Στο μικροσκόπιο των τραπεζών μπαίνουν περισσότερα από 300.000 στεγαστικά δάνεια, συνολικού ύψους άνω των 24 δισ. ευρώ, τα οποία έχουν πάψει να εξυπηρετούνται για πάνω από ένα χρόνο.
Από τις αρχές του 2016, οι κάτοχοι των δανείων αυτών θα λάβουν νέο γύρο, αυστηρότατων επιστολών από τις τράπεζες, με τις οποίες θα καλούνται να σπεύσουν να τα ρυθμίσουν, ώστε να αποφύγουν τα χειρότερα.
Αν δεν το κάνουν, θα ξεκινήσουν άμεσα οι διαδικασίες εκπλειστηριασμού, καθώς πλέον το νομικό πλαίσιο έχει αλλάξει και (υπό προϋποθέσεις) τα υποθηκευμένα ακίνητα μπορούν να «βγουν στο σφυρί».
Όπως εξηγούν τραπεζικά στελέχη, με βάση την οδηγία της Τράπεζας της Ελλάδος περί συνεργάσιμων δανειοληπτών, από τις αρχές του 2016 θα επικοινωνήσουν εκ νέου με όσους έχουν επισφαλή δάνεια. Στο κείμενο της επιστολής, το οποίο θα είναι σε ιδιαίτερα αυστηρό τόνο, θα αναφέρονται οι δυνατότητες που έχουν οι πελάτες τους, προκειμένου –έστω και την ύστατη ώρα- να έρθουν σε συνεννόηση με την τράπεζα, ώστε να διαπραγματευθούν τους όρους του δανείου τους.
Με αυτό τον τρόπο, θα αποκτήσουν το χαρακτηρισμό του «συνεργάσιμου δανειολήπτη» και έτσι θα προστατευθούν από το ενδεχόμενο το ακίνητό τους να βγει σε πλειστηριασμό ή να πωληθεί σε κάποιο fund. Η προθεσμία για να ξεκινήσουν τη διαδικασία είναι μέχρι τα τέλη Φεβρουαρίου.
Όπως αναφέρουν τραπεζικά στελέχη, οι πρώτες εκτιμήσεις είναι πως τουλάχιστον 50.000 δανειολήπτες θα ανταποκριθούν άμεσα στις επιστολές αυτές και θα σπεύσουν να δώσουν κάποια χρήματα, προκειμένου να αποφύγουν τον πλειστηριασμό. Σε μεγάλο ποσοστό, πρόκειται για πελάτες που ενώ έχουν την οικονομική δυνατότητα, είχαν επιλέξει να καλυφθούν πίσω από το ευνοϊκό καθεστώς της άρσης των πλειστηριασμών και να σταματήσουν να πληρώνουν.
Πλέον, και προκειμένου να κρατήσουν το σπίτι τους, αυτοί οι δανειολήπτες άμεσα θα ρυθμίσουν την οφειλή τους, ενδεχομένως αυξάνοντας και τη διάρκεια του δανείου, ώστε να μειωθεί η δόση τους. Οι τραπεζίτες εκτιμούν ότι η συνολική αξία των δανείων αυτής της κατηγορίας μπορεί να φτάσει ακόμη και τα 5 δισ. ευρώ, τα οποία και θα αφαιρεθούν από το σύνολο των επισφαλειών, οι οποίες ξεπερνούν τα 100 δισ. ευρώ.
Μάλιστα, πέρα από τους «στρατηγικούς κακοπληρωτές», υπάρχει διάχυτη η αίσθηση ότι ο φόβος του πλειστηριασμού θα φέρει στον τραπεζικό γκισέ και χιλιάδες άλλους δανειολήπτες, με ουσιαστικά οικονομικά προβλήματα, που όμως θέλουν να κρατήσουν το σπίτι τους. Σε αυτή την περίπτωση, «κλειδί» είναι η πρόταση που θα πάρουν από την τράπεζα, η οποία θα πρέπει να λαμβάνει υπ’ όψιν τόσο το πραγματικό τους εισόδημα όσο και τις ελάχιστες δαπάνες διαβίωσης.
Με βάση τα στοιχεία αυτά, θα προκύψει μια ελάχιστη δόση, την οποία και θα πρέπει να πληρώνουν, ώστε να θεωρείται εξυπηρετούμενο το δάνειό τους.
Ποια σπίτια θα βγουν στο σφυρί
Στον αντίποδα, στις περιπτώσεις εκείνες που οι δανειολήπτες δεν απαντήσουν στο «πρέσινγκ» των τραπεζών, θα ακολουθηθεί η διαδικασία που προβλέπεται και φτάνει μέχρι τον εκπλειστηριασμό των ακινήτων.
Θα πρέπει να σημειωθεί βέβαια ότι οι ίδιοι οι τραπεζίτες σε καμία περίπτωση δεν είναι υπέρ των μαζικών πλειστηριασμών, καθώς αυτό δεν συμφέρει κανέναν, ούτε καν τις ίδιες. Για παραδειγματισμό όμως, θα υπάρξουν περιπτώσεις ακινήτων που θα βγουν «στο σφυρί» και μάλιστα άμεσα. Όπως εξηγούν τραπεζικά στελέχη, και προκειμένου να αποφευχθεί η κοινωνική ένταση, αυτά θα είναι ιδιαίτερα πολυτελή ακίνητα, μεγάλου εμβαδού και σε ακριβές περιοχές είτε της Αθήνας είτε δημοφιλών τουριστικών προορισμών.
«Δεν πρόκειται να βγάλουμε στον πλειστηριασμό ένα δυάρι στην Κυψέλη» εξηγεί τραπεζικό στέλεχος. «Αν όμως κάποιος έχει πάρει με δάνειο μια βίλλα 300 τετραγωνικών στη Μύκονο και δεν πληρώνει, δεν θα μπορεί πλέον να κρύβεται πίσω από νομικά τερτίπια».