Ο πληθυσμός της χώρας μας γερνάει και μειώνεται, ως αποτέλεσμα της επί 40 χρόνια εξαιρετικά χαμηλής γονιμότητας, της αύξησης του προσδόκιμου ζωής και της διατήρησης (παρά την προσφάτως σχετική μείωση) της εκροής του brain-drain.
Τα στοιχεία της απογραφής του 2021, κατέγραψαν μείωση του πληθυσμού κατά 3,5% σε σχέση με το 2011 και κατά σχεδόν 5% σε σχέση με το 2001.
Η πληθυσμιακή συρρίκνωση στην Ελλάδα συνοδεύεται αφενός με μείωση των γεννήσεων και αφετέρου με αύξηση του προσδόκιμου ζωής, το οποίο στις μέρες μας φτάνει στα 79 έτη κατά μέσο όρο για τους άνδρες και στα 84 για τις γυναίκες (στοιχεία ΕΛΣΤΑΤ).
Με βάση τις εκτιμήσεις, το 2070 στην Ελλάδα η πολυπληθέστερη ομάδα του πληθυσμού θα είναι οι γυναίκες άνω των 90 ετών.
Η δεκαετία που διανύουμε, 2020-2030, αναμένεται να κλείσει με σημαντική αύξηση των «νέων» συνταξιούχων 65-79 ετών και σύμφωνα με την υπουργό, απαιτείται η δημιουργία ευκαιριών για την αξιοποίηση των συνταξιούχων.
Την επόμενη δεκαετία, 2030-2040, αναμένεται αύξηση των άνω των 80 Ελλήνων, γεγονός που θα απαιτεί μεγαλύτερη έμφαση στη μακροχρόνια φροντίδα.
Οι χώρες με τους μακροβιότερους κατοίκους
Από το 2011 ο πληθυσμός της χώρας μας μειώνεται, ενώ μέχρι το 2050 αναμένεται να είναι γύρω στα 9 εκατομμύρια. Η πτώση των γεννήσεων είναι μια πραγματικότητα εδώ και σαράντα χρόνια, ενώ στο όχι και πολύ μακρινό μέλλον, το 1/3 των πολιτών θα είναι άνω των 65 ετών.
Τη δεκαετία του ’60, οι Έλληνες ήταν οι μακροβιότεροι στον κόσμο, κυρίως χάρη στο γεγονός ότι, καθώς ζούσαν σε μια φτωχή χώρα, ακολουθούσαν αποκλειστικά τη μεσογειακή διατροφή, έτρωγαν κρέας σπάνια και κινούνταν παντού με τα πόδια. Σήμερα αυτό έχει αλλάξει και η Ελλάδα έχει μόλις την 35η θέση ανάμεσα στις 50 χώρες με τη μεγαλύτερη μακροζωία κατά μέσο όρο.
Οι μακροβιότεροι άνθρωποι στον κόσμο σήμερα είναι οι κάτοικοι του Χονγκ Κονγκ, οι οποίοι έχουν μέσο όρο προσδόκιμο επιβίωσης τα 82,84 χρόνια οι άντρες και τα 88,13 οι γυναίκες. Οι επόμενοι στη λίστα είναι οι Ιάπωνες με 81,69 έτη για τους άντρες και 87,74 για τις γυναίκες.
Τρίτοι οι Νοτιοκορεάτες με 81,19 χρόνια για τους άντρες και 87,16 για τις γυναίκες. Ψηλά στη λίστα βρίσκονται και οι Ελβετοί, οι Αυστραλοί, οι Ιταλοί και οι Ισπανοί, λόγω των επιλογών τους σε ότι αφορά την υγιεινή, την δίαιτα και τις συνθήκες της ζωής τους.
Στον πάτο οι γεννήσεις
Με βάση τις πιο πρόσφατες πληθυσμιακές προβολές της Eurostat, το 2050, ο πληθυσμός της Ελλάδα, αναμένεται να υποχωρήσει στα 9 εκατομμύρια, με βασικό δομικό του χαρακτηριστικό την υψηλή δημογραφική γήρανση, καθώς το 1/3 των ατόμων αυτών θα είναι άνω των 65 ετών. Η μείωση των γεννήσεων έχει ήδη ξεκινήσει από τα μέσα της δεκαετίας του 1980. Αναφέρεται ενδεικτικά πως από τις περίπου 140.000 γεννήσεις ανά έτος, την δεκαετία του 1970, μειώθηκαν σταδιακά στις 100.000 στα μέσα της δεκαετίας του 1990, ενώ σήμερα ξεπερνούν μόλις τις 70.000.
Το 2070, τα παιδιά ηλικίας έως τεσσάρων ετών θα είναι η μικρότερη πληθυσμιακή ομάδα και στα δύο φύλα.
Τα δεδομένα δείχνουν πως μεγαλύτερη συρρίκνωση αναμένεται στις παραγωγικές ηλικίες και ειδικά στις ηλικίες 40-60 ετών, ενώ μεγάλη μείωση αναμένεται στον γυναικείο πληθυσμό 30-45 ετών, που είναι και οι κύριες αναπαραγωγικές ηλικίες για τις γυναίκες.
