Η εργασιακή εξουθένωση είναι η μία όψη της «Μεγάλη Παραίτησης» που πυροδοτήθηκε μετά την έναρξη της παγκόσμιας υγειονομικής κρίσης και παραμένει σημαντική τάση διεθνώς. Η άλλη όψη δεν είναι οι οικονομικές απολαβές, όπως πολλοί θα υπέθεταν, αλλά η προσωπική ευτυχία και η οικογενειακή ισορροπία.
Οι μεγάλες επιχειρήσεις διαγωνίζονται με νύχια και με δόντια να κρατήσουν τους υπαλλήλους τους με κίνητρα όπως άδειες και ευέλικτα ωράρια, σε μια ολοένα και πιο ανταγωνιστική αγορά εργασίας, με λίγα ταλέντα και πολλές κενές θέσεις εργασίας.
Σύμφωνα με την έρευνα Workmonitor, σχεδόν το 1/3 των νέων που συμμετείχαν (28,4% της Gen Z και 28% των Millennials) αναζητούν ενεργά την επόμενη επαγγελματική τους ευκαιρία, ενώ το 74% των Ελλήνων εργαζομένων είναι ανοιχτοί σε νέες ευκαιρίες απασχόλησης, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν είναι ευχαριστημένοι από την εταιρεία που εργάζονται αυτό το διάστημα.
Το θετικό στοιχείο για τις εταιρείες είναι ότι το 62% των εργαζομένων που συμμετείχαν στην έρευνα της Randstad δήλωσαν αφοσιωμένοι στην εταιρεία τους και, εφόσον οι εργοδότες ικανοποιήσουν τις ανάγκες τους, εκείνοι θα παραμείνουν στην υπάρχουσα θέση εργασίας τους. Ωστόσο, το 47%, θεωρεί ότι μπορεί να βρει γρήγορα μια νέα επαγγελματική θέση, σε περίπτωση απώλειας της εργασίας του, γεγονός που πιστοποιεί την εμπιστοσύνη συνολικά στην τρέχουσα αγορά εργασίας.
Η εργασιακή «επανάσταση» των νέων
Ιδιαίτερα οι νεότερες γενιές συνδέουν την προσωπική με την επαγγελματική ζωή. Η ευτυχία στο εργασιακό περιβάλλον αποτελεί προτεραιότητα για τους εργαζόμενους, ιδιαίτερα μετά την έναρξη της πανδημίας, ενώ οι προσωπικές τους αξίες θα ήθελαν να συμβαδίζουν με την αποστολή και την κουλτούρα του εργοδότη τους.
- Το 59% των ερωτηθέντων να θέτει ως βασική του προτεραιότητα την προσωπική του ζωή έναντι της επαγγελματικής. Μάλιστα, το 40% θα επέλεγε να μην εργαστεί καθόλου σε περίπτωση που οι οικονομικές του αποδοχές δεν αποτελούσαν τροχοπέδη για την προσωπική του διαβίωση (48% παγκοσμίως).
- Ενας στους δύο Ελληνες δήλωσε ότι θα προτιμούσε να παραιτηθεί από την εργασία του, αν αυτή τον εμπόδιζε να απολαύσοει τη ζωή του και το 28% των εργαζομένων θα προτιμούσε να παραμείνει χωρίς εργασία παρά να είναι δυσαρεστημένο σε μια θέση εργασίας (έναντι 33% παγκοσμίως).
- Το 37% των Gen Z και το 34% των Millennials δηλώνουν πρόθυμοι να αποχωρήσουν σε περίπτωση που η εργασία τους επηρέαζε αρνητικά την προσωπική τους ζωή, ενώ το 39% της Gen Z και το 42% των Millennials έχουν αποχωρήσει από την εργασία τους στο παρελθόν, λόγω απώλειας της ισορροπίας μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής.
Συνολικά, καταγράφεται μια σημαντική μεταβολή της νοοτροπίας των εργαζομένων, με τις νεότερες γενιές να θέτουν ως προτεραιότητα την αναζήτηση μεγαλύτερης ικανοποίησης και ευτυχίας στον εργασιακό τους χώρο, ενώ δείχνουν σαφή προτίμηση στα ευέλικτα μοντέλα εργασίας, τη στιγμή που ένα σημαντικό μέρος νέων εργαζόμενων δεν έχει εργαστεί ποτέ από το γραφείο. Οι εργοδότες, από την πλευρά τους, θα πρέπει να καθορίσουν πώς θα αναπτύξουν την εταιρική τους κουλτούρα αλλά και τη στρατηγική ανθρωπίνων πόρων, προκειμένου να διαχειριστούν αυτό το φαινόμενο.
Ευέλικτο ωράριο και τηλεργασία
Οι Έλληνες εργαζόμενοι δηλώνουν ως σημαντική προτεραιότητα το ευέλικτο ωράριο (85%) και την ευελιξία στον χώρο εργασίας (79%), εντούτοις μόνο το 35% των ερωτηθέντων αισθάνεται ότι έχει ευελιξία ως προς τον χώρο και μόνο το 44% ως προς τον χρόνο εργασίας.
Στο πλαίσιο αυτό, οι ευέλικτες πολιτικές στον χώρο εργασίας διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στη λήψη αποφάσεων καριέρας, αφού το 28% των ερωτηθέντων εργαζομένων δήλωσαν ότι θα αρνούνταν μια θέση εργασίας που δεν θα τους παρείχε ευελιξία στον τόπο εργασίας, ενώ το 34% δεν θα δεχόταν μια θέση εργασίας χωρίς ευελιξία στο ωράριο εργασίας τους.
Τα βασικά στοιχεία των 12 τελευταίων μηνών, αναφορικά με τις αποδοχές και τις παροχές προς τους εργαζόμενους διαμορφώνονται ως εξής:
- Το 26% των εργαζομένων έχουν λάβει αύξηση στις οικονομικές τους αποδοχές.
- Το 15% των εργαζομένων έχουν λάβει αυξημένες παροχές (χορήγηση ετήσιας άδειας, υγειονομική περίθαλψη, σύνταξη, κ.λπ.)
- Το 12% των εργαζομένων έχουν λάβει αυξημένη στήριξη για τις οικογένειες και τα εξαρτώμενα μέλη (στήριξη για τη φροντίδα των παιδιών, γονική άδεια, άδεια φροντίδας)
- Το 21% των εργαζομένων έχουν λάβει αυξημένες ευκαιρίες επαγγελματικής κατάρτισης ή ανάπτυξης
Εργασιακή εξουθένωση για τις γυναίκες
Η εκτεταμένη εργασιακή εξουθένωση (burnout) και η έλλειψη ευέλικτης εργασίας απομακρύνουν τις γυναίκες από τους εργοδότες τους. Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση της Deloitte, «Women@Work 2022: A Global Outlook», σχεδόν το 50% των γυναικών θέλουν να εγκαταλείψουν τον εργοδότη τους τα επόμενα δύο χρόνια.
Το φαινόμενο είναι πιο έντονο όσον αφορά τις γυναίκες που κατέχουν μεσαίους και μη διευθυντικούς ρόλους, με λιγότερες από το ένα τέταρτο των γυναικών σε αυτούς τους ρόλους να σχεδιάζουν να παραμείνουν με τον εργοδότη τους για περισσότερα από δύο χρόνια. Μόνο το 10% των γυναικών που συμμετείχαν στην έρευνα σχεδιάζει να μείνει με τον σημερινό εργοδότη τους για περισσότερα από πέντε χρόνια.
Ποσοστό 53% των γυναικών υποστηρίζει ότι τα επίπεδα άγχους τους είναι υψηλότερα σε σχέση με τον προηγούμενο χρόνο και σχεδόν οι μισές αισθάνονται εξουθενωμένες. Επιπλέον, σχεδόν οι μισές γυναίκες που συμμετείχαν στην έρευνα βαθμολόγησαν την ψυχική τους υγεία ως κακή/πολύ κακή. Το ένα τρίτο έχει πάρει άδεια από την εργασία του λόγω επιβάρυνσης της ψυχικής τους υγείας, ωστόσο μόνο το 43% αισθάνεται άνετα να μιλάει για θέματα ψυχικής υγείας στο χώρο εργασίας.
Ο αριθμός των γυναικών που αναζητά νέο εργοδότη αυξήθηκε σε σχέση με την περσινή, με το 10% να υποστηρίζει ότι βρισκόταν σε ενεργή αναζήτηση. Το 40% αυτής της ομάδας ανέφερε την εξουθένωση ως τον κύριο λόγο που τους απομάκρυνε από την εργασία τους. Για όσες είχαν ήδη εγκαταλείψει έναν εργοδότη από την έναρξη της πανδημίας, η έλλειψη ευκαιριών για επαγγελματική ανέλιξη ήταν ο λόγος που αναφέρθηκε περισσότερο (22%).
Παρά το γεγονός ότι πολλοί εργοδότες κατά το προηγούμενο έτος είχαν στραφεί σε στρατηγικές ενσωμάτωσης ευέλικτων και υβριδικών μοντέλων εργασίας, αρκετές γυναίκες αναφέρουν ότι δεν έχουν ακόμη αισθανθεί τα οφέλη αυτών των νέων τρόπων εργασίας.
Μόνο το 33% των γυναικών υποστηρίζει ότι οι εργοδότες τους εφαρμόζουν πολιτικές ευέλικτης εργασίας και όταν ρωτήθηκαν αναφορικά με τις πολιτικές που είχε εισαγάγει ο οργανισμός τους κατά τη διάρκεια της πανδημίας, μόνο το 22% ανέφερε ευελιξία σχετικά με το πού και πότε εργάζονται. Επιπλέον, το 94% των γυναικών που ρωτήθηκαν πιστεύουν ότι το να ζητήσουν ευέλικτη εργασία θα επηρεάσει την πιθανότητα προαγωγής τους.
Κίνητρα για την διακράτηση των ταλέντων
Δυνατότητα για απεριόριστη άδεια στα ανώτερα στελέχη της δίνει η Goldman Sachs, σε μια προσπάθεια να κρατήσει τα ταλέντα της (εν μέσω της «Μεγάλης Παραίτησης») και του μεγάλου ανταγωνισμού στην αγορά εργασίας των ΗΠΑ.
Οι εταίροι και οι διευθυντές της τράπεζας θα μπορούν να παίρνουν άδεια όποτε το χρειάζονται, χωρίς να περιορίζονται σε συγκεκριμένες ημέρες, ενώ οι πιο χαμηλά στην κλίμακα εργαζόμενοι θα έχουν ορισμένο αριθμό ημερών άδειας, αλλά θα τους δίνονται τουλάχιστον δύο ημέρες έξτρα κάθε χρόνο.
Σύμφωνα με τη νέα πολιτική της Goldman Sachs, η οποία ξεκίνησε να εφαρμόζεται στην αρχή του μήνα, όλοι οι υπάλληλοι της θα πρέπει να παίρνουν τρεις εβδομάδες άδειας κάθε χρόνο από το 2023. Μάλιστα, τη μία εβδομάδα μακριά από το γραφείο θα πρέπει να την πάρουν σερί και δεν μπορούν να τη «σπάσουν».
Τον προηγούμενο χρόνο, junior αναλυτές στην τράπεζα είχαν παραπονεθεί ότι δούλευαν 100 ώρες την εβδομάδα και ότι οι «απάνθρωπες» συνθήκες εργασίας επηρέαζαν τη σωματική και ψυχική τους υγεία.
