Επιφυλακτικοί εμφανίζονται οι επιστήμονες του Ευρωπαϊκού Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων ( ECDC), σχετικά με τη χρήση του εμβολίου κατά της ευλογιάς έναντι της ευλογιάς των πιθήκων.
Όπως αναφέρεται στην τελευταία Έκθεση Αξιολόγησης Κινδύνου για τη νόσο, η οποία δημοσιεύτηκε τη Δευτέρα (23/5), «το εμβόλιο κατά της ευλογιάς μπορεί να εξεταστεί για προφύλαξη μετά την έκθεση σε κρούσμα, σε επαφές με αυξημένο κίνδυνο σοβαρής νόσου, ωστόσο θα πρέπει να γίνεται προσεκτική αξιολόγηση οφέλους/κινδύνου για το εκτεθειμένο άτομο». Σύμφωνα με το ECDC, «λείπουν σημαντικές πληροφορίες σχετικά με τη χρήση των διαθέσιμων εμβολίων κατά της ευλογιάς σε ομάδες αυξημένου κινδύνου για σοβαρή νόσο».
«Η διαθεσιμότητα του εμβολίου ευλογιάς θα πρέπει να επανεξεταστεί στις χώρες της ΕΕ/ΕΟΧ όσον αφορά στον τύπο, τις δόσεις και την κατάσταση έγκρισης, εάν πρόκειται να χρησιμοποιηθεί κατά της ευλογιάς των πιθήκων. Οι Εθνικές Τεχνικές Συμβουλευτικές Ομάδες Ανοσοποίησης (NITAG) θα πρέπει να αναπτύξουν συγκεκριμένες οδηγίες για τον εμβολιασμό στενών επαφών κρούσματος. Ο εμβολιασμός με σκοπό την προφύλαξη πριν από την έκθεση στις κοινότητες των ανδρών που κάνουν σεξ με άνδρες (MSM) δεν μπορεί να εξετάζεται σε αυτό το σημείο, λαμβάνοντας υπόψη την περιορισμένη διαθεσιμότηtα εμβολίου και κυρίως την αναλογία οφέλους/κινδύνου
του εμβολιασμού κατά της ευλογιάς σε αυτήν την έξαρση», αναφέρει το ECDC.
Με βάση την επιδημιολογική αξιολόγηση του ευρωπαϊκού Οργανισμού, αν και τα περισσότερα κρούσματα στις τρέχουσες επιδημίες έχουν εμφανίσει ήπια συμπτώματα, ο ιός μπορεί να προκαλέσει σοβαρή νόσο σε ορισμένες ομάδες του πληθυσμού (μικρά παιδιά, έγκυες γυναίκες, ανοσοκατασταλμένα άτομα). Ωστόσο, η πιθανότητα εμφάνισης περιπτώσεων με σοβαρή νοσηρότητα δεν μπορεί να εκτιμηθεί ακόμη με ακρίβεια. Ο συνολικός κίνδυνος αξιολογείται ως μέτριος για τα άτομα που έχουν πολλαπλούς σεξουαλικούς συντρόφους (συμπεριλαμβανομένων ορισμένων ομάδων MSM) και χαμηλός για τον ευρύτερο πληθυσμό.
Προστασία διαρκείας από τον προηγούμενο εμβολιασμό
Σύμφωνα με το ΕCDC, o προηγούμενος εμβολιασμός κατά της ευλογιάς μπορεί να προσφέρει διασταυρούμενη προστασία από την ευλογιά των πιθήκων, η οποία από παλαιότερες μελέτες εκτιμάται έως και 85%. Ωστόσο, η προστατευτική δράση του εμβολιασμού εξασθενεί με την πάροδο του χρόνου. Οι ορολογικές μελέτες δείχνουν ότι μπορεί να διαρκέσει για περισσότερα από 20 χρόνια, αλλά πιστεύεται ότι -παρά την φθίνουσα επίδραση- προσφέρει δια βίου προστασία έναντι της σοβαρής νόσου, λόγω των Β και Τ κυττάρων μνήμης. Ως εκ τούτου, θα πρέπει να αναμένεται κάποιος βαθμός προστασίας στον πληθυσμό των ενηλίκων στην ΕΕ/ΕΟΧ.
Σημειώνεται ότι η ευλογιά έχει εκριζωθεί από τον ανθρώπινο πληθυσμό από το 1980. Στη χώρα μας ο εμβολιασμός κατά της ευλογιάς (δαμαλισμός) σταμάτησε τη δεκαετία του 1970. Άτομα ηλικίας άνω των 50 ετών έχουν κατά πάσα πιθανότητα εμβολιαστεί και αναμένεται να έχουν κάποιο βαθμό προστασίας έναντι της ευλογιάς των πιθήκων, παρά το γεγονός ότι τα υπάρχοντα δεδομένα δεν επιτρέπουν ακριβείς εκτιμήσεις.
«Επί του παρόντος δεν υπάρχει εγκεκριμένο εμβόλιο στην ΕΕ κατά της ευλογιάς των πιθήκων, αλλά ο πρώιμος εμβολιασμός μετά την έκθεση σε κρούσμα (εντός τεσσάρων ημερών) με εμβόλιο ευλογιάς μπορεί να προλάβει την ασθένεια ή να κάνει την πορεία της λιγότερο σοβαρή. Ένα εμβόλιο τρίτης γενιάς, ιικού φορέα κατά της ευλογιάς (ImvanexTM - Modified Vaccinia Ankara) εγκρίθηκε υπό εξαιρετικές συνθήκες από τον EMA το 2013. Το συγκεκριμένο εμβόλιο έχει ένδειξη για χρήση σε ασθενείς με λοίμωξη HIV για την ευλογιά, αλλά επί του παρόντος δεν έχει έγκριση για χρήση κατά της ευλογιάς των πιθήκων. Τα εμβόλια της ευλογιάς παλαιότερης γενιάς χρησιμοποιούνται εδώ και χρόνια, ωστόσο συνδέονται με σοβαρές παρενέργειες, συμπεριλαμβανομένων των καρδιακών παρενεργειών, και δεν έχουν πλέον άδεια στην ΕΕ», αναφέρει το ECDC.
Πολύ χαμηλός ο κίνδυνος εξάπλωσης τους επόμενους μήνες
Ο ευρωπαϊκός Οργανισμός αναφέρει ότι μεταξύ 15 και 23 Μαΐου έχουν αναφερθεί συνολικά 67 κρούσματα ευλογιάς των πιθήκων σε οκτώ κράτη μέλη της ΕΕ (Βέλγιο, Γαλλία, Γερμανία, Ιταλία, Ολλανδία, Πορτογαλία, Ισπανία, Σουηδία), τονίζοντας ότι ο ιός δεν εξαπλώνεται εύκολα μεταξύ των ανθρώπων. Η μετάδοση από άνθρωπο σε άνθρωπο λαμβάνει χώρα μέσω στενής επαφής με μολυσματικό υλικό από δερματικές βλάβες ενός μολυσμένου ατόμου, μέσω σταγονιδίων του αναπνευστικού σε παρατεταμένη πρόσωπο με πρόσωπο επαφή και μέσω μολυσμένων αντικειμένων. Η επικράτηση των διαγνωσμένων περιπτώσεων μεταξύ ανδρών που κάνουν σεξ με άνδρες και η φύση των εμφανιζόμενων βλαβών σε ορισμένες περιπτώσεις στην τρέχουσα έξαρση, υποδηλώνουν ότι η μετάδοση έγινε κατά τη σεξουαλική επαφή.
Με βάση τα στοιχεία από τα κρούσματα αυτής της επιδημίας που έχουν εντοπιστεί μέχρι σήμερα, συνολικά, η πιθανότητα περαιτέρω εξάπλωσης του ιού της ευλογιάς των πιθήκων στον ευρύτερο πληθυσμό στις χώρες της ΕΕ/ΕΟΧ και παγκοσμίως τους επόμενους μήνες, αξιολογείται ως πολύ χαμηλή. Ωστόσο, ο ατομικός κίνδυνος για τα πολύ μικρά παιδιά, τις έγκυες γυναίκες, τα ηλικιωμένα ή ανοσοκατεσταλμένα άτομα μεταξύ των στενών επαφών των περιπτώσεων με τη νόσο μπορεί να είναι υψηλός.
Βάσει των οδηγιών που εξέδωσε το ECDC, τα μολυσμένα άτομα θα πρέπει να παραμένουν απομονωμένα έως ότου πέσουν οι κρούστες από τα εξανθήματά τους και θα πρέπει ιδιαίτερα να αποφεύγουν τη στενή επαφή με ανοσοκατασταλμένα άτομα και κατοικίδια ζώα. Η αποχή από τη σεξουαλική δραστηριότητα και τη στενή σωματική επαφή συνιστάται επίσης μέχρι να επουλωθεί το εξάνθημα. Οι περισσότερες περιπτώσεις μπορούν να παραμείνουν στο σπίτι με υποστηρικτική φροντίδα. Οι στενές επαφές κρουσμάτων θα πρέπει να παρακολουθούν για ανάπτυξη συμπτωμάτων για 21 ημέρες μετά την τελευταία έκθεση.
Το ECDC επισημαίνει ότι υπάρχει δυνητικός κίνδυνος μετάδοσης του ιού από άνθρωπο σε ζώο στην Ευρώπη, επομένως απαιτείται στενή διατομεακή συνεργασία μεταξύ των υγειονομικών αρχών για τον άνθρωπο και τα ζώα, για τη διαχείριση των εκτεθειμένων κατοικιδίων και την πρόληψη της μετάδοσης της νόσου σε άγρια ζώα. Η EFSA (Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων) δεν γνωρίζει μέχρι σήμερα καμία αναφορά για μολύνσεις σε ζώα στην ΕΕ.
«Εξακολουθούν να υπάρχουν αρκετά άγνωστα στοιχεία σχετικά με αυτήν την έξαρση και το ECDC θα συνεχίσει να παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις και να ενημερώνει την αξιολόγηση κινδύνου καθώς θα είναι διαθέσιμα νέα δεδομένα και πληροφορίες», καταλήγει το Ευρωπαϊκό Κέντρο στην Έκθεσή του.
Photo: Getty Images
