Πλώρη για νέα υψηλά έβαλε η κρουαζιέρα το 2024, με τα έσοδα να αναμένεται να κινηθούν άνω του 1 δισ. ευρώ, μετά και το ρεκόρ που προσέθεσε στο ιστορικό της το 2023.
Τα ρεκόρ του 2024
Σύμφωνα με τα πλέον πρόσφατα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος στο δεκάμηνο Ιανουαρίου-Οκτωβρίου 2024 τα έσοδα από την κρουαζιέρα - μόνο από την έρευνα συνόρων - ξεπέρασαν για πρώτη φορά το ένα δισ. ευρώ. Για την ακρίβεια έφτασαν τα 1,016 δισ. ευρώ έναντι 785,5 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2023. Σημείωσαν δηλαδή άνοδο της τάξης του 29,4%.
Ιδιαιτέρως θετική ήταν μάλιστα η εικόνα στα περισσότερα λιμάνια της χώρας όσον αφορά στις προσεγγίσεις κρουαζιερόπλοιων. Ενδεικτικά στον ΟΛΠ το 2024 κατεγράφησαν 812 αναχωρήσεις ενώ home porting έκαναν 730 κρουαζιερόπλοια. Στη Θεσσαλονίκη το 2024 προσέγγισαν 81 κρουαζιερόπλοια έναντι 68 κρουαζιερόπλοιων το 2023 και 61 το 2022. Στα Χανιά, μέσα στο 2024, υπήρξαν συνολικά 144 αφίξεις κρουαζιερόπλοιων (τα 13 στο Ενετικό λιμάνι και τα υπόλοιπα στο λιμάνι της Σούδας), 286.000 επιβάτες και 115.000 τα πληρώματα των πλοίων. Πρόκειται για αριθμό ρεκόρ. Έτος ρεκόρ ήταν το 2024 και στην περίπτωση της Μυκόνου. Το 2023 στο νησί καταγράφηκαν 749 αφίξεις κρουαζιερόπλοιων, με περισσότερους από 1,19 εκατομμύρια επιβάτες, ενώ το 2024 ξεπέρασε τις προσδοκίες με 768 αφίξεις και περισσότερους από 1,29 εκατομμύρια επιβάτες. Ακόμα και στην Ηγουμενίτσα, όπου ο αριθμός των κρουαζιερόπλοιων που έφτανε στο λιμάνι τα προηγούμενα χρόνια ήταν μονοψήφιος φτάνοντας στις καλύτερες χρονιές τα 7-8 κρουαζιερόπλοια, φέτος εκτινάχθηκε στα 28.
Την ανοδική πορεία επισφραγίζει και το γεγονός ότι όλο και περισσότεροι ισχυροί παίκτες ρίχνουν άγκυρα στα ελληνικά λιμάνια. Κι αυτό γιατί κατά την διάρκεια του 2024 η χώρα φάνηκε να μην επηρεάζεται αρνητικά από τις έκρυθμες γεωπολιτικές εξελίξεις στην Ερυθρά θάλασσα, σε αντίθεση με τους άλλους ισχυρούς προορισμούς της Ανατολικής Μεσογείου.
Να υπενθυμίσουμε ότι στους μεγάλους παίκτες του θαλάσσιου τουρισμού που εντάσσουν ελληνικά λιμάνια στα δρομολόγιά τους, ποντάροντας στις δυνατότητες περαιτέρω ανάπτυξης των μεγεθών της κρουαζιέρας, περιλαμβάνονται η Costa Crociere, η Silversea Cruises, η Viking Cruises, η Celebrity Cruises, η Princess Cruises, η Celestyal Cruises, η Royal Caribbean, η Norwegian Cruise Line, η Marella Cruises, η MSC Cruises και η Carnival Cruises.
Καλές προοπτικές αλλά και προβληματισμός για το 2025
Οι προοπτικές φαντάζουν ισχυρές και για το 2025. Ειδικότερα για το λιμάνι του Πειραιά έχουν προγραμματιστεί ήδη 954 αφίξεις για το νέο έτος, με 844 κρουαζιερόπλοια να έχουν τον μεγαλύτερο λιμάνι της χώρας ως home port. Αντίστοιχα, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΟΛΘ ΑΕ, το 2025 έχουν ήδη «κλειδώσει» την έλευσή τους στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης 78 κρουαζιερόπλοια.
Την ίδια στιγμή βέβαια στελέχη του κλάδου της κρουαζιέρας εκφράζουν ανησυχίες για την επίδραση που μπορεί να έχει το νέο τέλος κρουαζιέρας στην προαναφερθείσα πορεία. Βασικός λόγος είναι ότι το τέλος θα αναγκαστούν να επωμιστούν οι ίδιες οι εταιρείες καθώς για τις κρουαζιέρες του 2025 και 2026 που έχουν εκδοθεί οι τιμές και πλέον είναι αδύνατο να ενσωματωθεί στους ναύλους των επιβατών. Εκφράζουν δε τη δυσαρέκειά τους για την μη επανεξέταση της επιβολής του, εφόσον οι ίδιες οι εταιρείες προχωρούσαν σε ανταποδοτικά έργα για την βελτίωση των σχετικών υποδομών.
Παράγοντες της αγοράς επισημαίνουν ότι το τρέχον και το επόμενο έτος, δεδομένου ότι ο προγραμματισμός γίνεται έγκαιρος, ενδέχεται να μην επηρεαστούν οι επιδόσεις. Ωστόσο η επιβολή του τέλους θα μπορούσε δυνητικά να επηρεάσει τον προγραμματισμό των εταιρειών.
Το τέλος και τα αναμενόμενα έσοδα
Σε κάθε περίπτωση η επιβολή του τέλους έχει ψηφιστεί ενώ στον κρατικό προϋπολογισμό περιλαμβάνεται και εκτίμηση για τα έσοδα που θα επιφέρει. Σύμφωνα με την σχετική νομοθεσία (άρθρο 27 του νόμου 5162/2024) το τέλος κρουαζιέρας ανέρχεται για την περίοδο από 1ης Ιουνίου έως 30ής Σεπτεμβρίου σε 20 ευρώ για αποβίβαση σε λιμένες των νήσων Μυκόνου και Σαντορίνης και σε 5 ευρώ για αποβίβαση στους λοιπούς λιμένες της χώρας. Για την περίοδο από 1ης έως 31ης Οκτωβρίου και από 1ης Απριλίου έως 31ης Μαΐου ανέρχεται σε 12 ευρώ για την περίπτωση της Μυκόνου και της Σαντορίνης και σε 3 ευρώ για τα υπόλοιπα λιμάνια. Για το υπόλοιπο έτος φτάνει στα 4 ευρώ για Σαντορίνη και Μύκονο και στο 1 ευρώ για τα λοιπά λιμάνια της χώρας.
Στόχος είναι το τέλος να βαρύνει τον επιβάτη κατά την αποβίβασή του στα λιμάνια της χώρας και τα έσοδά του να χρησιμοποιηθούν για την κατασκευή και βελτίωση υποδομών και έργων εν γένει, καθώς και για την ενίσχυση του τουρισμού στη χώρα. Το ετήσιο όφελος δε, βάσει του κρατικού προϋπολογισμού, υπολογίζεται για το 2025 στα 52 εκατ. ευρώ. Τα έσοδα θα κατανεμηθούν κατά 1/3 στους Δήμους όπου αποβιβάζονται οι επιβάτες, κατά 1/3 θα εγγραφούν στον προϋπολογισμό του Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής με σκοπό την εκτέλεση των απαραίτητων λιμενικών έργων και κατά 1/3 στον προϋπολογισμό του Υπουργείου Τουρισμού για τη στήριξη του τουριστικού προϊόντος της χώρας.
