Βαθαίνει η πληθυσμιακή κρίση στην Ευρώπη, με το ποσοστό γεννήσεων να σημειώνει νέο ιστορικό χαμηλό. Την ίδια στιγμή η Ελλάδα κατρακυλά στις χαμηλότερες θέσεις στον δείκτη γονιμότητας, την ίδια στιγμή που οι Ελληνίδες γίνονται μητέρες όλο και πιο αργά.
Σύμφωνα με την Eurostat, το 2023 καταγράφηκαν μόλις 3,67 εκατομμύρια γεννήσεις στις 27 χώρες της ΕΕ, σημειώνοντας πτώση 5,4% σε σχέση με το 2022. Για πρώτη φορά, το 2022 οι γεννήσεις έχουν υποχωρήσει κάτω από το όριο των 4 εκατομμυρίων, ενώ το 2023 καταρρίφθηκε κι αυτό το αρνητικό ρεκόρ.
Ο δείκτης γονιμότητας στην ΕΕ μειώθηκε σε 1,38 γεννήσεις ανά γυναίκα, το χαμηλότερο επίπεδο από το 2004, ενισχύοντας τους φόβους για μια Ευρώπη που γερνάει με γρήγορους ρυθμούς.
Οι χώρες του ευρωπαϊκού Νότου «πρωταγωνιστούν» στη λίστα με τους πιο γηρασμένους πληθυσμούς, καθώς συνεχίζουν να καταγράφουν τα χαμηλότερα ποσοστά γεννήσεων. Η Μάλτα (1,06) και η Ισπανία (1,12) βρίσκονται στις τελευταίες θέσεις, με τις γεννήσεις να μειώνονται σταθερά κάθε χρόνο. Στην ίδια κατηγορία βρίσκεται και η Ελλάδα με 1,26 γεννήσεις ανά γυναίκα και τον δείκτη να πέφτει κάθε χρόνο αφού το 2015 ήταν στο 1,33.
Η Ιταλία έχει πιο σοβαρό πρόβλημα με τον δείκτη γονιμότητας να υποχωρεί στο 1,21, ενώ και η Πολωνία βρίσκεται στην χαμηλή ζώνη πέριξ του 1,2.
Στον αντίποδα, η Βουλγαρία εκτοξεύτηκε στην πρώτη θέση της λίστας περνώντας ακόμη και τη Γαλλία καθώς αναδείχθηκε η χώρα με τον υψηλότερο δείκτη γονιμότητας στην ΕΕ, φτάνοντας τις 1,81 γεννήσεις ανά γυναίκα. Η Γαλλία, η οποία παραδοσιακά είχε την υψηλότερη γεννητικότητα στην Ευρώπη, υποχώρησε στη δεύτερη θέση με 1,66 γεννήσεις ανά γυναίκα (από 1,79 το 2022), ενώ στην τρίτη θέση βρίσκεται η Ουγγαρία με 1,55.
Επιπλέον οι Ιταλίδες αποκτούν το πρώτο τους παιδί αρκετά αργά, στα 31,8 έτη, σε αντίθεση με τη Βουλγαρία που έχει τις νεότερες μητέρες, με μέσο όρο ηλικίας πρώτης μητρότητας τα 26,9 έτη.
Ανεβαίνει το ποσοστό των ηλικιωμένων
Το ποσοστό των ατόμων ηλικίας 80 ετών και άνω στην ΕΕ αυξήθηκε στην Ελλάδα από 3,8% σε 7,1%, καταγράφοντας τη μεγαλύτερη άνοδο στην ΕΕ μαζί με τη Λετονία.
Παράλληλα, ο πληθυσμός των ατόμων ηλικίας 65 ετών και άνω αυξήθηκε από 16,2% σε 21,3%, ενώ η μέση ηλικία του πληθυσμού στην ΕΕ αυξήθηκε αισθητά, από 39 έτη το 2003 σε 44,5 έτη το 2023. Στην Ελλάδα, η μέση ηλικία ανέρχεται πλέον στα 46,5 έτη, με την Ιταλία να φιγουράρει στην πρώτη θέση με μέση ηλικία 48,4 έτη.
Παράλληλα το προσδόκιμο ζωής των Ελλήνων στις μέρες μας φτάνει στα 79 έτη κατά μέσο όρο για τους άνδρες και στα 84 έτη για τις γυναίκες (στοιχεία ΕΛΣΤΑΤ).
Με βάση τις εκτιμήσεις, το 2070 στην Ελλάδα η πολυπληθέστερη ομάδα του πληθυσμού θα είναι οι γυναίκες άνω των 90 ετών.
Από το 2011 ο πληθυσμός της χώρας μας μειώνεται σταδιακά, ενώ μέχρι το 2050 αναμένεται να είναι γύρω στα 9 εκατομμύρια. Η πτώση των γεννήσεων είναι μια πραγματικότητα εδώ και σαράντα χρόνια, ενώ στο όχι και πολύ μακρινό μέλλον, το 1/3 των πολιτών θα είναι άνω των 65 ετών.
