Εκθετική ήταν και φέτος η τουριστική ανάπτυξη στον premium ελληνικό προορισμό της Σαντορίνης, με το σερί ανόδου της τελευταίας δεκαετίας, το οποίο διακόπηκε αποκλειστικά από την πανδημία, να συνεχίζεται και το τρέχον έτος. Σε αντίθεση μάλιστα με τους ισχυρισμούς που ακούγονται ανά διαστήματα, ότι οι τουρίστες γυρίζουν την πλάτη στο νησί, τα στοιχεία αφίξεων και πληρότητων μαρτυρούν ότι η ιδιαίτερη μορφολογία της Θήρας, εξακολουθεί να σαγηνεύει τους ταξιδιώτες απ’ όλο τον κόσμο.
Προς επίρρωση των προαναφερθέντων αρκεί να παρατηρήσει κανείς τα στοιχεία από τις αφίξεις, είτε αυτές αφορούν την κρουαζιέρα, είτε την ακτοπλοΐα είτε τις αεροπορικές συνδέσεις. Όπως φαίνεται και από το παρακάτω διάγραμμα στην περίπτωση των ακτοπλοϊκών από το 2012 μέχρι και σήμερα παρατηρείται αύξηση της τάξης του 69,3%, ενώ μόνο πέρυσι σε σχέση με το 2022 η αύξηση έφτασε το 9,1%.
Εκθετική είναι η άνοδος και στην περίπτωση της κρουαζιέρας με το 2023 οι αφίξεις κρουαζιερόπλοιων να φτάνουν το 1,3 εκατομμύρια έναντι 833.000 το 2012. Έναντι των 828.542 αφίξεων του 2022 δε η άνοδος πέρυσι έφτασε το 57%.
Όσο για τις αεροπορικές αφίξεις αποδεικνύουν ότι ο προορισμός ήταν απ’ αυτούς που ανέκαμψε ταχύτερα την μεταπανδημική εποχή ξεπερνώντας ήδη από το 2022 τα 1,3 εκατομμύρια ταξιδιώτες και διατηρώντας τα αντίστοιχα ποσοστά και πέρυσι. Το τρέχον έτος δε, σύμφωνα με τα στοιχεία της Fraport, από τον Ιανουάριο έως και τον Οκτώβριο η Σαντορίνη έχει υποδεχθεί 2.678.824 τουρίστες - εγχώριους και διεθνείς - καταγράφοντας επιπλέον αύξηση 3,6% σε σχέση με πέρυσι.
Διαφοροποιείται το μείγμα των επισκεπτών
Μάλιστα το μείγμα των ταξιδιωτών που επιλέγουν το Νότιο Αιγαίο, και κατ’ επέκταση και την Σαντορίνη φαίνεται να ενισχύεται «ποιοτικά» καθώς αυξάνονται οι ροές από αγορές με υψηλότερη μέση δαπάνη, όπως αποδεικνύουν τα στοιχεία της ΤτΕ.
Για την ακρίβεια το 2023 οι Γερμανοί που έφτασαν στο Νότιο Αιγαίο μειώθηκαν έναντι της περσινής χρονιάς. Στον αντίποδα, οι αφίξεις από τις ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο, αγορές που παραδοσιακά εμφανίζουν υψηλότερη μέση δαπάνη, ήταν ενισχυμένες. Στην περίπτωση των Αμερικανών δε, οι οποίοι αποδεικνύονται οι πιο γαλαντόμοι επισκέπτες της χώρας μας, η αύξηση το 2023 έφτασε το 25,3% με το Νότιο Αιγαίο να καταμετρά 4,944 χιλ. διανυκτερεύσεις Αμερικανών έναντι 3.946,6 χιλ. του 2022.
Η πορεία των καταλυμάτων
Την συνεχή ανάπτυξη του νησιού επισφραγίζουν και τα στοιχεία των καταλυμάτων, από το 2011 έως σήμερα, ειδικά αν συνδυαστούν με τις πληρότητες. Αν παρατηρήσει κανείς την τελευταία δεκαετία το νησί εμπλουτίζεται συνεχώς με νέα ξενοδοχεία, δωμάτια και κλίνες.
Συγκεκριμένα από το 2012 έως σήμερα η αύξηση των κλινών των ξενοδοχείων φτάνει το 36,5% ενώ μεταξύ 2022 – 2023 οι διαθέσιμες κλίνες του νησιού αυξήθηκαν κατά 1,3%. Αντίστοιχα οι μονάδες βραχυχρόνιας μίσθωσης από το 2019 έως και το 2023 σημείωσαν αύξηση 33,7% (από 5.164 μονάδες Airbnb τον Αύγουστο του 2019 έφτασαν τις 6,903 μονάδες τύπου Airbnb τον αντίστοιχο μήνα της περσινής χρονιάς).
Η αύξηση του Airbnb ωστόσο, το οποίο εισφέρει πλέον περίπου το 1/3 του τουρισμού του νησιού, δικαιολογεί και την δειλή αύξηση στις πληρότητες των ξενοδοχείων αλλά και την πτώση στους τζίρους καταλυμάτων κι εστίασης που καταγράφηκε στο νησί την υψηλή περίοδο της τρέχουσας χρονιάς.
Κι αυτό γιατί οι επισκέπτες τέτοιου τύπου καταλυμάτων εμφανίζουν χαμηλότερη μέση δαπάνη, επιλέγοντας για παράδειγμα να ξοδεύουν λιγότερα με το να μαγειρεύουν στο σπίτι. Το γεγονός αποτυπώθηκε άλλωστε και στα πρόσφατα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για τον τζίρο στους κλάδους καταλυμάτων και εστίασης το τρίτο τρίμηνο του 2024. Από αυτά προέκυψε ότι η Σαντορίνη είχε τη μεγαλύτερη απώλεια τζίρου στην εστίαση κατά το θερινό τρίμηνο. Ακόμα κι έτσι βέβαια, συνέχισε να προηγείται μαζί με την Μύκονο έναντι των λοιπών Κυκλάδων, εμφανίζοντας στην περίπτωση των καταλυμάτων έσοδα ύψους 267.539.905 ευρώ και αντίστοιχα έσοδα 108.176.793 ευρώ στην περίπτωση της εστίασης.
Η εστίαση ωστόσο δείχνει να επηρεάζεται σημαντικά κι από την άνοδο των πεντάστερων μονάδων του νησιού, οι οποίες κρατούν τους επισκέπτες κατά κύριο λόγο, «εντός των τειχών» του ξενοδοχείου, προσφέροντας εμπλουτισμένες επιλογές διατροφής και διασκέδασης. Να σημειωθεί ότι σύμφωνα με στοιχεία του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου από τις 1,453 κλίνες 1 * του 2011 φτάσαμε στις 729 κλίνες το 2023, πτώση σχεδόν 50%. Στον αντίποδα, οι πεντάστερες κλίνες, από 902 το 2011 πολλαπλασιάστηκαν σε 5,473, κατέγραψαν δηλαδή αύξηση της τάξης του 500% και πλέον μέσα σε μια δεκαετία. Παρόμοια ήταν η αυξομείωση και σε επίπεδο ξενοδοχειακών μονάδων. Από τις 15 πεντάστερες μονάδες το 2012 φτάσαμε στις 69 το 2023 ενώ οι 46 μονάδες ενός αστεριού περιορίστηκαν σε 27 μονάδες. Περίπου 45% υπολογίζεται η πτώση στις μονάδες 2 αστέρων, ενώ κυρίαρχη θέση στο νησί είχαν εν έτει 2023 τα ξενοδοχεία τεσσάρων και τριών αστέρων.
Με τα παραπάνω δεδομένα η Σαντορίνη φαίνεται να παραμένει ψηλά στη λίστα των επισκεπτών έχοντας ωστόσο, όπως και η υπόλοιπη τουριστική χώρα, πολλαπλά στοιχήματα να κερδίσει για την συνέχεια. Ένα εξ αυτών ακούει στον εξορθολογισμό της βραχυχρόνιας μίσθωσης, ώστε να μην εξαντλεί την φέρουσα ικανότητα του προορισμού χωρίς να αποδίδει τα προσδοκώμενα οφέλη. Ένα άλλο αφορά στην επιμήκυνση της σεζόν, η οποία δεδομένων των καιρικών συνθηκών που επικρατούν στη χώρα, έχει κατά γενική ομολογία πολλαπλές προοπτικές να επιτευχθεί.
