Τη σύσταση χορήγησης του εμβολίου της ευλογιάς σε επαφές επιβεβαιωμένου κρούσματος ευλογιάς των πιθήκων, σε υγειονομικούς που περιθάλπουν κρούσματα αλλά και σε άτομα που εργάζονται σε εργαστήρια και επεξεργάζονται δείγματα του ιού, αποφάσισε η Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών κατά τη συνεδρίαση της Τρίτης.
Στην Ελλάδα δεν υπάρχουν διαθέσιμα εμβόλια, καθώς ο εμβολιασμός έναντι της ευλογιάς έχει σταματήσει από τα τέλη της δεκαετίας του '70, οπότε και εκριζώθηκε η νόσος. Ωστόσο, η προμήθεια των εμβολίων αναμένεται να είναι κεντρική, δηλαδή οι ευρωπαϊκές αρχές θα προχωρήσουν σε κοινή προμήθεια εμβολίων για την ευλογιά, όπως έγινε και με τον κορονοϊό.
Ολόκληρη η ανακοίνωση της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών:
«Η Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών (ΕΕΕ) στη σημερινή συνεδρίασή της εξέτασε τα υπάρχοντα επιστημονικά και επιδημιολογικά δεδομένα αναφορικά με την εμφάνιση κρουσμάτων ευλογιάς των πιθήκων (monkeypox).
H ευλογιά των πιθήκων είναι σπάνια ιογενής εξανθηματική νόσος. Μεταδίδεται από άγρια ζώα (κυρίως τρωκτικά) που βρίσκονται σε περιοχές της Κεντρικής και Δυτικής Αφρικής. Σπανίως η μετάδοση της νόσου γίνεται από άνθρωπο σε άνθρωπο μέσω της επαφής με δερματικές βλάβες ή σωματικά υγρά καθώς και μέσω αναπνευστικών σωματιδίων μετά από παρατεταμένη στενή επαφή σε μικρή απόσταση. Η μεταδοτικότητα της νόσου είναι μικρή. Η ανάρρωση από τη νόσο είναι συνήθως πλήρης μέσα σε λίγες εβδομάδες καθώς η νόσηση είναι συνήθως ήπια και αυτοπεριοριζόμενη.
Ο ιός της ευλογιάς των πιθήκων είναι συγγενικός με τον ιό της ευλογιάς, νόσου που έχει εκριζωθεί από τον πλανήτη από το 1980 μετά από ένα επιτυχημένο παγκόσμιο πρόγραμμα εμβολιασμού. Στη χώρα μας ο εμβολιασμός κατά της ευλογιάς (δαμαλισμός) σταμάτησε τη δεκαετία του 1970. Άτομα ηλικίας άνω των 50 ετών έχουν κατά πάσα πιθανότητα εμβολιαστεί και αναμένεται να έχουν κάποιο βαθμό προστασίας έναντι της ευλογιάς των πιθήκων, παρά το γεγονός ότι τα υπάρχοντα δεδομένα δεν επιτρέπουν ακριβείς εκτιμήσεις.
Τα μέτρα προφύλαξης περιλαμβάνουν την τήρηση των μέτρων ατομικής υγιεινής και την αποφυγή της στενής επαφής με ύποπτα κρούσματα. Σχετικές οδηγίες έχουν εκδοθεί από τον Εθνικό Οργανισμό Δημόσιας Υγείας.
Ειδικό εμβόλιο έναντι του ιού της ευλογιάς των πιθήκων ως σήμερα δεν υπάρχει ωστόσο το εμβόλιο έναντι της ευλογιάς αναμένεται να παρέχει προστασία. Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων έχει αδειοδοτήσει το τροποποιημένο εμβόλιο κατά της ευλογιάς (Imvanex), το οποίο περιέχει ζώντες εξασθενημένους μη πολλαπλασιαζόμενους ιούς. Το εμβόλιο αυτό μπορεί να χορηγηθεί υποδορίως σε δύο δόσεις, με μεσοδιάστημα 4 εβδομάδων από την ηλικία των 18 ετών όπως και σε ανοσοκατασταλμένα άτομα.
‘Ένδειξη μαζικού εμβολιασμού για την προστασία από την ευλογιά των πιθήκων δεν υπάρχει, λόγω των επιδημιολογικών και κλινικών χαρακτηριστικών της νόσου.
Ο εμβολιασμός μπορεί να γίνει επιλεκτικά:
-Μετά από έκθεση σε άτομα που είχαν στενή επαφή με κρούσμα, όπως άτομα του στενού περιβάλλοντος και ιατρονοσηλευτικό προσωπικό. Η χορήγηση του εμβολίου θα πρέπει να γίνει εντός 4 ημερών από την έκθεση.
-Προληπτικά σε άτομα που εργάζονται σε χώρους με αυξημένο επαγγελματικό κίνδυνο έκθεσης στον ιό της ευλογιάς των πιθήκων, όπως ερευνητικά εργαστήρια.
Εξετάζεται από τον Οργανισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης European Health Emergency Preparedness and Response Authority (HERA) η δυνατότητα κοινής προμήθειας εμβολίων με ταχείες διαδικασίες για τις ενδεχόμενες ανάγκες κάθε χώρας.
Η ΕΕΕ εκτιμά ότι με τα μέχρι σήμερα δεδομένα ο κίνδυνος από την ευλογιά των πιθήκων για το γενικό πληθυσμό της χώρα μας είναι πολύ μικρός. Η ΕΕΕ παρακολουθεί συστηματικά τις εξελίξεις και τα επιστημονικά δεδομένα και θα επικαιροποιεί ανάλογα τις συστάσεις της».
ECDC: Με προσοχή η χορήγηση του εμβολίου
Στην τελευταία Έκθεση Αξιολόγησης Κινδύνου για τη νόσο, η οποία δημοσιεύτηκε τη Δευτέρα (23/5), το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ECDC) αναφέρει: «το εμβόλιο κατά της ευλογιάς μπορεί να εξεταστεί για προφύλαξη μετά την έκθεση σε κρούσμα, σε επαφές με αυξημένο κίνδυνο σοβαρής νόσου, ωστόσο θα πρέπει να γίνεται προσεκτική αξιολόγηση οφέλους/κινδύνου για το εκτεθειμένο άτομο». Σύμφωνα με το ECDC, «λείπουν σημαντικές πληροφορίες σχετικά με τη χρήση των διαθέσιμων εμβολίων κατά της ευλογιάς σε ομάδες αυξημένου κινδύνου για σοβαρή νόσο».
Ο προηγούμενος εμβολιασμός κατά της ευλογιάς μπορεί να προσφέρει διασταυρούμενη προστασία από την ευλογιά των πιθήκων, η οποία από παλαιότερες μελέτες εκτιμάται έως και 85%. Ωστόσο, η προστατευτική δράση του εμβολιασμού εξασθενεί με την πάροδο του χρόνου. Οι ορολογικές μελέτες δείχνουν ότι μπορεί να διαρκέσει για περισσότερα από 20 χρόνια, αλλά πιστεύεται ότι -παρά την φθίνουσα επίδραση- προσφέρει δια βίου προστασία έναντι της σοβαρής νόσου, λόγω των Β και Τ κυττάρων μνήμης. Ως εκ τούτου, θα πρέπει να αναμένεται κάποιος βαθμός προστασίας στον πληθυσμό των ενηλίκων στην ΕΕ/ΕΟΧ.
Με βάση την επιδημιολογική αξιολόγηση του ευρωπαϊκού Οργανισμού, αν και τα περισσότερα κρούσματα στις τρέχουσες επιδημίες έχουν εμφανίσει ήπια συμπτώματα, ο ιός μπορεί να προκαλέσει σοβαρή νόσο σε ορισμένες ομάδες του πληθυσμού (μικρά παιδιά, έγκυες γυναίκες, ανοσοκατασταλμένα άτομα).
Ωστόσο, η πιθανότητα εμφάνισης περιπτώσεων με σοβαρή νοσηρότητα δεν μπορεί να εκτιμηθεί ακόμη με ακρίβεια. Ο συνολικός κίνδυνος αξιολογείται ως μέτριος για τα άτομα που έχουν πολλαπλούς σεξουαλικούς συντρόφους (συμπεριλαμβανομένων ορισμένων ομάδων MSM) και χαμηλός για τον ευρύτερο πληθυσμό.
