Τον δρόμο για διορθώσεις στις αντικειμενικές αξίες των ακινήτων σε περιοχές που υπήρξαν υπερβολικές αυξήσεις των τιμών οι οποίες δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα ανοίγει το νέο φορολογικό νομοσχέδιο του υπουργείου Οικονομικών που τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση.
Την ίδια ώρα, παραμένουν στον «πάγο» μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2024 ο ΦΠΑ 24% στα νεόδμητα ακίνητα και ο φόρος υπεραξίας 15% στις αγοραπωλησίες ακινήτων ενώ διατηρείται για άλλα δυο χρόνια η έκπτωση φόρου εισοδήματος 40% για τις δαπάνες ανακαίνισης κτιρίων. Το νομοσχέδιο του υπουργείου Οικονομικών που θα βρίσκεται σε διαβούλευση έως τις 21 Νοεμβρίου 2022 περιλαμβάνει ακόμη την παράταση των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ έως τις 30 Ιουνίου 2023 για τις μεταφορές, την εστίαση, τον καφέ, τα εισιτήρια στους κινηματογράφους, τις σχολές χορού και τα γυμναστήρια.
Πιο συγκεκριμένα οι διατάξεις του νέου φορολογικού νομοσχεδίου προβλέπουν μεταξύ άλλων:
1. Διορθώσεις στις αντικειμενικές αξίες. Σχεδόν ένα χρόνο μετά την ενεργοποίηση των νέων αντικειμενικών αξιών, το υπουργείο Οικονομικών δίνει τη δυνατότητα στους δήμους να καταθέσουν τη γνώμη τους για τις τιμές ζώνης των ακινήτων της περιοχής τους. Με βάση τα στοιχεία που θα υποβάλλουν οι Δήμοι, το υπουργείο Οικονομικών θα προχωρήσει σε επαναπροσδιορισμό των αντικειμενικών αξιών με στόχο τη μείωση των τιμών στις περιοχές που θα διαπιστωθεί ότι οι αντικειμενικές αξίες είναι υπερβολικές και δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα. Οι διορθώσεις στις αντικειμενικές αξίες αναμένεται να φέρουν σε δεκάδες φόρους, τέλη και επιδόματα και νέα εκκαθάριση του ΕΝΦΙΑ που κλήθηκαν να πληρώσουν φέτος οι φορολογούμενοι. Επίσης θα επανυπολογιστούν οι φόροι για μεταβιβάσεις, γονικές παροχές και δωρεές ακινήτων που πραγματοποιήθηκαν από την 1η Ιανουαρίου 2022. Συγκεκριμένα, το άρθρο 34 του νομοσχεδίου, προβλέπει ότι ειδικά για τις τιμές ζώνης που ισχύουν από 1ης Ιανουαρίου 2022 οι δήμοι δύνανται από 1η.12.2022 έως και 31η.12.2022 να υποβάλουν τη προβλεπόμενη γνώμη για τις τιμές ζώνης της χωρικής τους αρμοδιότητας. Οι γνώμες κατατίθενται ηλεκτρονικά στη βάση δεδομένων που τηρείται στη Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων Δημόσιας Διοίκησης του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης και συνοδεύονται από κάθε πραγματικό αποδεικτικό στοιχείο, που ανάγεται στο χρονικό διάστημα συλλογής στοιχείων. Η Επιτροπή, εξετάζει τις γνώμες χωρίς προηγούμενη εισήγηση του Αυτοτελούς Τμήματος Εκτιμήσεων και Προσδιορισμού Αξιών Ακινήτων, και εισηγείται στον Υπουργό Οικονομικών τις ζώνες για τον καθορισμό των τιμών εκκίνησης των οποίων πιθανολογείται ισχυρά η ανάγκη επανάληψης της διαδικασίας. Ο Υπουργός Οικονομικών δύναται, βάσει της εισήγησης αυτής, να αποφασίσει την επανάληψη της διαδικασίας. Όπως αναφέρεται στην αιτιολογική έκθεση του νομοσχεδίου «κατά τον καθορισμό των τιμών εκκίνησης των περιοχών που είναι ενταγμένες στο σύστημα αντικειμενικού προσδιορισμού φορολογητέας αξίας ακινήτων, διαπιστώθηκε ότι υπήρξαν περιοχές στη χώρα για τις οποίες δεν εκφράστηκε η γνώμη των δημοτικών συμβουλίων, σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις. Το γεγονός αυτό σε συνδυασμό με τη σημαντική άνοδο των τιμών εκκίνησης σε ορισμένες περιοχές δημιούργησε σε κάποιους δήμους επιφυλάξεις, καθώς επικαλούνται πραγματικά στοιχεία που ίσως δεν ελήφθησαν υπόψη και σε επανεξέταση θα οδηγούσαν ενδεχομένως σε διαφορετικά αποτελέσματα ως προς τον καθορισμό των τιμών εκκίνησης του συστήματος προσδιορισμού της φορολογητέας αξίας των εντός σχεδίου πόλης ή ορίων οικισμού ακινήτων. Ο καθορισμός τιμών εκκίνησης των περιοχών που είναι ενταγμένες στο σύστημα αντικειμενικού προσδιορισμού φορολογητέας αξίας ακινήτων επηρεάζει τη φορολογική μεταχείριση των ιδιοκτητών ακινήτων στις περιοχές αυτές, διότι οι τιμές εκκίνησης λαμβάνονται υπόψη για τον προσδιορισμό της φορολογητέας αξίας των ακινήτων που μεταβιβάζονται ή αποκτώνται με οποιαδήποτε αιτία. Επιπλέον, η αξία της περιουσίας, όπως διαμορφώνεται βάσει αυτών, αποτελεί προϋπόθεση χορήγησης διάφορων κοινωνικών παροχών από το κράτος. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα αφενός να επιβαρύνονται οι ιδιοκτήτες με υπέρμετρη φορολογία και αφετέρου να στερούνται ενισχύσεων και παροχών, που υπό κανονικές συνθήκες δικαιούνται».
2. Διετής αναστολή ΦΠΑ στις νέες οικοδομές. Με αίτηση του κατασκευαστή οικοδομών αναστέλλεται, υποχρεωτικά μέχρι τις 31.12.2024, η εφαρμογή του ΦΠΑ στα ακίνητα των και επιβάλλεται φόρος μεταβίβασης ακινήτων. Η αναστολή αφορά το σύνολο των αδιάθετων ακινήτων του κατασκευαστή. Αναστολές που χορηγήθηκαν με ισχύ έως τις 31.12.2022, παρατείνονται έως τις 31.12.2024.
3. Στον «πάγο» ο φόρος υπεραξίας: Αναστέλλεται μέχρι και τις 31 Δεκεμβρίου 2024 η επιβολή φόρου υπεραξίας 15% στις αγοραπωλησίες ακινήτων. Πρόκειται για ένα μέτρο που επιβαρύνει τους πωλητές ακινήτων και το οποίο αναστέλλεται από το 2015 καθώς διαπιστώθηκαν δυσκολίες και σωρεία προβλημάτων στην υλοποίησή του που θα προκαλούσαν σοβαρές παρενέργειες στην αγορά ακινήτων. Ο φόρος υπεραξίας προκύπτει από την πώληση ακινήτου σε τιμή ανώτερη της τιμής κτήσης. Η υπεραξία προσδιορίζεται με βάση συντελεστές απομείωσης ανάλογα με τα έτη διακράτησης του ακινήτου από τον φορολογούμενο.
4. Φορο-έκπτωση για ανακαίνιση ακινήτων. Επεκτείνεται κατά δύο επιπλέον έτη, η παροχή έκπτωσης φόρου κατά 40% για τις δαπάνες που καταβάλλουν οι πολίτες για την ενεργειακή, λειτουργική και αισθητική αναβάθμιση των κτιρίων τους. Συγκεκριμένα η έκπτωση του φόρου εισοδήματος φυσικών προσώπων παρέχεται για δαπάνες αναβάθμισης κτιρίων που πραγματοποιούνται μέχρι και τις 31 Δεκεμβρίου 2024, αντί της προβλεπόμενης ημερομηνίας της 31ης Δεκεμβρίου 2022, κατανεμημένη ισόποσα, όπως ισχύει και σήμερα, σε περίοδο 4 φορολογικών ετών και για ανώτατο συνολικό ύψος δαπανών ως 16.000 ευρώ. Απαραίτητη προϋπόθεση για τη μείωση του φόρου, αποτελεί η απόδειξή τους μέσω νόμιμων παραστατικών και η εξόφλησή τους, με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής. Η ρύθμιση συγκαταλέγεται στο πλαίσιο των παρεχόμενων κινήτρων που χορηγούνται για την πράσινη μετάβαση της οικονομίας και της κοινωνίας.
5. Μεταβιβάσεις ακινήτων. Καταργείται ο έλεγχος από τη Φορολογική Διοίκηση σε κάθε περίπτωση υποβολής τροποποιητικής δήλωσης φόρου μεταβίβασης ακινήτων ή τροποποιητικής δήλωσης φόρου κληρονομιών, δωρεών και γονικών παροχών από την οποία προκύπτει μείωση φόρου άνω των 300 ευρώ, καθώς και σε κάθε μεταγενέστερη αυτής τροποποιητική δήλωση, ανεξαρτήτως ποσού μείωσης του φόρου. Με απόφαση του διοικητή της ΑΑΔΕ θα καθοριστούν τα όργανα, οι προϋποθέσεις, τα κριτήρια, ο τρόπος, η διαδικασία και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια για την επαλήθευση της ορθότητας και της πληρότητας των υποβαλλόμενων τροποποιητικών δηλώσεων φορολογίας κεφαλαίου, με τις οποίες μειώνεται η φορολογητέα αξία.
6. Μειωμένος ΦΠΑ σε αγαθά και υπηρεσίες. Για ένα ακόμη εξάμηνο και συγκεκριμένα έως τις 30 Ιουνίου 2023 παρατείνονται οι μειωμένοι συντελεστές ΦΠΑ για ορισμένα αγαθά και υπηρεσίες. Το μέτρο αφορά:
- Μεταφορές προσώπων και τις αποσκευές τους. Ο μειωμένος ΦΠΑ καλύπτει εισιτήρια των δρομολογίων με τρένο, μετρό και τραμ, με αστικά και υπεραστικά λεωφορεία, αεροπορικά εισιτήρια, εισιτήρια των επιβατικών πλοίων, τις μεταφορές με συνδυασμό οδικών, εναέριων και θαλάσσιων μέσων.
- Εστίαση
- Μη αλκοολούχα ποτά (καφές, ροφήματα) και αεριούχα νερά
- Υλικά αιμοκάθαρσης, απινιδωτές, μάσκες, αντισηπτικά, μέσα ατομικής υγιεινής και προστασίας
- Εισιτήρια κινηματογράφων
- Εισιτήρια ζωολογικών κήπων
- Υπηρεσίες γυμναστηρίων και σχολών χορού.
