Ενώπιον δημογραφικού σοκ βρίσκονται 4 ελληνικές περιφέρειες (Δυτική Μακεδονία, Ήπειρος, Θεσσαλία, Δυτική Ελλάδα), καθώς χάνουν με ιλιγγιώδεις ρυθμούς τον πληθυσμού τους ηλικίας 15-39 ετών, δίχως εμφανή δυνατότητα αντικατάστασής του, δεδομένου ότι και οι γεννήσεις στις εν λόγω περιφέρειες βρίσκονται σε πολύ χαμηλά επίπεδα.
Η αποχώρηση των νέων οδηγεί σε μείωση του εργασιακά ενεργού πληθυσμού, σε χαμηλό αριθμό αποφοίτων πανεπιστημίου και τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και σε δυσκολίες στη διατήρηση των ταλέντων στον τόπο αλλά και στη χώρα τους. Ο συνδυασμός των παραπάνω παραγόντων είναι γνωστός ως «παγίδα ανάπτυξης ταλέντων».
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Κομισιόν, μέχρι το 2050 τα δύο τρίτα των περιφερειών της ΕΕ προβλέπεται να έχουν χαμηλότερο πληθυσμό από τα επίπεδα του 2019, ενώ σχεδόν 9 από τις 10 περιφέρειες αναμένεται να έχουν πληθυσμό με υψηλότερη μέση ηλικία. Η δημογραφική κατάρρευση είναι ραγδαία, καθώς η μείωση του πληθυσμού σε συνδυασμό με την γήρανση θα επηρεάσουν αρνητικά τις περιοχές αυτές σε διάφορους τομείς.
«Σήμερα, τόσο σε εθνικό, όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο υπάρχουν σοβαρές ελλείψεις ταλέντων και μάλιστα τις έχουμε καταγράψει και σε συγκεκριμένες περιφέρειες. Με την πλατφόρμα Rebrain Greece μπορούμε να προσελκύσουμε επιστήμονες, ταλέντα, για να καλύψουμε ανάγκες στην αγορά εργασίας. Είναι μια εξαιρετική πρακτική συνέργειας με τον ιδιωτικό τομέα. Αυτή τη στιγμή υπάρχουν αρκετές ανοιχτές θέσεις που προσφέρουν ελληνικές εταιρείες» σημείωσε πρόσφατα ο υφυπουργός Εργασίας Βασίλης Σπανάκης.
Παρέμβαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής
Η δυσμενής αυτή δημογραφική εικόνα προκάλεσε την παρέμβαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η οποία αποφάσισε να προσφέρει τεχνική βοήθεια στις περιφέρειες που βρίσκονται «στα κόκκινα» (στην Ελλάδα αλλά και σε άλλα κράτη-μέλη της ΕΕ) προκειμένου να προσελκύσουν και να διατηρήσουν τους νέους κατοίκους τους. Για να επιλέξει τις περιφέρειες αυτές, η Επιτροπή δημοσίευσε πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος που απευθύνεται στις περιφέρειες που πλήττονται από την μετανάστευση των νέων.
Καθώς αρκετά κράτη μέλη είναι αντιμέτωπα με αυτές τις προκλήσεις, η πρόσκληση απευθύνεται σε 36 περιφέρειες 11 κρατών μελών (Φινλανδία, Γαλλία, Ελλάδα, Ιταλία, Λετονία, Λιθουανία, Πολωνία, Πορτογαλία, Ρουμανία, Σλοβακία και Ισπανία) που αντιμετωπίζουν σημαντική μετανάστευση του πληθυσμού ηλικίας 15-39 ετών. Οι 36 περιφέρειες επελέγησαν με βάση το μέσο ετήσιο ποσοστό μετανάστευσης του πληθυσμού τους, ηλικίας 15-39 ετών.
Δέκα περιφέρειες θα επιλεγούν για να λάβουν την ευρωπαϊκή στήριξη και τις συμβουλές από εμπειρογνώμονες του ΟΟΣΑ. Μια επιτροπή εμπειρογνωμόνων της Επιτροπής θα επιλέξει αυτές τις περιφέρειες, εξετάζοντας τις προκλήσεις και τις ανάγκες της κάθε μίας ξεχωριστά, τα κίνητρά τους να λάβουν στήριξη και τις προοπτικές αξιοποίησης των πλεονεκτημάτων τους για την αντιμετώπιση των δημογραφικών προκλήσεων.
Οι περιφέρειες θα επωφεληθούν από λεπτομερείς αναλύσεις, συστάσεις πολιτικής και σχέδια δράσης προσαρμοσμένα στις ιδιαίτερες εδαφικές προκλήσεις τους. Η πρωτοβουλία εντάσσεται στις ευρύτερες προσπάθειες της Επιτροπής στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Έτους Δεξιοτήτων 2023.
Οι αιτήσεις υποβάλλονται μέσω της πλατφόρμας προώθησης ταλέντων της ΕΕ (ΕΔΩ), ενώ η καταληκτική προθεσμία υποβολής αιτήσεων είναι η 7η Φεβρουαρίου 2024.
