Έναν φυσικό πλούτο, εξαιρετικά πολύτιμο και σπάνιο, που αν χαρτογραφηθεί μπορεί να επιτύχει άμεσο κι έμμεσο οικονομικό αντίκτυπο ύψους 10 δισ. ευρώ αποφάσισε να προστατεύσει η Vodafone, μέσω του Ιδρύματος της που μέτρα ήδη 21 χρόνια ζωης.
Αλλάζοντας πλεύση σε σχέση με τις δράσεις που υλοποίησε στη μακρά αυτή πορεια - τα προηγούμενα χρόνια το Ίδρυμα επικεντρωνόταν στους τομείς της υγείας, της παιδείας και της κοινωνικής ενσωμάτωσης, το Ίδρυμα αποφάσισε να στηρίξει, χρηματοδοτικά και τεχνολογικά, την προστασία της Ποσειδωνίας.
Κι αν ο όρος φαίνεται άγνωστος, τη θαλάσσια αυτή χλωρίδα γνωρίζουν μάλλον όσοι έχουν κολυμπήσει στις ελληνικές θάλασσες.
Η σημασία της Ποσειδωνίας
Τα υποθαλάσσια αυτά δάση, ή λιβάδια Ποσειδωνίας - ευρύτερα γνωστά κι ως φύκια - αποτελούν ένα πραγματικά ξεχωριστό φυτό της θάλασσας, αντίστοιχο με αυτά της στεριάς απ’ όπου και προέρχεται άλλωστε. Ανθοφορεί και καρποφορεί, σχηματίζει βαθύ ρίζωμα και σε αυτό βασίζεται η παραγωγικότητα, αλλά και η καθαρότητα των θαλασσών μας.
Ο ρόλος τους στη διατήρηση της βιοποικιλότητας, της βιωσιμότητας και της παραγωγικότητας των θαλάσσιων και παράκτιων οικοσυστημάτων είναι θεμελιώδης αν σκεφτεί κανείς ότι αποτελούν καταφύγιο για περισσότερα από 1.400 είδη θαλάσσιας χλωρίδας και πανίδας.
Παράλληλα βέβαια αποτελούν πηγή οξυγόνου και ισχυρό οχυρό απέναντι στις αλλοιώσεις της κλιματικής αλλαγής. Αρκεί να αναφέρουμε ότι τα λιβάδια Ποσειδωνίας του ελληνικού χώρου εκτιμάται ότι παράγουν 24 εκατ. τόνους οξυγόνου ετησίως, ενώ απορροφούν 15 φορές περισσότερο διοξείδιο του άνθρακα συγκρινόμενα με τα δάση του Αμαζονίου. Η ύπαρξη της δε, συμβάλλει στην προστασία της ελληνικής ακτογραμμής και των παραθαλάσσιων τοπίων της χώρας από το φαινόμενο της διάβρωσης.
Τέλος ο υδάτινος αυτός κόσμος είναι πολύτιμος και για την οικονομία, αφού εκτιμάται ότι μπορεί να εισφέρει 172 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο.
Η συνολική συνεισφορά της βέβαια δεν μπορεί να υπολογιστεί αφού η έκτασή της εκτιμάται κατά προσέγγιση, χωρίς να έχει ποτέ χαρτογραφηθεί. Παρότι μάλιστα κάτι τέτοιο προβλέπεται από τον κανονισμό 1967/2006 της Ευρωπαϊκής Ένωσης που υποδεικνύει τα μέτρα διαχείρισης που πρέπει να λάβουν οι χώρες για τη βιώσιμη εκμετάλλευση των αλιευτικών πόρων στη Μεσόγειο Θάλασσα. Αξίζει να σημειωθεί δε ότι η μη προστασία της Ποσειδωνίας στη χώρας μας βάσει του προανερφθέντος κανονισμού, έχει κοστίσει σημαντικά, καθώς από το 2012 μέχρι το 2018 η Ελλάδα «έτρωγε καμπάνες» για την μη συμμόρφωσή της.
Η συνεργασία Vodafone - Τμήματος Γεωλογίας του Πανεπιστημίου Πατρών
Η χαρτογράφηση της, η οποία θα προσφέρει τα δεδομένα για την εξεύρεση τρόπων προστασίας της, θα επιτευχθεί μέσα από την συνεργασία της Vodafone με το Εργαστήριο Θαλάσσιας Γεωλογίας & Φυσικής Ωκεανογραφίας (Oceanus Lab) του Τμήματος Γεωλογίας του Πανεπιστημίου Πατρών, η οποία ανακοινώθηκε χθες από την διοίκηση της Vodafone σε σχετική εκδήλωση στο νησί της Σύρου.
Στο πλαίσιο αυτής, προβλέπεται μέσα σε περίπου έναν χρόνο να χαρτογραφηθεί η Σύρος η Πάρος και η Αντίπαρος ενώ την άνοιξη του 2024, η ομάδα του Oceanus Lab του Πανεπιστημίου Πατρών, που αποτελεί το μεγαλύτερο διδακτικό και ερευνητικό πανεπιστημιακό εργαστήριο στον τομέα του στην Ελλάδα, υπό την επιστημονική επίβλεψη του Καθηγητή Περιβαλλοντικής και Γεωλογικής Ωκεανογραφίας στο Τμήμα Γεωλογίας και Κοσμήτορα της Σχολής Φυσικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Πατρών, Γιώργου Παπαθεοδώρου, θα προχωρήσει στην χαρτογράφηση της Ποσειδωνίας της Μυκόνου και της Δήλου.
Πέρα από την συστηματική καταγραφή και χαρτογράφηση των λιβαδιών Ποσειδωνίας σε στρατηγικές περιοχές του Αιγαίου με την χρήση εξοπλισμού προηγμένης τεχνολογίας, το πρόγραμμα περιλαμβάνει και εκστρατείες ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης πολιτών και των αρμόδιων θεσμών και φορέων.
Σε αυτό το πλαίσιο μάλιστα, θα δημιουργηθεί μέσα στο επόμενο εξάμηνο μια ψηφιακής διαδραστικής πλατφόρμας «Citizen Science», η οποία θα ενημερώνεται σε πραγματικό χρόνο μέσω του δικτύου της Vodafone με οπτικό υλικό και δεδομένα από την έρευνα, ενώ, παράλληλα, θα δίνει τη δυνατότητα στους πολίτες να ανεβάζουν το δικό τους υλικό και τις τοποθεσίες όπου συναντούν λιβάδια Ποσειδωνίας, συμβάλλοντας, έτσι, στην πρόοδο της έρευνας.
Μεταξύ των εντυπωσιακών δράσεων του προγράμματος, περιλαμβάνεται και η πόντιση του υποβρυχίου Παρατηρητηρίου Ποσειδωνίας, το οποίο με υψηλής τεχνολογίας
κάμερες, αισθητήρες IoT και τη δύναμη του Vodafone Green Network θα προσφέρει δυνατότητα επισκόπησης του βυθού σε πραγματικό χρόνο, με σκοπό τόσο την παραγωγή επιπρόσθετων επιστημονικών δεδομένων, όσο και την ευκαιρία να θαυμάσει κανείς από μακριά την ομορφιά του βυθού.
«Είμαστε ιδιαίτερα υπερήφανοι που στηρίζουμε ένα έργο σπουδαίας περιβαλλοντικής και κοινωνικό-οικονομικής αξίας σε συνεργασία με το Oceanus Lab και τον Καθηγητή Γιώργο Παπαθεοδώρου. Η αντιμετώπιση των περιβαλλοντικών προβλημάτων, όπως είναι η απειλή για την βιωσιμότητα σημαντικών και ευάλωτων θαλάσσιων οικοσυστημάτων, απαιτεί διεπιστημονική σκέψη και συνεργασία, διαρκή εγρήγορση, την αξιοποίηση των δυνατοτήτων που μάς δίνει η τεχνολογία και κυρίως τη συμμετοχή όλων μας. Προσβλέπουμε στα πολλαπλά οφέλη της συνεργασίας μας με το Oceanus Lab για την προστασία της Ποσειδωνίας, ένα έργο που επιβεβαιώνει τη διαρκή και αδιαπραγμάτευτη δέσμευσή μας να διαθέτουμε την τεχνογνωσία της Vodafone προς όφελος των συνανθρώπων μας και του φυσικού περιβάλλοντος», ανέφερε χαρακτηριστικά στο πλαίσιο της εκδήλωσης ο Διευθύνων Σύμβουλος της Vodafone, κ. Χάρης Μπρουμίδης.
Ο ίδιος εξήγησε ότι η Vodafone θα στηρίξει το πρόγραμμα και στο πρώτο στάδιο και στα επόμενα ενώ το καλοκαίρι του 2024 θα αποφασιστεί που θα συνεχιστεί η χαρτογράφηση, με απώτερο, φιλόδοξο, στόχο να επεκταθεί σε΄ολη τη χώρα. «Ήδη από πέρυσι που αναζητούσαμε τον νέο σκοπό του ιδρύματος αποφασίσαμε να προσθέσουμε έναν τέταρτο πυλώνα, αυτόν του περιβάλλοντος, αφού φαινόταν αδιανόητο να στεκόμαστε απλά συγκλονισμένοι απέναντι στην κλιματική αλλαγή.
Από πλευράς του ο καθηγητής Γεωλογικής και Περιβαλλοντικής Ωκεανογραφίας και Κοσμήτορας της Σχολής Θετικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Πατρών, κ. Γιώργος Παπαθεοδώρου, δήλωσε: «Το ερευνητικό πρόγραμμα που υλοποιείται με την στήριξη του Ιδρύματος Vodafone φιλοδοξεί να χαρτογραφήσει με μεγάλη ακρίβεια ένα παράκτιο ενδιαίτημα προτεραιότητας, τα λιβάδια P. oceanica (Ποσειδωνία), το οποίο αποτελεί ένα συνηθισμένο αλλά και τόσο άγνωστο οικοσύστημα των ρηχών νερών, έως βάθη 40- 45 μέτρων. Επιπλέον στοχεύει στην ενημέρωση και στην ευαισθητοποίηση των πολιτών για αυτό το ιδιαίτερο ενδιαίτημα που προσφέρει πολύ σημαντικές οικοσυστημικές υπηρεσίες στο περιβάλλον της Μεσογείου Θάλασσας. Εξελιγμένα ηχοβολιστικά συστήματα, υποβρύχια κατευθυνόμενα βαθυσκάφη και αυτόνομα οχήματα επιφανείας θα χρησιμοποιηθούν για την αποτύπωση των λιβαδιών σε νησιά των Κυκλάδων. Επιπλέον, θα ποντισθεί υποθαλάσσιο παρατηρητήριο σε επιλεγμένο λιβάδι Ποσειδωνίας για την παρακολούθηση των πιθανών περιβαλλοντικών πιέσεων και των φυσικοχημικών παραμέτρων του νερού».
