Αδιαμφισβήτητη είναι πλέον η καλή πορεία του τουρισμού φέτος, με τα έσοδα να έχουν προσεγγίσει κατά πολύ την χρυσή για τον τουρισμό χρονιά του 2019 και το στοίχημα για την επέκταση της σεζόν να κρίνεται επιτυχημένο. Υπό διαφορετικές γεωπολιτικές συνθήκες μάλιστα και αν η κρουαζιέρα είχε αρχίσει να συγκεντρώνει το ενδιαφέρον διεθνών επισκεπτών από τους πρώτους μήνες του έτους, η ανάκαμψη θα ήταν πέρα από αδιαμφισβήτητη και θεαματική, μετά από δύο χρονιές που ο κλάδος έχασε αισθητά την δυναμική του λόγω πανδημίας.
Προς επίρρωση των παραπάνω αρκεί να αναφέρουμε ότι κατά την περίοδο Ιανουαρίου – Σεπτεμβρίου 2022, οι ταξιδιωτικές εισπράξεις εμφάνισαν μείωση κατά -3,1% και διαμορφώθηκαν στα 15.604 εκατ. ευρώ. Η εξέλιξη αυτή οφείλεται στην μείωση των εισπράξεων από κατοίκους των χωρών εκτός της ΕΕ-27 κατά -9,9%, οι οποίες διαμορφώθηκαν στα 6.301 εκατ. ευρώ και αντισταθμίζεται εν μέρει από τους κατοίκους των χωρών της ΕΕ-27, οι εισπράξεις των οποίων ήταν κατά +3,1% υψηλότερες και διαμορφώθηκαν στα 9.000 εκατ. ευρώ (7.094 εκατ. ευρώ οι εισπράξεις από κατοίκους των χωρών της ζώνης του ευρώ και 1.906 εκατ. ευρώ από κατοίκους των χωρών εκτός Ευρωζώνης).
Οι απώλειες της ρωσικής αγοράς και της κρουαζιέρας
Η μείωση των εσόδων σε απόλυτους αριθμούς έφτασε τα -503 εκατ. € με το μεγαλύτερο μέρος των απωλειών να εδράζεται στην έλλειψη Ρώσων τουριστών αλλά και στην αργή ανάκαμψη - από τον Μάρτιο κι έπειτα - της κρουαζιέρας.
Αναλυτικότερα από -503 εκατ. € υστέρηση εσόδων έναντι του 2019, τα -81 εκατ. € οφείλονται σε μείωση εσόδων της κρουαζιέρας και τα – 341 εκατ. € οφείλονται στην απώλεια της ρωσικής αγοράς. Δηλαδή εξαιρουμένης της ρωσικής αγοράς και της κρουαζιέρας τα έσοδα είναι μειωμένα κατά μόλις -82 εκατ. € (-0,5%).
Να θυμίσουμε ότι η Ρωσική αγορά είχε εισφέρει το 2019, 373 εκατ. ευρώ ενώ στο εννεάμηνο του 2022 έχει εισφέρει μόλις 10 εκατ. ευρώ. Αντίστοιχα η κρουαζιέρα το 2019 είχε εισφέρει την προπανδημική χρονιά 383 εκατ. ευρώ ενώ στο εννεάμηνο του τρέχοντος έτους έχει εισφέρει 293 εκατ ευρώ, κυρίως λόγω της αργής ανάκαμψης των τεσσάρων πρώτων μηνών του έτους. Ωστόσο, δεδομένου ότι ο πιο ισχυρός της μήνας το 2019 ήταν ο Οκτώβριος αλλά και του ότι οι κρουαζιέρες συνεχίζονται μέχρι και σήμερα, η αρνητική επίδραση στο σύνολο των εσόδων θα μπορούσε να αντιστραφεί μέχρι το τέλος του έτους.
Καταλύτης για τα έσοδα η αύξηση της μέσης δαπάνης
Η ανοδική πορεία του φετινού τουρισμού εδράζεται σίγουρα στην απήχηση της χώρας μας σε βασικές αγορές τροφοδότες, η οποία ενισχύθηκε μετά και την καλή εικόνα που παρουσίασε στη διαχείριση της υγειονομικής κρίσης. Ακόμα μεγαλύτερη επίδραση όμως στην ανάκαμψη των εσόδων είχε η αύξηση της μέσης δαπάνης των τουριστών, η οποία ισοσκέλισε τις όποιες απώλειες σε επίπεδο επιβατικής κίνησης. Αρκεί να αναφέρουμε ότι μόνο τον Σεπτέμβριο, η εισερχόμενη ταξιδιωτική κίνηση ήταν μειωμένη κατά 10,8% σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του 2019 ενώ οι ταξιδιωτικές εισπράξεις υστερούσαν μόλις 1,1% από τον ίδιο μήνα της χρυσής χρονιάς, χάρη στην αύξηση κατά 11,3% της μέσης δαπάνης ανά ταξίδι.
Αντίστοιχα, την περίοδο Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου 2019, η εισερχόμενη ταξιδιωτική κίνηση ήταν μειωμένη κατά 12,1% ενώ οι ταξιδιωτικές εισπράξεις υπολείπονταν μόλις 3,1% σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα της χρυσής χρονιάς και πάλι χάρη στην αύξηση κατά 10,7% της μέσης δαπάνης ανά ταξίδι.
Συνεχίζεται η υστέρηση στις οδικές αφίξεις
Η αύξηση της μέσης δαπάνης υπογραμμίζεται εν μέρει κι από την αλλαγή του μείγματος αεροπορικού κι οδικού τουρισμού που παρατηρείται όλη την χρονιά. Να θυμίσουμε ότι οι αγορές της ΕΕ αλλά και οι ΗΠΑ που κατέγραψαν ισχυρά ανοδική πορεία, έδωσαν ώθηση στις αεροπορικές αφίξεις. Ωστόσο οι οδικές, που τροφοδοτούνται κυρίως από τις αγορές των Βαλκανίων φάνηκε να υπολείπονται όλο τον χρόνο σε σχέση με τα προ πανδημίας επίπεδα.
Ειδικότερα, σύμφωνα με το τελευταίο στατιστικό δελτίο του INSETE Intelligence, την περίοδο Ιανουαρίου-Οκτωβρίου 2022, καταγράφηκαν 20,3 εκατ. διεθνείς αεροπορικές αφίξεις, ξεπερνώντας οριακά τα επίπεδα του Ιανουαρίου- Οκτωβρίου 2019, παρουσιάζοντας μικρή αύξηση κατά +0,8%, ήτοι 169 χιλ. αφίξεις.
Στον αντίποδα, την ίδια περίοδο καταγράφηκαν 7,2 εκατ. διεθνείς οδικές αφίξεις, έναντι 11,1 εκατ. της περιόδου Ιανουαρίου-Οκτωβρίου 2019, παρουσιάζοντας μείωση κατά -35,7%, ήτοι 4 εκατ. λιγότερες οδικές αφίξεις.
Για την ακρίβεια η ανοδική πορεία των διεθνών αεροπορικών αφίξεων ήταν εμφανής όλη την χρονιά. Ωστόσο από τον Ιούνιο κι έπειτα οι διεθνείς αεροπορικές αφίξεις κινήθηκαν σε επίπεδα άνω του 2019, παρουσιάζοντας μάλιστα τον Οκτώβριο την μεγαλύτερη αύξηση σε σχέση με την χρυσή χρονιά (τον Ιούνιο ήταν +1,8% περισσότερες από το 2019 ενώ τον Οκτώβριο 12,3% περισσότερες σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα της χρυσής χρονιάς.
Αντιθέτως, οι οδικές αφίξεις, παρουσίασαν αρνητικό πρόσημο καθόλη την διάρκεια του έτους, με κάποιες ωστόσο αυξομειώσεις. Ειδικότερα, τους τέσσερις πρώτους μήνες της χρονιάς οι οδικές αφίξεις υπολείπονταν 50% και πλέον σε σχέση με το 2019. Η ψαλίδα άρχισε να κλείνει από τον Απρίλιο έως και τον Αύγουστο με την υστέρηση όμως να παραμένει κοντά στο 30% σε σχέση με το 2019, με εξαίρεση τον Μάιο όπου ήταν ο μόνος μήνας της χρονιάς που οι οδικές αφίξεις παρουσιάζοντας μείωση -16,3%. Τον Σεπτέμβριο και τον Οκτώβριο δε, η διαφορά άρχισε εκ νέου να αυξάνει με τις οδικές αφίξεις να υπολείπονται κατά -40,9% και -39,8% από τους αντίστοιχους μήνες της προπανδημικής χρονιάς.
