Η δημογραφική εικόνα της Ελλάδας σήμερα διαφέρει δραματικά από αυτήν της πρώτης μεταπολεμικής δεκαετίας. Η χώρα μας είναι και θα παραμείνει και τις προσεχείς δεκαετίες από τις «γηραιότερες» χώρες της Ε.Ε., με βάση τόσο το ποσοστό των ατόμων από 65 ετών και άνω, όσο και λόγω της αισθητής μείωσης των γεννήσεων.
Η «νάρκη» του δημογραφικού προβληματίζει όχι μόνο την κυβέρνηση αλλά και τους επιστημονικούς φορείς, ενώ την Πέμπτη 23 Μαΐου στο Μουσείο της Ακρόπολης ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, θα παρουσιάσει το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για το Δημογραφικό, που περιλαμβάνει παρεμβάσεις οι οποίες φιλοδοξούν να προλάβουν τις αρνητικές εξελίξεις.
Συνοψίζοντας τα βασικά δημογραφικά χαρακτηριστικά της χώρα μας, αλλά και τις προκλήσεις που τίθενται για το μέλλον, η Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή έχει προτείνει μια σειρά από πρωτοβουλίες για την ανάσχεση του φαινομένου της υπογεννητικότητας των Ελληνίδων. Συγκεκριμένα προτείνει:
- Ενίσχυση νέων γονέων για την απόκτηση παιδιών σε νεαρές ηλικίες (ηλικιακό bonus)
Η απόφαση για απόκτηση παιδιών σε συνεχώς μεγαλύτερες ηλικίες μειώνει την πιθανότητα απόκτησής τους, περιορίζει το πλήθος των παιδιών που μπορούν να αποκτηθούν, και αρκετά συχνά επιφέρει δυσκολίες στην χρήση των σχετικών αδειών, λόγω των εργασιακών καθηκόντων που είναι αυξημένα στις ηλικίες 30-40 ετών και ακόμη περισσότερο στις ηλικίες 40-50 ετών.
Για τους λόγους αυτούς, η ΟΚΕ θεωρεί χρήσιμο να θεσπιστεί ένα ηλικιακό bonus που θα πολλαπλασιάζει την ισχύ των δημογραφικών πολιτικών σε ηλικίες λίγο χαμηλότερες από αυτές του μέσου όρου απόκτησης πρώτου παιδιού σήμερα και το οποίο θα μετακινείται χαμηλότερα ανά διετία-τριετία, αναλόγως και της μείωσης του μέσου όρου ηλικίας απόκτησης πρώτου παιδιού.
Το bonus αυτό θα μπορούσε να έχει τη μορφή π.χ. αύξησης κατά ένα ποσοστό όλων των άμεσων και έμμεσων χρηματικών μεταβιβάσεων, ή της καταβολής πρόσθετου επιδόματος για κάθε τέκνο που αποκτάται από γονείς κάτω από το εκάστοτε ηλικιακό όριο.
- Δημιουργία προϋποθέσεων για επανακατοίκηση της υπαίθρου
Η τελευταία απογραφή έδειξε ότι ο πληθυσμός της χώρας μειώθηκε κατά 3,5% σε σύγκριση με την απογραφή του 2011. Μείωση πληθυσμού έχει καταγραφεί στις 12 από τις 13 περιφέρειες της χώρας.
Με πολιτικές περιφερειακής ανάπτυξης και έμφασης στον πρωτογενή τομέα σε συνδυασμό με την δημιουργία κατάλληλων συνοδευτικών προϋποθέσεων και δημιουργίας κινήτρων, η ΟΚΕ θεωρεί πως θα δημιουργηθούν προϋποθέσεις ώστε να μπει φρένο στην ερημοποίηση και την επανακατοίκηση της υπαίθρου.
Έτσι θα σταματήσει η διόγκωση των αστικών κέντρων και η επαρχία θα γίνει ελκυστική επιλογή για εγκατάσταση των νέων αλλά και των επαγγελματιών.
Η ζωή στα αστικά κέντρα, ιδίως δε στο κέντρο των μεγάλων πόλεων, δεν αποτελεί ευνοϊκό περιβάλλον για το μεγάλωμα παιδιών (ρύπανση, μεταφορές, κ.λπ), ενώ αντίθετα σε μικρότερες πόλεις ή χωριά, οι συνθήκες είναι φιλικότερες προς την οικογένεια με παιδιά, αρκεί να υπάρχουν προϋποθέσεις αξιοπρεπούς και ασφαλούς διαβίωσης, εργασία και επαρκές επίπεδο υπηρεσιών υγείας, εκπαίδευσης κ.λπ.
Η ενίσχυση πολιτικών περιφερειακής ανάπτυξης σε συνδυασμό με κατάλληλες δημογραφικές πολιτικές είναι απαραίτητη προϋπόθεση για ισόρροπη οικονομική ανάπτυξη της χώρας, για τη δημιουργία φιλικών προς την οικογένεια συνθηκών ζωής, για την υγεία και ευεξία όλων των ηλικιών.
