που συμπληρώνουν με πραγματικό ή και πλασματικό χρόνο την 35ετία έως το 2011 και την ηλικία 58 ετών από 19-8-2015 έως και το 2018, μπορούν να αποχωρήσουν έως τα 60 έτη ηλικίας και δεν απειλούνται από πιθανές αλλαγές στα όρια ηλικίας. Αν τα 58 έτη τα κλείνουν το 2019 και το 2020, τότε το όριο για σύνταξη είναι 60,6 και 61 αντίστοιχα.
- Ασφαλισμένοι στο ΙΚΑ ή και με διαδοχική ασφάλιση στο ΙΚΑ, που συμπληρώνουν με πραγματικό ή και με πλασματικό χρόνο την 35ετία το 2012 και την ηλικία των 59 ετών από 19-8-2015 έως και το 2018, μπορούν να αποχωρήσουν έως τα 60,6 έτη ηλικίας και δεν απειλούνται από αλλαγές στο μέλλον. Αν τα 59 τα κλείνουν το 2019 και το 2020, τότε το όριο για σύνταξη είναι 60,11 και 61,3 αντίστοιχα.
- Μητέρες ασφαλισμένες σε Ταμεία ΔΕΚΟ-Τραπεζών πριν το 1993, με ανήλικο τέκνο έως το 2012 και 25ετία, κατοχυρώνουν τις ηλικίες των 50, 52 και 55 ετών για πλήρη σύνταξη και των 50 και 53 ετών ηλικίας για μειωμένη. Όμως από 19-8-2015 και μετά, τις καταλαμβάνουν τα νέα όρια συνταξιοδότησης.
Παράδειγμα: Ασφαλισμένη μητέρα με 25ετία το 2011 και ανήλικο, που έκλεισε τα 52 έτη ηλικίας το 2017, συνταξιοδοτείται στα 58,5 με πλήρη σύνταξη και στα 55 με μειωμένη. Έχει συνεπώς «κλειδώσει» την ηλικία εξόδου με μειωμένη. Αν κλείσει τα 52 το 2019, λαμβάνει πλήρη σύνταξη στα 61,10 και μειωμένη στα 58,5.
- Άντρες και γυναίκες που πρωτοασφαλίστηκαν πριν το 1983 σε οποιονδήποτε φορέα και μετά το 1983 συνέχισαν ως ασφαλισμένοι σε Ειδικά Ταμεία (ΔΕΚΟ-Τραπεζών-Τύπου), βγαίνουν με το όριο ηλικίας που ισχύει για το όριο των 58 ετών, τη χρονιά εκείνη που συμπληρώνουν την 35ετία.
Στους άνδρες διευκολύνει η εξαγορά δύο (2) ετών από στρατιωτική θητεία ώστε να συμπληρώσουν τα 35 έτη δύο χρόνια νωρίτερα. Η εξαγορά μπορεί να γίνει μόλις κλείσουν το 58ο έτος ηλικίας. Για παράδειγμα, ασφαλισμένος με 35ετία το 2019, εξαγοράζει 2 έτη θητείας και κατοχυρώνει την 35ετία το 2017, οπότε μπορεί να αποχωρήσει στα 59,5 έτη ηλικίας αντί στα 60,5, αν δεν έκανε εξαγορά.
Στους παρακάτω πίνακες, τα όρια θεμελίωσης συνταξιοδοτικού δικαιώματος από το έτος θέσπισής τους με το γ’ Μνημόνιο (ν. 4336/2015) μέχρι και τη λήξη της μεταβατικής περιόδου για τη θεμελίωση (31-12-2021)
