Διογκωμένες στον υπέρτατο βαθμό είναι πλέον οι ελλείψεις φαρμάκων στη χώρα, που κυμαίνονται σε 100 με 150 σκευάσματα, με τους φαρμακοποιούς να ζητούν άμεση λύση του προβλήματος, καθώς προβλέπεται περαιτέρω επιδείνωση.
Σε συνέντευξη τύπου που πραγματοποίησε ο Πανελλήνιος Φαρμακευτικός Σύλλογος (ΠΦΣ), ο πρόεδρος του Συλλόγου, Απόστολος Βαλτάς, εξαπέλυσε «πυρά» εναντίον των φαρμακαποθηκών, των φαρμακευτικών εταιρειών αλλά και κατά του ελεγκτικού φορέα, του Εθνικού Οργανισμού Φαρμάκων (ΕΟΦ) και παρέθεσε τις προτάσεις του για την επίλυση του ζητήματος, που ενέχει κινδύνους για τους ασθενείς. Οι προτάσεις πρόκειται να κατατεθούν στον Υπουργό Υγείας, καθόσον ενδέχεται να απαιτούν και νέες νομοθετικές ρυθμίσεις.
«Ο ΠΦΣ επανειλημμένα έχει αναδείξει το θέμα των ελλείψεων. Ο λόγος είναι ένας, ότι είμαστε η χώρα με τις φθηνότερες τιμές φαρμάκων σε σχέση με όλες τις άλλες χώρες της ΕΕ. Ελλειπτικά φάρμακα υπάρχουν σε όλες τις κατηγορίες φαρμάκων χρόνιων παθήσεων, όπως καρδιολογικά, αναπνευστικά, οφθαλμολογικά, νευροληπτικά, αντιπηκτικά, αντιεπιληπτικά και αντικαταθλιπτικά φάρμακα», ανέφερε ο κ Βαλτάς και πρόσθεσε:
«Ανάλογα με την ζήτηση που υπάρχει στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και με τους τιμοκαταλόγους που κυκλοφορούν και αποτελούν πεδίο δόξης λαμπρό για “επιχειρηματικότητα”, διαμορφώνονται και οι ελλείψεις στην χώρα μας».
Ενδεικτικά, ο ΠΦΣ, παρέθεσε στοιχεία σχετικά με τις τιμές των ελλειπτικών φαρμάκων στην Ελλάδα και στην Γερμάνια αντίστοιχα :
Ο βραχνάς των παράλληλων εξαγωγών
Οι παράλληλες εξαγωγές, αποτελούν διαχρονικά μία από τις βασικότερες πηγές του κακού. Όπως ανέφεραν οι εκπρόσωποι του Συλλόγου, υπάρχουν φαρμακαποθήκες που ασχολούνται αποκλειστικά και μόνο με τις παράλληλες εξαγωγές, έχοντας ακόμη και το 50% του τζίρου τους για εξαγωγική δραστηριότητα, ελάχιστο πελατολόγιο φαρμακείων, ελάχιστους κωδικούς φαρμάκων πώλησης, με αξία αποθεμάτων πολύ μικρότερη από το μέσο όρο των φαρμακαποθηκών, που ως βασική λειτουργία τους έχουν τη διάθεση φαρμάκων στα φαρμακεία της ελληνικής αγοράς.
Επίσης, ορισμένες, προκειμένου να αποκτήσουν ανταγωνιστικότητα στο χώρο του χονδρεμπορίου, μπαίνουν και αυτές στην διαδικασία τις εξαγωγικής δραστηριότητος, ώστε να αποκτήσουν ρευστότητα και να είναι ανταγωνιστικές στο χώρο αυτό, λόγω του χαμηλού κέρδους της εσωτερικής αγοράς.
Τέλος, υπάρχουν και φαρμακαποθήκες που αυξάνουν κατακόρυφα τις εξαγωγές τους στο τέλος κάθε έτους για να βελτιώσουν απλά τον ισολογισμό τους.
Η ευθύνη του ΕΟΦ
Οι εκπρόσωποι του ΠΦΣ στράφηκαν και εναντίον του ΕΟΦ, ο οποίος είναι ο επίσημος εποπτικός φορέας, δηλώνοντας ξεκάθαρα ότι δεν ανταποκρίνεται στα καθήκοντά του. Παράλληλα αναφέρθηκαν στην εφαρμογή που συναποφασίστηκε με το υπουργείο και τον ΕΟΦ να δημιουργηθεί πριν σχεδόν 2 χρόνια, η οποία θα παρακολουθούσε τις πραγματικές ελλείψεις.
«Καταλήξαμε στην πρόταση ο ΠΦΣ να δημιουργήσει μια εφαρμογή, οπού θα συλλέγει σε real time δεδομένα από τις φαρμακαποθήκες, τους φαρμακοποιούς και τους Φαρμακευτικούς Συλλόγους ανά περιοχή, τα οποία θα διασταυρώνονται σε ένα δείγμα αντιπροσωπευτικών ελλείψεων σε πανελλαδικό επίπεδο. Το δείγμα αυτό θα αποστέλλεται στην εφαρμογή του ΕΟΦ και θα δημιουργείται μια επικαιροποιημένη λίστα που θα ενημερώνει την ΗΔΙΚΑ, ώστε ο ιατρός να πληροφορείται σε πραγματικό χρόνο, ότι το φάρμακο που συνταγογραφεί είναι πιθανώς ελλειπτικό.
Δυστυχώς παρά το γεγονός ότι ο ΠΦΣ δημιούργησε την εφαρμογή σε ένα μήνα ,ο ΕΟΦ, αφού προηγουμένως ξεκίνησε μέσω των γραφειοκρατικών διαδικασιών -εδώ και δυο χρόνια με διαγωνισμό, με επιλογή αναδόχου- για την δημιουργία της δικής του εφαρμογής, που θα διασυνδεθεί με αυτή του ΠΦΣ και ενώ είναι έτοιμη από τα τέλη Αυγούστου, δεν μπαίνει σε λειτουργία γιατί θα πρέπει να υπογραφεί ένα πρωτόκολλο συνεργασίας που ακόμη ετοιμάζεται !!!», δήλωσε χαρακτηριστικά ο πρόεδρος του ΠΦΣ.
Τέλος, ορισμένοι γιατροί υπερσυνταγογραφουν πέραν τον υποδείξεων των επισήμων κλινικών πρωτοκόλλων ή απλά συνεχίζουν να συνταγογραφούν ελλειπτικά φάρμακα καθόσον κανείς δεν τους έχει ενημερώσει για την έλλειψη αυτή.
Ο ρόλος των φαρμακευτικών εταιρειών
Σύμφωνα με τον πρόεδρο του ΠΦΣ, ορισμένες φαρμακευτικές εταιρείες δεν αναπροσαρμόζουν τις ποσότητες των φαρμάκων τις οποίες διαθέτουν στην αγορά από χρονιά σε χρονιά, όχι μόνο κατά 20% ως οφείλουν, αλλά μειώνουν περαιτέρω τις ποσότητες που εισάγουν και διανέμουν για συγκεκριμένα φαρμακευτικά σκευάσματα.
Ακόμη δεν γνωστοποιούν στον ΕΟΦ σε πραγματικό χρόνο , τις ποσότητες φαρμάκων τις οποίες διανέμουν, όπως αυτές κατανέμονται ανά φαρμακαποθήκη, για να υπάρχει διαφάνεια, έλεγχος και σύγκριση της κατανομής, ενώ δεν γνωστοποιείται από κάποιες εταιρείες ούτε το χρονικό διάστημα της πραγματικής έλλειψης, κάτι που αποτελεί κρίσιμη πληροφορία την οποία χρειάζονται οι φαρμακαποθήκες, τα φαρμακεία και σίγουρα οι ασθενείς.
Όπως ανέφερε ο κ. Βαλτάς, σε κάποιες περιπτώσεις, δημιουργούνται με ευθύνη εταιρειών τεχνητές ελλείψεις σε κρίσιμες χρονικές περιόδους, ως διαπραγματευτικό μέσο πίεσης, κατά την εξέταση αιτημάτων και ενστάσεων στην επιτροπή τιμών, προκειμένου να επιτύχουν καλύτερη διατίμηση. Παράλληλα, σημείωσε ότι υποτροφοδοτούν την αγορά «με το σταγονόμετρο» εξαιτίας της ανασφάλειας λόγω των εξαγωγών.
Τέλος, τόνισε ότι, σε πολλές περιπτώσεις, εταιρείες δεν απευθύνονται διαμαρτυρόμενες στον ΕΟΦ για την επίβλεψη και την επιβολή ελέγχου και που οφείλει να ασκεί ως ρυθμιστική αρχή στον εφοδιασμό της αγοράς φαρμάκου, όταν διαπιστώνουν στρεβλώσεις που αφορούν δικά τους σκευάσματα, τα οποία καταλήγουν να στερούνται οι ασθενείς.
Οι προτάσεις για τη λύση του προβλήματος
Ο ΠΦΣ επανειλημμένα έχει θέσει συγκεκριμένες προτάσεις για το θέμα αυτό, οι οποίες είναι οι εξής:
- Απαγόρευση των εξαγωγών σε διαπιστωμένα ελλειπτικά φάρμακα, όχι για ένα διάστημα τριών μηνών αλλά για ένα διάστημα πέραν των έξι, καθόσον οι φαρμακαποθήκες στην πρώτη περίπτωση τα κρατούν 2 – 3 μήνες στις αποθήκες τους χωρίς να τα διαθέτουν στην ελληνική αγορά και μετά τα εξάγουν μαζικά.
- Απαγόρευση των πωλήσεων μεταξύ των φαρμακαποθηκών πέραν από ένα φυσιολογικό ποσοστό. Δεν είναι δυνατόν το 50% του τζίρου μιας φαρμακαποθήκης να είναι πωλήσεις σε μια άλλη φαρμακαποθήκη. Αυτό θα πρέπει να περιοριστεί σε ένα αποδεκτό ποσοστό, για να δώσει την δυνατότητα συνεργασιών μικρών συνήθως φαρμακαποθηκών για την αγορά από κοινού παραφαρμάκων, καλλυντικών ώστε να μπορούν να είναι ανταγωνιστικές.
- Να υπάρξει εφαρμογή real-time ενημέρωσης για το τι εξαγωγές πραγματοποιεί κάθε φαρμακαποθήκη. Ώστε να γνωρίζουν όλοι, η πολιτεία, η φαρμακευτική εταιρία και εμείς οι φαρμακοποιοί τι εξάγει η κάθε φαρμακαποθήκη.
- Τον έλεγχο των φαρμακαποθηκών ως προς τους κωδικούς που έχει συνολικά. Δεν είναι δυνατόν να υπάρχει φαρμακαποθήκη που να έχει πχ 1000 κωδικούς, όταν το φαρμακείο σήμερα διαθέτει πάνω από 6000 κωδικούς. Αυτές οι αποθήκες δεν είναι αποθήκες που προμηθεύουν φαρμακεία αλλά φαρμακαποθήκες παράλληλων εξαγωγών.
- Υλοποίηση επιτέλους της απόφασης του ΕΟΦ και του ΠΦΣ για την εφαρμογή από την οποία θα ενημερώνεται ο γιατρός για το φάρμακο που τελεί υπό έλλειψη.
Τέλος, ο ΠΦΣ ανέλαβε την πρωτοβουλία να συγκαλέσει έκτακτη συνάντηση με όλους τους εμπλεκομένους φορείς, φαρμακευτικές εταιρείες φαρμακαποθήκες ιδιωτικές και συνεταιριστικές, προκειμένου να συνομολογηθεί ότι η κατάσταση αυτή δεν μπορεί να συνεχιστεί και ότι θα πρέπει να ληφθούν αποφάσεις και να βρεθούν συμβιβαστικές λύσεις, με καθαρή στόχευση ότι ο Έλληνας ασθενής θα πρέπει να βρίσκει το φάρμακο του και την θεραπεία του.
