Στην κορυφή των ζητημάτων που απασχολούν την τουριστική βιομηχανία της χώρας αναδεικνύεται και φέτος η έλλειψη προσωπικού. Το 2022 μία στις πέντε θέσεις εργασίας στα ξενοδοχεία δεν καλύφτηκε. Σε απόλυτα νούμερα οι ελλείψεις προσωπικού με βάση του στοιχεία του "Ιnsete" ανήλθαν σε 60.225 από τις 262.981 θέσεις εργασίας που προβλέπονται συνολικά βάσει οργανογράμματος στα ξενοδοχεία. Για το 2023 σε όλο τον κλάδο του τουρισμού, τουριστικά γραφεία, αεροπορικές υπηρεσίες, ενοικιάσεις αυτοκινήτων κλπ οι ελλείψεις σε προσωπικού φτάνουν ή και ξεπερνούν τις 100.000, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την ομαλή δραστηριοποίηση τους.
Πρόεδρος ΣΕΤΕ: Πανδημία και οικονομική κρίση την περίοδο 2013-2019 άλλαξαν τα δεδομένα στην αγορά εργασία στον κλάδο του τουρισμού
Στην παρέμβαση του στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο πρόεδρος του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων Γιάννης Ρέτσος σημείωσε ότι αποτελεί τεράστιο ζήτημα η έλλειψη προσωπικού στον κλάδο του τουρισμού, αλλά και σε άλλους κλάδους της οικονομίας. Δεδομένου ότι ο τουρισμός είναι παροχή υπηρεσίας η αδυναμία εύρεσης καταρτισμένων εργαζομένων έχει επίπτωση στο προσφερόμενο προϊόν, σημειώνει. Οι παράγοντες για το φαινόμενο αυτό, που δεν είναι μόνο ελληνικό, είναι πολλοί. Ωστόσο δύο είναι είναι οι κύριοι κατά τον κύριο Ρέτσο. Ο ένας παράγοντας συνδέεται με την πανδημία, που "βίαια" έθεσε εκτός λειτουργίας την παγκόσμια τουριστική βιομηχανία εξωθώντας τους εργαζόμενους σε άλλους κλάδους. Ο έτερος παράγοντας αφορά την περίοδο 2013-2019, όταν η τουριστική οικονομία αναπτυσσόταν και οι περισσότεροι τομείς της οικονομίας ήταν σε ύφεση. Την περίοδο αυτή οι εργαζόμενοι στράφηκαν μαζικά στον τουρισμό, ενώ από το 2020 έως το 2022 συνέβη ακριβώς το ανάποδο. Αυτοί οι δύο λόγοι σε συνδυασμό με την εποχικότητα της τουριστικής περιόδου επιτείνουν το πρόβλημα, σημειώνει ο κ. Ρέτσος.
Είναι χαρακτηριστικό το παράδειγμα της Πάτμου, που με 2,5 μήνες τουριστικής σεζόν οι ντόπιοι έχουν γυρίσει την πλάτη στις τουριστικές επιχειρήσεις, όπως σημείωσαν φορείς του νησιού σε πρόσφατη εκδήλωση στην Αθήνα. Προφανώς στις τουριστικές περιοχές που η σαιζόν ξεπερνάει τους 6 μήνες η κατάσταση είναι διαφορετική, αλλά και πάλι η εποχικότητα του κλάδου αποτελεί αντικίνητρο για μόνιμη απασχόληση.
Οι συνεπείς επιχειρηματίες δεν αντιμετωπίζουν προβλήματα
Την ίδια στιγμή έχουν αυξηθεί οι ανάγκες σε προσωπικό κυρίως λόγω της αναβάθμισης των ξενοδοχείων, που πλέον χρειάζονται περισσότερα άτομα, αναφέρει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Μιχάλης Βαμιεδάκης, πρόεδρος των Allsun Hotels στην Ελλάδα και σύμβουλος ανάπτυξης του Danaos Travel. Ο κ. Βαμιεδάκης που κάνει λόγο για ελλείψεις 100.000 ατόμων στην τουριστική αλυσίδα, σημειώνει ότι ξενοδοχεία που είχαν καλούς δεσμούς με το προσωπικό τους δεν αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα. Από τα παραπάνω γίνεται σαφές ότι το υγιές εργασιακό περιβάλλον αποτελεί παράγοντα που λαμβάνεται σοβαρά από τους υποψήφιους εργαζομένους. Υπάρχουν άπειρα παραδείγματα που εργαζόμενοι εγκατέλειψαν θέσεις με υψηλότερους μισθούς για επιχειρήσεις που διακρίνονται για καλό εργασιακό περιβάλλον, ανάφερε ο Μιχάλης Βαμιεδάκης στο ΑΠΕ-ΜΠΕ. "Δεν μπορείς στην Μύκονο να επενδύεις 50 εκατ. ευρώ και να έχεις εργαζόμενους στα κοντέινερ", συμπλήρωσε ο κ. Βαμιεδάκης.
"Στα ξενοδοχεία το ελάχιστο όριο αμοιβών είναι υψηλότερο από το γενικό ελάχιστο όριο"
Σε ό,τι αφορά το μισθολογικό καθεστώς των εργαζομένων στον τουρισμό ο πρόεδρος του ΣΕΤΕ υπενθυμίζει ότι "ο κλάδος των ξενοδοχείων που απασχολεί 150.000 εργαζόμενους στην χώρα, έχει υποχρεωτική κλαδική σύμβαση που σημαίνει ότι πρέπει να την εφαρμόζουν όλοι. Άρα οι αμοιβές που προκύπτουν, ακόμα και οι χαμηλότερες είναι πολύ υψηλότερες από τη γενική συλλογική σύμβασης των εργαζομένων. Το ελάχιστο όριο είναι υψηλότερο από το γενικό ελάχιστο όριο, ενώ ταβάνι στους υψηλούς μισθούς δεν υπάρχει, αφού αυτό καθορίζεται από την αγορά. Όταν υπάρχει ζήτηση και μικρή προσφορά σε εργαζόμενους οι μισθοί ανεβαίνουν", συμπληρώνει ο κ. Ρέτσος.
Οι ελλείψεις ανά γεωγραφική περιοχή και η εισαγωγή αλλοδαπών εργαζομένων
Με βάση την έρευνα του "Ιnsete" το 2022, από το σύνολο των θέσεων εργασίας που προβλέπονται βάσει οργανογράμματος, το 27% αντιστοιχεί σε θέσεις εργασίας σε ξενοδοχεία που βρίσκονται στην περιοχή του Νοτίου Αιγαίου και ακολουθεί η Κρήτη με 20%, τα Ιόνια Νησιά με 12% και η Κεντρική Μακεδονία με 10%. Σε όλες τις υπόλοιπες περιοχές, αντιστοιχεί ποσοστό μικρότερο από 10% του συνόλου. Το 24% των συνολικών ελλείψεων (14.346 κενές θέσεις εργασίας) καταγράφηκε στο Νότιο Αιγαίο, το 18% (10.808 θέσεις) στην Κρήτη, το 10% (5.891 θέσεις) στην Κεντρική Μακεδονία και το 14% (8.378 θέσεις) στα Ιόνια Νησιά.
Στην Κρήτη το πρόβλημα αντιμετωπίζεται με εισαγόμενους εργαζόμενους
Εστιάζοντας στην Κρήτη, μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο πρόεδρος της Ένωσης Ξενοδόχων Ηρακλείου Νίκος Χαλκιαδάκης ανάφερε ότι φέτος το πρόβλημα θα αντιμετωπιστεί με εισαγόμενους εργαζόμενους. Μάλιστα επεσήμανε ότι εξειδικευμένα γραφεία από το εξωτερικό, που μέχρι πρότινος έφερναν ασκούμενους μαθητές τουριστικών σχολών, φέτος θα προμηθεύσουν τα ελληνικά ξενοδοχεία με ευρωπαίους εργαζόμενους. Στον φόβο μήπως υπάρξει αλλοίωση της φυσιογνωμίας της ελληνικής φιλοξενίας ο κ. Χαλκιαδάκης τόνισε ότι αυτός δεν υπάρχει αφού η κάλυψη των κενών θέσεων αφορά υπηρεσίες που δεν είναι στην πρώτη γραμμή της ξενοδοχειακής αλυσίδας.
Περιζήτητος ο Έλληνας εργαζόμενος στις αγορές του εξωτερικού
Στο σημείο αυτό ειδική αναφορά θα πρέπει να γίνει για τον Έλληνα εργαζόμενο στον τουρισμό, που είναι περιζήτητος στα ελβετικά θέρετρα τον χειμώνα. Δεκάδες είναι οι Έλληνες που τον χειμώνα εργάζονται σε αυτά, αφού τον συνοδεύει η καλή φήμη και η εργατικότητα του, όπως αναφέρει ο κ. Βαμιεδάκης. Στο ίδιο μήκος κύματος και ο Θεόδωρος Τερζόπουλος διευθυντικό στέλεχος σε σημαντικές τουριστικές επιχειρήσεις και νυν γενικός διευθυντής και διευθύνων σύμβουλος στο Patmos Aktis αναφέρει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ότι η αξιοσύνη των Ελλήνων εργαζομένων ξεπερνάει τα ελληνικά σύνορα.
Οι ανάγκες προσωπικού ανά κατηγορία ξενοδοχείου
Οι κατηγορίες 4 και 5 αστέρων αντιπροσωπεύουν το 58% του συνόλου των θέσεων βάσει οργανογράμματος (73.462 και 78.333 αντίστοιχα). Σε απόλυτα μεγέθη, οι περισσότερες ελλείψεις προσωπικού παρατηρήθηκαν στα ξενοδοχεία 4 αστέρων (16.381 ή 27% των συνολικών ελλείψεων) και στα ξενοδοχεία 3 αστέρων (15.361 ή 26%). Τα ξενοδοχεία 5 αστέρων είναι αυτά που είχαν (ποσοστιαία) τις λιγότερες ελλείψεις (15%) σε σχέση με τις ανάγκες τους. Τα ξενοδοχεία 2 και 3 αστέρων είναι αυτά που είχαν τις περισσότερες ελλείψεις (31% και 28%) σε σχέση με τις ανάγκες τους.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
