Πλεόνασμα ύψους 503 εκατ. ευρώ εμφανίζει η εκτέλεση του προϋπολογισμού των ασφαλιστικών ταμείων για το α' τρίμηνο του 2022, αυξημένο κατά 412 εκατ. ευρώ σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2021.
Σύμφωνα με στοιχεία που παρέθεσε ο ΕΦΚΑ στο Γραφείο Προϋπολογισμού της Βουλής, τα έσοδα ήταν αυξημένα κατά 888 εκατ. ευρώ το διάστημα Ιανουαρίου - Μαρτίου (κυρίως λόγω των εσόδων από εισφορές και ρυθμίσεις οφειλών και των εισπράξεων υπέρ τρίτων) και οι δαπάνες αυξημένες κατά 476 εκατ. ευρώ (κυρίως λόγω των αυξημένων αποδόσεων προς τρίτους και των δαπανών για καταβολή συντάξεων).
Πιο συγκεκριμένα, στο α' τρίμηνο 2022, τα έσοδα από εισφορές και ρυθμίσεις οφειλών είναι αυξημένα κατά 566 εκατ. ευρώ και οι μεταβιβάσεις από τον κρατικό προϋπολογισμό είναι αυξημένες κατά 69 εκατ. ευρώ, ενώ οι εισπράξεις υπέρ τρίτων είναι αυξημένες κατά 267 εκατ. ευρώ. Τα άλλα έσοδα είναι μειωμένα κατά 13 εκατ. ευρώ.
Ωστόσο στο ΚΕΑΟ προστέθηκε χρέος, από μη καταβολή ασφαλιστικών εισφορών, που σε ετήσια βάση αυξήθηκε κατά 5,1 δισ. ευρώ για να ανέλθει στο ποσό των 42,8 δισ. ευρώ στο τέλος του α’ τριμήνου του 2022.
Σύμφωνα με την έκθεση του Γραφείου Προϋπολογισμού, η διαρκώς ανοδική πορεία του χρέους της Κοινωνικής Ασφάλισης, οφείλεται στην διπλάσια αύξηση των κύριων οφειλών (3,4 δισ. ευρώ), συγκριτικά με την επιβάρυνση από τα πρόσθετα τέλη (1,7 δισ. ευρώ). Στην έκθεση διαπιστώνεται αύξηση σε όλες τις επιμέρους κατηγορίες εύρους οφειλής, με μεγαλύτερη όμως -κατά 1,6 δισ. ευρώ- στα χρέη από 10.000 έως 100.000 ευρώ.
Σε αυτή την κατηγορία καταγράφηκαν το α’ τρίμηνο της τρέχουσας χρονιάς, 625.026 οφειλέτες (φυσικά και νομικά πρόσωπα), περισσότεροι κατά 151.332, συγκριτικά με τους 473.694 που είχαν προκύψει το δ’ τρίμηνο του 2021.
Άλλοι 1.273.158 οφειλέτες έχουν χρέη από 500 ευρώ έως 10.000 ευρώ, ενώ υπάρχουν και 343.830 μικροφειλέτες, με χρέος από μόλις 50 ευρώ έκαστος, μέχρι 500 ευρώ.
Οι εκκρεμείς συντάξεις
Οι δαπάνες για την καταβολή συντάξεων (κύριων και επικουρικών) είναι αυξημένες κατά 173 εκατ. ευρώ, οι άλλες παροχές και εφάπαξ αυξημένες κατά 63 εκατ. ευρώ, οι αποδόσεις προς τρίτους είναι αυξημένες κατά 301 εκατ. ευρώ και οι άλλες δαπάνες μειωμένες κατά 61 εκατ. ευρώ.
Στο τέλος Μαρτίου 2022 ο ΕΦΚΑ κατέβαλε 2.711.374 συντάξεις (που αντιστοιχούν σε 2.417.306 συνταξιούχους), αριθμός μειωμένος σε σχέση με τον Δεκέμβριο 2021 που καταβλήθηκαν 2.716.487 συντάξεις (σε 2.427.397 συνταξιούχους), αλλά αυξημένος σε σχέση με το Α’ τρίμηνο 2021 (2.703.848 συντάξεις σε 2.433.926 συνταξιούχους).
Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΕΦΚΑ και τα στοιχεία της έκθεσης “ΑΤΛΑΣ” Μαρτίου 2022, ο συνολικός αριθμός εκκρεμών αιτήσεων συνταξιοδότησης μειώθηκε ελαφρώς, από 118.269 στο τέλος του 4ου τριμήνου 2021 (και εκτιμώμενη δαπάνη 11 περίπου 300,7 εκατ. ευρώ) σε 114.955 (και εκτιμώμενη δαπάνη περίπου 274 εκατ. ευρώ) στο τέλος του α' τριμήνου 2022.
Οι ληξιπρόθεσμες (εκκρεμείς πάνω από 90 ημέρες) αιτήσεις συνταξιοδότησης αυξήθηκαν ελαφρώς, από 86.328 στο τέλος Δεκεμβρίου 2021 (εκτιμώμενη δαπάνη περίπου 286 εκατ. ευρώ) σε 88.897 στο τέλος Μαρτίου 2022 (εκτιμώμενη δαπάνη περίπου 258,5 εκατ. ευρώ). Στον επόμενο πίνακα φαίνεται η εξέλιξη των εκκρεμών και των ληξιπρόθεσμων αιτήσεων συνταξιοδότησης στο τέλος κάθε τριμήνου για τα έτη 2019 - 2022, καθώς και η σχετική εκτιμώμενη δαπάνη .
Στον κλάδο επικουρικής σύνταξης, ο συνολικός αριθμός εκκρεμών αιτήσεων συνταξιοδότησης εμφανίζεται οριακά μειωμένος στο τέλος Μαρτίου 2022 σε σχέση με τον Δεκέμβριο 2021, από 123.792 εκκρεμείς αιτήσεις επικουρικής σύνταξης (και εκτιμώμενη δαπάνη περίπου 222 εκατ. ευρώ) σε 123.743 (και εκτιμώμενη δαπάνη περίπου 222 εκατ. ευρώ).
Οι ληξιπρόθεσμες (εκκρεμείς πάνω από 90 ημέρες) αιτήσεις επικουρικής σύνταξης μειώθηκαν επίσης οριακά, από 96.546 στο τέλος Δεκεμβρίου 2021 (εκτιμώμενη δαπάνη περίπου 173 εκατ. ευρώ) σε 96.195 στο τέλος Μαρτίου 2022 (εκτιμώμενη δαπάνη περίπου 172 εκατ. ευρώ). Στον επόμενο πίνακα φαίνεται η εξέλιξη των εκκρεμών και των ληξιπρόθεσμων αιτήσεων συνταξιοδότησης επικουρικής σύνταξης στο τέλος κάθε μήνα για το διάστημα Απριλίου 2021 – Μαρτίου 2022, καθώς και η σχετική εκτιμώμενη δαπάνη.
Σημειώνεται ότι ο αριθμός των νέων αιτήσεων για συνταξιοδότηση στον ΕΦΚΑ αυξάνεται από το 2017 (139.987 νέες αιτήσεις) μέχρι το 2019 (166.524 νέες αιτήσεις), ενώ, με 163.590 νέες αιτήσεις, εμφανίζεται ελαφρώς μειωμένος κατά το 2020, εξέλιξη που πιθανώς οφείλεται στα περιοριστικά μέτρα κυκλοφορίας των πολιτών στο πλαίσιο αντιμετώπισης της πανδημίας.
Το 2021 ο αριθμός των νέων αιτήσεων συνταξιοδότησης αυξάνεται (193.000 νέες αιτήσεις) παρά την αρχική εκτίμηση του ΕΦΚΑ για μείωσή του (155.000 συνολικά εκτιμώμενες αιτήσεις για το 2021 τον Μάρτιο 2021 και 160.000 μετά την αναθεώρηση της εκτίμησης τον Ιούνιο 2021).
Στον πίνακα φαίνεται η βελτίωση της πορείας καταχώρησης νέων αιτήσεων συνταξιοδότησης καθώς και ο αυξημένος ρυθμός ολοκλήρωσης συνταξιοδοτικών αιτημάτων, από το 2019 και μετά. Ο ρυθμός μεταβολής της ολοκλήρωσης συνταξιοδοτικών αιτημάτων στο τέλος του α΄ τριμήνου κάθε έτους είναι μεγαλύτερος του ρυθμού καταχώρησης νέων αιτήσεων συνταξιοδότησης, δικαιολογώντας εν μέρει την αισιοδοξία για τη σταδιακή εξάλειψη των εκκρεμών και ληξιπρόθεσμων αιτήσεων συνταξιοδότησης.
