Ροή
Η διάμεση ηλικία του πληθυσμού της ΕΕ το 2021 αυξήθηκε στα 44,1 έτη (σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσίευσε χθες η Eurostat), με την Ελλάδα να διεκδικεί τα σκήπτρα της τρίτης πιο γερασμένης χώρας της Ευρώπης.
Πιο συγκεκριμένα η χώρα μας κατέγραψε αύξηση της διάμεσης ηλικίας κατά 4 ποσοστιαίες μονάδες μέσα σε δέκα χρόνια, την τρίτη μεγαλύτερη αύξηση στην ΕΕ, πίσω από την Ισπανία (4,4%) και την Πορτογαλία (4,1%)
Στα υπόλοιπα κράτη μέλη της ΕΕ, η διάμεση ηλικία κυμαινόταν από 38,0 έτη στην Κύπρο, 38,5 στην Ιρλανδία και 39,6 στο Λουξεμβούργο, έως τις «γερασμένες» Ιταλία (47,6 έτη), Γερμανία (45,9) και Πορτογαλία (45,8). Συνολικά, 15 κράτη μέλη έχουν πληθυσμό με ηλικία κάτω από τη μέση ηλικία της ΕΕ.
Η γήρανση του πληθυσμού της χώρας μας και η μείωση του ρυθμού των γεννήσεων φέρνει πιο κοντά το σενάριο ανόδου των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης κατά σχεδόν 1,5 χρόνο έως το 2035 και κατά συνολικά 2,8 χρόνια έως το 2050, λόγω της σύνδεσής τους με το προσδόκιμο ζωής.
Τις προβλέψεις αυτές για την Ελλάδα έκανε ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) και αναφέρονται στην ετήσια έκθεσή του για τις συντάξεις (Pensions at a Glance 2021). Αυτό σημαίνει ότι τα γενικά όρια θα μπορούσαν να αυξηθούν από τα 62 έτη με 40 χρόνια ασφάλισης στα 63,5 έτη και από τα 67 έτη με λιγότερα χρόνια ασφαλιστικού βίου στα 68,5 έτη.
Τόσο ο υπουργός Εργασίας Κωστής Χατζηδάκης, όσο και ο υφυπουργός Πάνος Τσακλόγλου ερωτηθέντες κατά καιρούς για το ενδεχόμενο αύξησης των γενικών ορίων ηλικίας δηλώνουν κατηγορηματικά ότι δεν υπάρχει κάτι τέτοιο στον ορίζοντα. Και αυτό διότι η Ελλάδα βρίσκεται σήμερα στην κορυφή των χωρών της ΕΕ όσον αφορά τα γενικά όρια ηλικίας συνταξιοδότησης (λόγω μνημονίων), αλλά και τη μέση πραγματική ηλικία αποχώρησης από τον ενεργό εργασιακό βίο.
Δυσοίωνες προβλέψεις
Από την Πρωτοχρονιά του 2024 τα όρια ηλικίας θα ανακαθορίζονται ανά τριετία, με βάση πάντα το προσδόκιμο ζωής. Ουσιαστικά η πρώτη αναπροσαρμογή θα μπορούσε να έχει ξεκινήσει από την 1/1/2021 (βάσει της μεταβολής στο προσδόκιμο ζωής κατά τη δεκαετία 2010-2020). Ωστόσο η πανδημική κρίση και τα ήδη υψηλά όρια ηλικίας στη χώρα μας «φρέναραν» μια τέτοια αρνητική εξέλιξη.
Και σαν να μην έφτανε αυτό, έως το 2050 προβλέπεται πως θα διπλασιαστεί ο αριθμός των συνταξιούχων που αντιστοιχούν σε κάθε 100 εργαζομένους.
Ετσι, ενώ το 1990 η αναλογία ήταν 22,9 άτομα άνω των 65 ετών ανά 100 εργαζομένους, το 2020 η αναλογία βρέθηκε στο 37,8 και το 2050 θα φτάσει στο δυσοίωνο 75.
Τι ισχύει στην ΕΕ
Σύμφωνα με τα στοιχεία, τα επίσημα όρια συνταξιοδότησης στα κράτη-μέλη της ΕΕ, αλλά και τη Βρετανία, είναι τα εξής:
- Στην Κύπρο είναι τα 65 έτη για άνδρες και γυναίκες.
- Στην Ιρλανδία τα 66 για άνδρες και γυναίκες
- Στην Ιταλία τα 66 για άνδρες και τα 64 για γυναίκες.
- Στην Πορτογαλία, το όριο ηλικίας για συνταξιοδότηση είναι τα 66 για άνδρες και γυναίκες.
- Στην Ισπανία 65 + 3 μήνες για άνδρες και γυναίκες και σταδιακή αύξηση στα 67 έως το 2027.
- Στη Γερμανία είναι τα 65 έτη + 3 μήνες και σταδιακή αύξηση στα 67 έως το 2029. Ωστόσο πρόσφατα οι γερμανικές εργοδοτικές οργανώσεις ζήτησαν περαιτέρω αύξηση των ορίων.
- Στη Γαλλία σήμερα ισχύει ως όριο το 65ο έτος για άνδρες και γυναίκες και σταδιακή αύξηση στα 67 έως το 2023.
- Στην Ολλανδία το όρια συνταξιοδότησης είναι στα 65 +3 μήνες και σταδιακή αύξηση στα 67 έως το 2024.
- Στην Πολωνία στα 65 + 7 μήνες για τους άνδρες και στα 60 + 7 μήνες για τις γυναίκες και σταδιακή αύξηση στα 67 για άνδρες έως το 2020 και εξίσωση ορίων γυναικών έως το 2040.
- Στο Βέλγιο το όριο συνταξιοδότησης είναι τα 65 έτη
- Στη Βρετανία για τους άνδρες είναι το 65 έτος και για τις γυναίκες το 62ο έτος + 4 μήνες. Στόχος είναι η αύξηση στο 65ο έτος για τις γυναίκες έως το 2018 και στο 68ο έτος έως το 2046 και για τα δύο φύλα.
- Στη Βουλγαρία είναι τα 64 έτη + 4 μήνες για τους άνδρες και για τις γυναίκες τα 61 έτη + 4 μήνες.
- Στη Σλοβενία το όριο συνταξιοδότησης είναι τα 64 έτη + 4 μήνες για άνδρες και γυναίκες.
- Στην Εσθονία το 63ο έτος και σταδιακή αύξηση στα 65 έως το 2023.
- Στη Λιθουανία τα 63,2 έτη για τους άνδρες και τα 61,4 έτη για γυναίκες, με σταδιακή αύξηση στα 65 έτη έως το 2026.
