Tην πρώτη και χαμηλότερη ασφαλιστική κατηγορία επέλεξε και φέτος η συντριπτική πλειοψηφία των μη μισθωτών, οι εισφορές της οποίας είναι κατά 8 ευρώ το μήνα ακριβότερες, με την αύξηση του 3,5%.
Εννέα στους δέκα επαγγελματίες και αγρότες προτίμησαν να πληρώσουν φθηνότερες εισφορές -σε βάρος της μελλοντικής τους σύνταξης- καταβάλλοντας 238,22 ευρώ το μήνα για κύρια ασφάλιση και υγεία και 10 ευρώ για ανεργία.
Από τους 769.907 ελεύθερους επαγγελματίες, μόλις 4.644 επέλεξαν να πληρώσουν υψηλότερες εισφορές ώστε να εξασφαλίσουν υψηλότερη σύνταξη στο τέλος του εργασιακού τους βίου. Στον αντίποδα, υπήρξαν 6.905 ασφαλισμένοι που μετακινήθηκαν από υψηλότερη σε χαμηλότερη κατηγορία εισφορών, προκειμένου να είναι συνεπείς στις πληρωμές τους.
Σε ότι αφορά τους 419.915 ασφαλισμένους αγρότες, από τους 1.331 που μετακινήθηκαν, οι 872 επέλεξαν να ανέβουν κατηγορία, ενώ οι 459 «έπεσαν» σε μικρότερη.
Χαμηλό ασφάλιστρο - χαμηλή σύνταξη
Πάντως οι ασφαλισμένοι θα πρέπει να γνωρίζουν πως οι χαμηλές ασφαλιστικές εισφορές που επιλέγουν να πληρώνουν οδηγούν σε χαμηλές συντάξεις, με ότι αυτό συνεπάγεται για το εισόδημά τους με το πέρας τους εργασιακού τους βίου.
Σύμφωνα με παράγοντες της ασφαλιστικής αγοράς, φέτος ήταν μια καλή ευκαιρία να ξεκινήσουν οι μη μισθωτοί την επιλογή μιας κατηγορίας από την 3η και πάνω, καθώς οι αυξήσεις στα κλιμάκια είναι χαμηλές. Σε αυτή την περίπτωση ελεύθερος επαγγελματίας που θα επιλέξει τη 3η κατηγορία (342,5 ευρώ), μπορεί να επιτύχει συντάξεις πάνω από 780 ευρώ (με 30 έτη ασφάλισης), πάνω από 925 ευρώ (με 35 έτη ασφάλισης) και πάνω από 1.100 ευρώ (με 40 έτη ασφάλισης).
Ειδικά όσοι βρίσκονται πλησίον της σύνταξης, θα πρέπει να επιλέξουν τα τελευταία έτη του εργασιακού τους βίου την όσο το δυνατόν μεγαλύτερη ασφαλιστική κατηγορία, προκειμένου να μην εγκλωβιστούν σε χαμηλές συντάξεις.
Η επιλογή της 1ης ασφαλιστικής κατηγορίας τους εξασφαλίζει σύνταξη της τάξης των 510 ευρώ (για 20ετή ασφάλιση), των 658 ευρώ (για 30ή ασφάλιση) και των 870 ευρώ (για 40 έτη ασφάλισης). Οι αγρότες για τα ίδια έτη δεν πρόκειται να πλάβουν πάνω από 600 ευρώ.
Η επιλογή της 2ης κατηγορίας με 30 έτη ασφάλισης δίνει σύνταξη 700 ευρώ και με 40 έτη ασφάλισης 960 ευρώ.
Σύνταξη άνω των 1.000 ευρώ δίνει σήμερα η επιλογή της 3ης ασφαλιστικής κατηγορίας και εφόσον ο επαγγελματίας έχει περί τα 40 έτη ασφάλισης.
Στενεύουν τα περιθώρια για τους οφειλέτες
Αντιμέτωποι με την πιθανότητα να μείνουν από την 1η Μαρτίου χωρίς ιατροφαρμακευτική κάλυψη, θα βρεθούν όσοι επαγγελματίες οφείλουν ασφαλιστικές εισφορές περασμένων ετών.
Έως τις 29 Φεβρουαρίου οι οφειλέτες θα πρέπει να διευθετήσουν το σύνολο των υποχρεώσεών τους προς τον ΕΦΚΑ όσον αφορά τις εισφορές για το 2023, είτε αποπληρώνοντας το σύνολό τους είτε ρυθμίζοντάς τις οφειλόμενες (προς τον ΕΦΚΑ και τον ΕΟΠΥΥ).
Πάντως, πηγές του ΕΦΚΑ ξεκαθαρίζουν ότι από το 2024 ασφαλιστική ικανότητα θα συνεχίσουν να έχουν μόνο οι μη μισθωτοί ασφαλισμένοι που δεν έχουν οφειλές προς το ΚΕΑΟ ή τις έχουν ρυθμίσει, καθώς τα προηγούμενα χρόνια -λόγω κορονοϊού- υπήρχε ένα πιο ευνοϊκό καθεστώς για τους οφειλέτες.
Συγκεκριμένα τα τελευταία τρία χρόνια έγινε ένα ευνοϊκότερο πλαίσιο, καθώς τα έτη 2021-22, μπορούσε κάποιος να λάβει ασφαλιστική ικανότητα χωρίς να καταβάλει όλο το ποσό. Το 2023 βρέθηκε μια μέση λύση, όπου οι οφειλέτες του ΕΦΚΑ μπορούσαν να καταβάλλουν μόνο το κομμάτι υπέρ υγείας.
Όσοι δεν αποπληρώσουν τις παλαιότερες οφειλές τους, θα μείνουν από την 1η Μαρτίου χωρίς περίθαλψη και φάρμακα, με εξαίρεση:
- τα έμμεσα ασφαλισμένα μέλη των οικογενειών τους (ανήλικα τέκνα)
- τα άτομα με αναπηρία
- ασφαλισμένους που επλήγησαν από θεομηνίες.
