Βήματα προόδου, που όμως δεν αποδεικνύονται αρκετά σε συγκεκριμένους τομείς, έχει κάνει η Ελλάδα στο σκέλος του ψηφιακού μετασχηματισμού όπως προκύπτει από τη σύσταση του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σχετικά με την πρόοδο που έχει σημειωθεί στην υλοποίηση του σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας (ΣΑΑ). Παρά τις βελτιώσεις στους δείκτες των υποδομών συνδεσιμότητας, και τα προγράμματα ψηφιακών δεξιοτήτων, η χώρα εξακολουθεί να υστερεί στα σταθερά δίκτυα και στις ψηφιακές δεξιότητες του πληθυσμού καθώς και στον ψηφιακό μετασχηματισμό των επιχειρήσεων. Φωτεινή εξαίρεση αποτελεί ο δημόσιος τομέας, ο ψηφιακός μετασχηματισμός του οποίου έχει προχωρήσει με ταχείς ρυθμούς.
Να υπενθυμίσουμε ότι χώρα μας διαθέτει το 22,1% του συνολικού προϋπολογισμού του ΣΑΑ στον
ψηφιακό τομέα (7,77 δισ. EUR ενώ στο πλαίσιο της πολιτικής συνοχής διατίθενται επιπλέον 2,7 δισ. EUR (13 % της συνολικής χρηματοδότησης της χώρας από την πολιτική συνοχής) για τον ψηφιακό της μετασχηματισμό.
Στόχος να συμβαδίσει με τα ορόσημα της ψηφιακής δεκαετίας της ΕΕ για το 2030 μέσα από συγκεκριμένες δράσεις που θα βελτιώσουν τέσσερις τομείς της ψηφιακής της ταυτότητας: ψηφιακές δεξιότητες, συνδεσιμότητα, ψηφιακές τεχνολογίες και Δημόσιο.
Χρειάζεται δουλειά στις ψηφιακές Δεξιότητες
Στην περίπτωση των ψηφιακών δεξιοτήτων σύμφωνα με την έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που καταγράφει την πρόοδο που έχει σημειωθεί όσον αφορά την υλοποίηση του σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας (ΣΑΑ), η Ελλάδα να έχει αρχίσει να εφαρμόζει μέτρα του ΣΑΑ που αναμένεται να συμβάλουν στην ανάπτυξη των ψηφιακών δεξιοτήτων του εργατικού δυναμικού. Αυτά όμως δεν έχουν επιφέρει μέχρι σήμερα τα επιθυμητά αποτελέσματα.
Να υπενθυμίσουμε για παράδειγμα ότι μέχρι και σήμερα έχουν ολοκληρωθεί προγράμματα κατάρτισης στον τομέα των ψηφιακών δεξιοτήτων, των πράσινων δεξιοτήτων και των χρηματοοικονομικών γνώσεων για τουλάχιστον 150.000 συμμετέχοντες.
Ωστόσο όπως σημειώνει η έκθεση τουλάχιστον βασικές ψηφιακές δεξιότητες διαθέτει λίγο περισσότερο από το ήμισυ του πληθυσμού ηλικίας μεταξύ 16 και 74 ετών. Παρότι το ποσοστό είναι ικοντά στον μέσο όρο της ΕΕ, παραμένει στάσιμο από το 2021.
Αντίστοιχα χαμηλό σε σύγκριση με τον μέσο όρο της ΕΕ παραμένει και το ποσοστό των ατόμων που απασχολούνται ως ειδικοί σε θέματα ΤΠΕ.
Σε αυτό το πλαίσιο επισημαίνεται ότι Η εντατικοποίηση των προσπαθειών για την ανάπτυξη ψηφιακών δεξιοτήτων θα πρέπει να αποτελεί προτεραιότητα για την Ελλάδα.
Η υστέρηση στην συνδεσιμότητα
Βελτίωση που όμως δεν επαρκεί για να φτάσει η χώρα τον μέσο όρο της ΕΕ παρατηρείται και στις ψηφιακές υποδομές και τη συνδεσιμότητα. Ωστόσο η κατάσταση στον εν λόγω τομέα αναμένεται να βελτιωθεί καθώς οι προσπάθειες τόσο από πλευράς των παρόχων όσο και από πλευράς του υπουργείου αναμένεται να εντατικοποιηθούν το προσεχές διάστημα.
Συγκεκριμένα, όσον αφορά στις ψηφιακές υποδομές και τη συνδεσιμότητα, η κάλυψη σταθερού δικτύου πολύ υψηλής χωρητικότητας (VHCN) εξακολουθεί να αυξάνεται σημαντικά, με μέση
ετήσια αύξηση 37,9 %, η οποία είναι πολύ υψηλότερη από τη μέση ετήσια αύξηση της ΕΕ (7,4 %).
Παρόλα αυτά η διείσδυση παραμένει σε χαμηλά επίπεδα, με το ποσοστό των νοικοκυριών που διέθεταν κάλυψη VHCN το 2023 να παρατηρείται χαμηλότερο σε σχέση με τον μέσο όρο της ΕΕ.
Διαφορετική ωστόσο αποδεικνύεται η συνθήκη στην περίπτωση των κινητών δικτύων πέμπτης γενιάς. Η συνολική κάλυψη 5G υπερβαίνει τον μέσο όρο της ΕΕ, παρουσιάζοντας σημαντική αύξηση από το 2022.
Επιπλέον, η χώρα μας πρωτοστατεί στη διάθεση των πρωτοπόρων ζωνών 5G, με πολύ υψηλή βαθμολογία για τον εν λόγω δείκτη - 99 % όταν ο μέσος όρος της ΕΕ είναι 73%.
Το 2023, στο πλαίσιο του ΣΑΑ, η Ελλάδα δρομολόγησε έργο για την προώθηση της εγκατάστασης υποδομών οπτικών ινών σε κτίρια ενώ από Σεπτέμβριο αναμένεται να βγει και το κουπόνι επιδότησης συνδέσεων οπτικών ινών υψηλών ταχυτήτων, το οποίο αναμένεται να ενισχύσει περαιτέρω την ζήτηση από νοικοκυριά κι επιχειρήσεις
Με αργό ρυθμό ο ψηφιακός μετασχηματισμός των επιχειρήσεων
Με αργούς ρυθμούς φαίνεται να ενσωματώνονται και οι ψηφιακές τεχνολογίες στις επιχειρηματικές δραστηριότητες.
Συγκεκριμένα το 43 % των ΜΜΕ έχουν βασικό επίπεδο ψηφιακής έντασης. Μολονότι η βαθμολογία αυτή δείχνει ελαφρά πρόοδο (ήτοι μέση ετήσια αύξηση 5,7 %), παραμένει χαμηλότερη από τον μέσο όρο της ΕΕ που φτάνει στο 58%.
Χαμηλότερη βαθμολογία παρατηρείται και όσον αφορά στην υιοθέτηση προηγμένων ψηφιακών τεχνολογιών.
Για την ακρίβεια μόνο το 34 % των επιχειρήσεων χρησιμοποιεί μια από τις τρεις τεχνολογίες που που παρακολουθούνται στο πλαίσιο της ψηφιακής δεκαετίας, ήτοι υπηρεσίες υπολογιστικού νέφους, μαζικά δεδομένα και τεχνητή νοημοσύνη, όταν στην ΕΕ το αντίστοιχο ποσοστό φτάνει στο 55%
Ενθαρρυντικό είναι βέβαια το γεγονός ότι στο πλαίσιο του ΣΑΑ, η υλοποίηση του έργου που δρομολογήθηκε το 2022 προκειμένου να συμβάλει στην ψηφιακή μετάβαση των ΜΜΕ σημειώνει πρόοδο. Το 2022 το 5,6 % των επιχειρήσεων στην Ελλάδα ανέφεραν διακοπή των υπηρεσιών ΤΠΕ λόγω κυβερνοεπιθέσεων (π.χ. επιθέσεις λυτρισμικού ή επιθέσεις άρνησης παροχής υπηρεσίας). Κατά το ίδιο έτος, το 6,9 % των επιχειρήσεων ανέπτυξαν ή επανεξέτασαν την πολιτική τους για την ασφάλεια των ΤΠΕ εντός των προηγούμενων 12 μηνών.
Προβάδισμα στην ψηφιοποίηση του Δημοσίου
Σε αντίθεση με το μαροκινό παρελθόν βέβαια, εντυπωσιακή θα μπορούσε να χαρακτηριστεί η πρόοδος της χώρας στον ψηφιακό μετασχηματισμό του Δημόσιου Τομέα, με την έκθεση να σημειώνει ότι η χώρα μας εξακολουθεί να επιδεικνύει ισχυρή δέσμευση στην ψηφιοποίηση των δημόσιων υπηρεσιών της παρουσιάζοντας ουσιαστική πρόοδο στη μεταφορά των δημόσιων υπηρεσιών στο διαδίκτυο.
Αξίζει να σημειωθεί ότι τα αποτελέσματα δεν αντικατοπτρίζονται ακόμη πλήρως στον δείκτη που αφορά τις ψηφιακές δημόσιες υπηρεσίες για τους πολίτες, οι επιδόσεις του οποίου υπολείπονται ακόμα του μέσου όρου της ΕΕ, αλλά ο δείκτης των ψηφιακών δημόσιων υπηρεσιών για τις επιχειρήσεις είναι υψηλότερος από τον μέσο όρο της ΕΕ.
Ενδεικτικά να αναφερθεί ότι το 2023 το ποσοστό των χρηστών της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης στην Ελλάδα ήταν υψηλότερο από τον μέσο όρο της ΕΕ (80 % έναντι 75 %). Ωστόσο όσον αφορά την πρόσβαση σε ηλεκτρονικά μητρώα υγείας, η Ελλάδα κατατάσσεται κάτω από τον μέσο όρο της ΕΕ στον σύνθετο δείκτη.
Να υπενθυμίσουμε επίσης ότι στο πλαίσιο των μέτρων του ΣΑΑ, η Ελλάδα υλοποιεί επί του παρόντος ένα μεγάλο έργο που αποσκοπεί στον εκσυγχρονισμό των ψηφιακών δημόσιων υπηρεσιών, μέσω της υπό εξέλιξη ψηφιοποίησης βασικών αρχείων και συναφών υπηρεσιών, για τη μείωση του χρόνου που απαιτείται όσον αφορά την παροχή υπηρεσιών σε πολίτες και επιχειρήσεις.
