Αλλάζουν όλα στο χρονοδιάγραμμα καθορισμού του νέου κατώτατου μισθού από το 2028, ενώ ισόποση αύξηση με τους μισθωτούς του Δημοσίου θα λαμβάνουν κάθε χρόνο και οι δημόσιοι υπάλληλοι.
Το β' 15νθήμερο του Δεκεμβρίου οι υπουργοί Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών και Εργασίας θα εισηγούνται στο Υπουργικό Συμβούλιο τον νέο κατώτατο μισθό και ημερομίσθιο, λαμβάνοντας υπόψη το πόρισμα από την διαβούλευση που έχει προηγηθεί το προηγούμενο διάστημα (εκκινώντας από την 31η Αυγούστου).
Ο νέος κατώτατος μισθός θα ισχύει από τις αρχές του επόμενου έτους (σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα) αρχής γενομένης από το 2028 και θα καθορίζεται βάσει ενός μαθηματικού τύπου ως εξής:
- Ποσοστό μεταβολής του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή για τα νοικοκυριά στο χαμηλότερο 20% της εισοδηματικής κατανομής) + Ποσοστό μεταβολής της αγοραστικής δύναμης του Γενικού Δείκτη Μισθών/2.
Κατά τη μεταβατική διαδικασία καθορισμού (έως το 2028), οι Κοινωνικοί Εταίροι συμμετέχουν στην Επιτροπή Διαβούλευσης, η οποία διατυπώνει γνώμη για τον κατώτατο μισθό, με θεσμικό και ενιαίο τρόπο.
Χθες αναρτήθηκε σε Δημόσια ηλεκτρονική διαβούλευση το σχέδιο νόμου του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης για το νέο αυτόματο τρόπο αναπροσαρμογής των βασικών αποδοχών, η οποία θα ολοκληρωθεί την Πέμπτη 21 Νοεμβρίου 2024, ώστε το ν/σ να εισαχθεί στη Βουλή προς συζήτηση και ψήφιση στις αρχές Δεκεμβρίου.
Ήδη η ΓΣΕΕ έχει εκφράσει την αντίθεσή της για την τακτική «εξαίρεσης» των κοινωνικών εταίρων από την διαδικασία καθορισμού του νέου κατώτατου και με επιστολή τους στην υπουργό Εργασίας, Νίκη Κεραμέως θέτουν ευθέως το ζήτημα επαναφοράς της αρμοδιότητας των κοινωνικών εταίρων να συμφωνούν με την Εθνική Γενική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας (ΕΓΣΣΕ) τα κατώτατα όρια βασικού μισθού και ημερομισθίου.
Ωστόσο η υπουργός έχει ξεκαθαρίσει προς πάσα κατεύθυνση ότι οι κοινωνικοί εταίροι δεν εκπροσωπούν το σύνολο των εργαζομένων (όπως π.χ. τους άνεργους) και συνεπώς οι διμερείς διαπραγματεύσεις δεν είναι αντιπροσωπευτικές για το σύνολο της κοινωνίας.
Τι είναι η ρήτρα παρέκκλισης και πότε εφαρμόζεται
Με το νέο τρόπο καθορισμού των βασικών αποδοχών, απαγορεύεται ρητά η μείωσή τους. Ωστόσο σε εξαιρετικές περιπτώσεις επιτρέπεται το «πάγωμα» του μισθού, κατόπιν εισήγησης της ειδικής επιτροπής που είναι αρμόδια για τον καθορισμό του.
Έτσι, έως την 31η Αυγούστου κάθε έτους η Επιστημονική Επιτροπή για τον κατώτατο μισθό συντάσσει έκθεση, η οποία είτε διαπιστώνει ότι δεν υπάρχει λόγος παρέκκλισης από την εφαρμογή του κανόνα, είτε προτείνει αιτιολογημένα και πλήρως τεκμηριωμένα ότι, κατ’ εξαίρεση, ο νομοθετημένος κατώτατος μισθός και το νομοθετημένο κατώτατο ημερομίσθιο δεν πρέπει να αναπροσαρμοστούν κατά το επόμενο έτος, διότι:
- η οικονομία βρίσκεται σε σημαντική ύφεση ή
- υπάρχει σημαντική απόκλιση του εθνικού πληθωρισμού (Δείκτη Τιμών Καταναλωτή) από τον στόχο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας ή
- υπάρχει σημαντική ανισορροπία στο ισοζύγιο εξωτερικών συναλλαγών ή
- η αναπροσαρμογή δεν δικαιολογείται από τα επίπεδα και τις μακροπρόθεσμες εξελίξεις στην παραγωγικότητα και τη δυναμική της ή την απόκλιση του κατώτατου μισθού από το εξήντα τοις εκατό (60%) του ακαθάριστου διάμεσου μισθού ή
- υπερβαίνει τις δημοσιονομικές δυνατότητες της χώρας ή
- δεν δικαιολογείται από έκτακτες περιστάσεις.
Η Επιστημονική Επιτροπή αποστέλλει αμελλητί την έκθεσή της στους Υπουργούς Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης και Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, καθώς και σε όλα τα μέλη της Επιτροπής Διαβούλευσης.
Τι θα ισχύσει στο Δημόσιο
Ισόποσα με τους μισθωτούς του ιδιωτικού τομέα θα αυξάνεται και ο μισθός των νεοεισερχόμενων στο δημόσιο τομέα από την 1/1/2026.
Πιο συγκεκριμένα, από το έτος 2026 και εξής, οι βασικοί μισθοί των μισθολογικών κλιμακίων του προσωπικού του δημόσιου τομέα, προσαυξάνονται ισόποσα με την εκάστοτε ονομαστική αύξηση του κατώτατου μισθού, κατά τον χρόνο υλοποίησης αυτής.
Δικαιούχοι της προσαύξησης είναι όσοι εμπίπτουν στις κατηγορίες προσωπικού των παρ. 1 και 2 του άρθρου 20 του ν. 5045/2023. Η προσαύξηση είναι σταθερή και προστίθεται στους βασικούς μισθούς κάθε κατηγορίας προσωπικού.
Ωστόσο για το έτος 2025, η προσαύξηση καταβάλλεται στους δικαιούχους, απομειωμένη κατά την υφιστάμενη στις 31.12.2024 διαφορά μεταξύ του βασικού μισθού του πρώτου εδαφίου της παρ. 1 του άρθρου 14 του ν. 4354/2015 και του κατώτατου μισθού.
Με άλλα λόγια, αν ο κατώτατος μισθός αυξηθεί το 2025 κατά 40 ευρώ και διαμορφωθεί από τα 830 στα 870 ευρώ, ο νεοεισερχόμενος στο Δημόσιο θα λάβει αύξηση 20 ευρώ (αντί για 40 ευρώ), ώστε ο μισθός να εξισωθεί με αυτόν που ισχύει στον ιδιωτικό τομέα και θα είναι κατά 20 ευρώ υψηλότερος από τον βασικό μισθό στο Δημόσιο.
