Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή όρισε σήμερα για πρώτη φορά έξι gatekeepers — Alphabet, Amazon, Apple, ByteDance, Meta, Microsoft — βάσει της πράξης για τις ψηφιακές αγορές. Συνολικά, ορίστηκαν 22 βασικές υπηρεσίες πλατφόρμας που παρέχονται από πυλωρούς. Τώρα οι έξι πυλωροί θα πρέπει εντός έξι μηνών να συμμορφωθούν πλήρως με τις υποχρεώσεις που υπέχουν δυνάμει της πράξης για τις ψηφιακές αγορές για καθεμία από τις ορισθείσες βασικές υπηρεσίες πλατφόρμας που παρέχουν.
Σύμφωνα με την πράξη για τις ψηφιακές αγορές, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μπορεί να ορίσει ψηφιακές πλατφόρμες ως «πυλωρούς», εάν παρέχουν σημαντική πύλη μεταξύ επιχειρήσεων και καταναλωτών σε σχέση με βασικές υπηρεσίες πλατφόρμας. Οι σημερινές αποφάσεις oρισμού είναι αποτέλεσμα 45ήμερης διαδικασίας επανεξέτασης που διεξήγαγε η Επιτροπή μετά την κοινοποίηση από την Alphabet, την Amazon, την Apple, την ByteDance, τη Meta, τη Microsoft και τη Samsung για τη δυνητική ιδιότητά τους ως πυλωρών. Η Επιτροπή απέδωσε, ειδικότερα, την ιδιότητα του πυλωρού στις ακόλουθες συγκεκριμένες βασικές υπηρεσίες πλατφόρμας:
Ταυτόχρονα, η Επιτροπή κίνησε τέσσερις διερευνήσεις της αγοράς, με σκοπό να αξιολογήσει περαιτέρω τις υποβολές πληροφοριών της Microsoft και της Apple, σύμφωνα με τις οποίες ορισμένες από τις βασικές υπηρεσίες πλατφόρμας τους, παρότι πληρούν τα όρια, δεν μπορούν να χαρακτηριστούν πυλωροί.
- Για τη Microsoft: Bing, Edge και Microsoft Advertising
- Για την Apple: iMessage
Σύμφωνα με την πράξη για τις ψηφιακές αγορές, σκοπός αυτών των διερευνήσεων είναι να διαπιστωθεί αν η επαρκώς τεκμηριωμένη αντίκρουση που προβάλλεται από εταιρείες αποδεικνύει ότι οι εξεταζόμενες υπηρεσίες δεν θα πρέπει να χαρακτηριστούν. Η διερεύνηση θα πρέπει να ολοκληρωθεί το αργότερο εντός 5 μηνών.
Επιπλέον, η Επιτροπή κίνησε μια διερεύνηση της αγοράς, με σκοπό να αξιολογήσει περαιτέρω κατά πόσον το λειτουργικό σύστημα iPadOS της Apple θα πρέπει να οριστεί ως πυλωρός, παρότι δεν πληροί τα όρια. Σύμφωνα με την πράξη για τις ψηφιακές αγορές, η διερεύνηση θα πρέπει να ολοκληρωθεί το αργότερο εντός 12 μηνών.
Επιπλέον, η Επιτροπή κατέληξε στο συμπέρασμα ότι, παρόλο που οι υπηρεσίες Gmail, Outlook.com και Samsung Internet Browser πληρούν τα όρια βάσει της πράξης για τις ψηφιακές αγορές ώστε να χαρακτηριστούν πυλωροί, η Alphabet, η Microsoft και η Samsung υπέβαλαν επαρκώς αιτιολογημένα επιχειρήματα που αποδεικνύουν ότι οι εν λόγω υπηρεσίες δεν μπορούν να χαρακτηριστούν πυλωροί για τις αντίστοιχες βασικές υπηρεσίες πλατφόρμας. Επομένως, η Επιτροπή αποφάσισε να μην ορίσει τις Gmail, Outlook.com και Samsung Internet Browser ως βασικές υπηρεσίες πλατφόρμας. Ως εκ τούτου, η Samsung δεν ορίζεται ως πυλωρός αναφορικά με καμία βασική υπηρεσία πλατφόρμας.
Επόμενα βήματα για τους ορισθέντες πυλωρούς
Μετά τον ορισμό τους, οι πυλωροί πρέπει εντός έξι μηνών να συμμορφωθούν με τον πλήρη κατάλογο των πρακτικών που πρέπει να εφαρμόζουν ή να αποφεύγουν βάσει της πράξης για τις ψηφιακές αγορές, γεγονός που προσφέρει περισσότερες επιλογές και μεγαλύτερη ελευθερία στους τελικούς χρήστες και τους επαγγελματίες χρήστες των υπηρεσιών των πυλωρών. Ωστόσο, ορισμένες από τις υποχρεώσεις αρχίζουν να εφαρμόζονται από τη στιγμή του ορισμού, όπως, για παράδειγμα, η υποχρέωση ενημέρωσης της Επιτροπής για κάθε σχεδιαζόμενη συγκέντρωση. Είναι ευθύνη των ορισθεισών εταιρειών να διασφαλίζουν και να αποδεικνύουν την αποτελεσματική συμμόρφωση. Για τον σκοπό αυτόν, πρέπει να υποβάλουν εντός 6 μηνών λεπτομερή έκθεση συμμόρφωσης στην οποία να περιγράφουν τον τρόπο με τον οποίο συμμορφώνονται με καθεμία από τις υποχρεώσεις της πράξης για τις ψηφιακές αγορές.
Η Επιτροπή θα παρακολουθεί την αποτελεσματική εφαρμογή και τήρηση των εν λόγω υποχρεώσεων. Σε περίπτωση που κάποιος πυλωρός δεν συμμορφώνεται με τις υποχρεώσεις που προβλέπονται στην πράξη για τις ψηφιακές αγορές, η Επιτροπή μπορεί να επιβάλει πρόστιμα έως και 10 % του συνολικού παγκόσμιου κύκλου εργασιών της εταιρείας, ή έως και 20 % σε περίπτωση επανειλημμένης παράβασης. Σε περίπτωση συστηματικών παραβάσεων, η Επιτροπή έχει επίσης την εξουσία να λάβει πρόσθετα επανορθωτικά μέτρα, όπως να υποχρεώσει πυλωρό να πωλήσει μια επιχείρηση ή μέρη αυτής ή να απαγορεύσει σε πυλωρό να προβεί σε εξαγορά πρόσθετων υπηρεσιών σχετιζόμενων με τη συστηματική μη συμμόρφωση.
Στο μέλλον, και άλλες εταιρείες μπορούν να υποβάλουν κοινοποιήσεις στην Επιτροπή στο πλαίσιο της πράξης για τις ψηφιακές αγορές, με βάση αυτοαξιολόγησή τους όσον αφορά τα αντίστοιχα όρια. Για αυτόν τον λόγο, η Επιτροπή συνεχίζει να διεξάγει εποικοδομητικές συζητήσεις με όλες τις σχετικές εταιρείες.
Ιστορικό
Η πράξη για τις ψηφιακές αγορές έχει ως στόχο να αποτρέψει την επιβολή αθέμιτων όρων από τους πυλωρούς σε επιχειρήσεις και τελικούς χρήστες και να διασφαλίσει τον ανοικτό χαρακτήρα σημαντικών ψηφιακών υπηρεσιών.
Μαζί με την πράξη για τις ψηφιακές αγορές, τον Δεκέμβριο του 2020 η Επιτροπή πρότεινε την πράξη για τις ψηφιακές υπηρεσίες για την αντιμετώπιση των αρνητικών συνεπειών που επισύρουν ορισμένες συμπεριφορές επιγραμμικών πλατφορμών που ενεργούν ως ψηφιακοί πυλωροί στην ενιαία αγορά της ΕΕ.
Η πράξη για τις ψηφιακές αγορές, η οποία τέθηκε σε ισχύ τον Νοέμβριο του 2022 και εφαρμόζεται από τον Μάιο του 2023, έχει ως στόχο τη διασφάλιση διεκδικήσιμων και δίκαιων αγορών στον ψηφιακό τομέα. Ρυθμίζει τους πυλωρούς, δηλαδή μεγάλες επιγραμμικές πλατφόρμες οι οποίες παρέχουν μια σημαντική πύλη μεταξύ επαγγελματιών χρηστών και καταναλωτών και των οποίων η θέση τους δίνει τη δυνατότητα να θέτουν φραγμούς στην ψηφιακή οικονομία.
Οι εταιρείες που παρέχουν τουλάχιστον μία από τις δέκα βασικές υπηρεσίες πλατφόρμας που απαριθμούνται στην πράξη για τις ψηφιακές αγορές τεκμαίρεται ότι είναι πυλωροί, εφόσον πληρούν τα κριτήρια που παρατίθενται κατωτέρω. Στις εν λόγω βασικές υπηρεσίες πλατφόρμας ανήκουν: επιγραμμικές υπηρεσίες διαμεσολάβησης όπως καταστήματα εφαρμογών, επιγραμμικές μηχανές αναζήτησης, υπηρεσίες κοινωνικής δικτύωσης, ορισμένες υπηρεσίες ανταλλαγής μηνυμάτων, υπηρεσίες πλατφόρμας διαμοιρασμού βίντεο, εικονικοί βοηθοί, φυλλομετρητές, υπηρεσίες νεφοϋπολογιστικής, λειτουργικά συστήματα, επιγραμμικές αγορές και υπηρεσίες διαφήμισης. Μία εταιρεία μπορεί να ορίζεται πυλωρός για διάφορες βασικές υπηρεσίες πλατφόρμας.
Υπάρχουν τρία βασικά ποσοτικά κριτήρια βάσει των οποίων τεκμαίρεται ότι μια εταιρεία είναι πυλωρός, όπως ορίζεται στην πράξη για τις ψηφιακές αγορές:
i) όταν η εταιρεία επιτυγχάνει συγκεκριμένο ετήσιο κύκλο εργασιών στον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο και παρέχει μια βασική υπηρεσία πλατφόρμας σε τουλάχιστον τρία κράτη μέλη· ii) όταν η εταιρεία παρέχει βασική υπηρεσία πλατφόρμας σε περισσότερους από 45 εκατομμύρια μηνιαίους ενεργούς τελικούς χρήστες, οι οποίοι είναι εγκατεστημένοι ή βρίσκονται στην ΕΕ, και σε περισσότερους από 10.000 ετήσιους ενεργούς επαγγελματίες χρήστες που είναι εγκατεστημένοι στην ΕΕ· και iii) όταν η εταιρεία πληροί το δεύτερο κριτήριο τα τελευταία τρία έτη.
Η πράξη για τις ψηφιακές αγορές καθορίζει μια σειρά ειδικών υποχρεώσεων, τις οποίες θα πρέπει να τηρούν οι πυλωροί. Μεταξύ άλλων, ο κανονισμός τούς απαγορεύει να επιδίδονται σε ορισμένες συμπεριφορές, ενώ περιλαμβάνει και έναν κατάλογο πρακτικών που πρέπει να εφαρμόζουν ή να αποφεύγουν.
Η πράξη για τις ψηφιακές αγορές εξουσιοδοτεί επίσης την Επιτροπή να διενεργεί διερευνήσεις της αγοράς με σκοπό: i) να ορίζει εταιρείες ως πυλωρούς με βάση ποιοτικά κριτήρια· ii) να επικαιροποιεί τις υποχρεώσεις των πυλωρών, όταν αυτό είναι αναγκαίο· iii) να σχεδιάζει επανορθωτικά μέτρα προς αντιμετώπιση συστηματικών παραβάσεων των κανόνων της πράξης για τις ψηφιακές αγορές.
