Νομοσχέδιο με βελτιώσεις για την αναμόρφωση του προγράμματος κοινωνικής αντιπαροχής πρόκειται να φέρει άμεσα στη Βουλή η αρμόδια υπουργός Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας Δόμνα Μιχαηλίδου, με στόχο την προσέλκυση εταιρειών real estate οι οποίες θα αναλάβουν την ανέγερση κοινωνικών κατοικιών σε ακίνητα του Δημοσίου.
Σκοπός της κυβερνητικής παρέμβασης είναι η επίλυση του κρίσιμου στεγαστικού προβλήματος για ένα μεγάλο μέρος των πολιτών, με την αξιοποίηση ακινήτων του Δημοσίου που θα διατίθενται σε ιδιώτες για την κατασκευή κατοικιών, το 30% των οποίων, θα παρέχεται σε ευάλωτες κοινωνικά ομάδες.
Η σημαντικότερη από τις βελτιωτικές διατάξεις του νέου νομοσχεδίου έχει να κάνει με την παραχώρηση στον κατασκευαστή της κυριότητας μέρους του ακινήτου για εμπορική χρήση, ως κίνητρο προκειμένου να μπει δυναμικά ο ιδιωτικός τομέας στον θεσμό της κοινωνικής αντιπαροχής.
Ελάχιστο ποσοστό κυριότητας που θα διατηρεί το Ελληνικό Δημόσιο με χρήση κοινωνικής κατοικίας, ορίζεται το 30%, ενώ μέχρι σήμερα το εύρος κυμαινόταν μεταξύ 30% και 60%. Παράλληλα επεκτείνεται η έννοια της κοινωνικής αντιπαροχής, ώστε να καλύπτει όχι μόνο την ανέγερση νέων κτιρίων σε αδόμητα ακίνητα, αλλά και την ανακαίνιση ή επισκευή ήδη δομημένων χώρων.
Το υπουργείο θεσπίζει ρητά η δυνατότητα ανάθεσης στην ανάδοχο κατασκευαστική εταιρεία της πλήρους διαχείρισης των κοινωνικών κατοικιών (εκμίσθωση, είσπραξη, συντήρηση) για προκαθορισμένη περίοδο.
«Για πρώτη φορά ερχόμαστε με το πρόγραμμα της κοινωνικής αντιπαροχής που θα δουλέψει μέσα στη χρονιά και αυξάνουμε την προσφορά. Είναι σημαντικό να λύνουμε το στεγαστικό και από την πλευρά της ζήτησης και από την πλευρά της προσφοράς» τόνισε σε πρόσφατες δηλώσεις της, η κα Μιχαηλίδου, αποκαλύπτοντας πως ο πρώτος διαγωνισμός θα γίνει εντός του έτους.
Σύμφωνα με πληροφορίες, από τις πρώτες αξιοποιήσεις θα είναι:
- το ακίνητο της ΧΡΩΠΕΙ ανάμεσα σε Αθήνα και Πειραιά, έκτασης 17.893 τ.μ.,
- το οικόπεδο «Ανατόλια» έκτασης 29.576 τ.μ. στη Νέα Ιωνία Θεσσαλονίκης, που βρίσκεται στη δικαιοδοσία της ΕΤΑΔ,
- το ακίνητο επιφάνειας 25 στρεμμάτων της πρώην Κλωστοϋφαντουργίας Ρετσίνα, στον δήμο Πειραιά, το οποίο ανήκει στην Εθνική Τράπεζα.
Κοινωνική αντιπαροχή και σε δομημένα ακίνητα
Ειδικότερα, το σχέδιο νόμου, τροποποιεί τον ν.5006/2022, με τις εξής παρεμβάσεις:
- Επεκτείνεται η έννοια της κοινωνικής αντιπαροχής, ώστε να καλύπτει όχι μόνο την ανέγερση νέων κτιρίων σε αδόμητα ακίνητα, αλλά και την ανακαίνιση ή επισκευή ήδη δομημένων χώρων.
- Θεσπίζεται ρητά η δυνατότητα ανάθεσης στον ανάδοχο της πλήρους διαχείρισης των κοινωνικών κατοικιών (εκμίσθωση, είσπραξη, συντήρηση) για προκαθορισμένη περίοδο.
- Προβλέπεται η μεταβίβαση «εξ αδιαιρέτου» ποσοστού επί του ακινήτου στον ανάδοχο, ενώ στην υφιστάμενη διάταξη ο ανάδοχος περιοριζόταν στη χρήση ή εκμετάλλευση κάποιων οριζοντίων ιδιοκτησιών.
- Δημιουργείται ηλεκτρονικό μητρώο στη Γενική Γραμματεία Δημογραφικής και Στεγαστικής Πολιτικής, με αναλυτική καταγραφή των διαδικασιών, διαγωνισμών και συμβάσεων, εξασφαλίζοντας διαφάνεια και καλύτερο έλεγχο.
- Ρυθμίζονται πιο αναλυτικά τα κριτήρια και η διαδικασία για την επιλογή δικαιούχων από τον ΟΠΕΚΑ, ενώ ενισχύονται οι ρήτρες για τη δυνατότητα “rent to own”, αγοράς της κατοικίας μετά από συνεπή ενοικίαση (συγκεκριμένο χρονικό όριο και όροι συνέπειας).
- Αποσαφηνίζεται το ελάχιστο ποσοστό κοινωνικών κατοικιών (τουλάχιστον 30%), ενώ στην υφιστάμενη διάταξη αυτό βρισκόταν σε ένα εύρος (30% έως 60%), χωρίς λεπτομερή ρύθμιση των λοιπών όρων.
- Ορίζεται το Υπουργείο Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας, ως κεντρικός φορέας, ο οποίος κατά τρόπο οριζόντιο θα υλοποιήσει την κυβερνητική στεγαστική πολιτική σε σχέση με την κοινωνική αντιπαροχή.
