Σε περισσότερα από 11 δισ. ευρώ ανέρχεται συνολικά το ποσό των υποχρεωτικών επιστροφών (clawback) από τη φαρμακοβιομηχανία στο κράτος -συμπεριλαμβανομένων των υποχρεωτικών εκπτώσεων (rebate)- κατά τη διάρκεια των 10 ετών της εφαρμογής τους.
Το μέτρο θεσμοθετήθηκε το 2012 ως προσωρινό, ωστόσο παραμένει έως σήμερα, με την παρούσα ηγεσία να το επεκτείνει έως το 2025. Από το 2012 έως το 2021 οι επιστροφές αυξήθηκαν κατά 386%, σημειώνοντας ένα εντυπωσιακό «άλμα», από τα 272 εκατ. ευρώ σε 1,32 δισ. ευρώ.
Πάγιο αίτημα της φαρμακοβιομηχανίας είναι η αύξηση του προϋπολογισμού για φάρμακα, ο οποίος παραμένει σταθερός τα τελευταία 7 χρόνια, την ώρα που οι ανάγκες αυξάνονται, με την υπέρβασή του να επιστρέφεται από τις φαρμακευτικές επιχειρήσεις στο κράτος. Παράλληλα, αναγκαία κρίνεται η εφαρμογή διαρθρωτικών μέτρων που θα οδηγήσουν στον εξορθολογισμό της φαρμακευτικής δαπάνης.
Ο Υπουργός Υγείας, Θάνος Πλεύρης, έχει αποκλείσει το ενδεχόμενο αύξησης της χρηματοδότησης της φαρμακευτικής δαπάνης, πριν εξαντληθούν όλα τα μέτρα για τον εξορθολογισμό της. Εντούτοις, παρότι εδώ και χρόνια εξαγγέλλονται διαρθρωτικά μέτρα, μέχρι στιγμής δεν έχει προχωρήσει η εφαρμογή τους.
«Εδώ και πάνω από 10 χρόνια προσπαθούμε να πάμε από τη θεωρία στην πράξη. Ωστόσο, παραμένουμε στη θεωρία», τόνισε ο πρόεδρος του Συνδέσμου Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδος (ΣΦΕΕ), Ολύμπιος Παπαδημητρίου, από το βήμα του 13ου Pharma & Health Conference, σημειώνοντας ότι «η φαρμακοβιομηχανία όλα τα τελευταία χρόνια στέκεται αρωγός στο σύστημα υγείας με έναν “ηρωικό” πλέον τρόπο, δεδομένου ότι το συνχρηματοδοτεί περίπου κατά το ήμισυ».
«Ή θα πρέπει το σύστημα να δεχθεί ότι λείπουν χρήματα και να το κάνει πράξη ή θα πρέπει να πει ότι οι θεραπευτικές αποφάσεις που λαμβάνουν οι επαγγελματίες υγείας είναι λάθος. Διότι αν οι επαγγελματίες υγείας λαμβάνουν σωστές αποφάσεις, τότε κάπως οι αποφάσεις αυτές θα πρέπει να χρηματοδοτούνται. Δεν μπορεί να χρηματοδοτούνται επί σειρά ετών μόνο από τη φαρμακοβιομηχανία που διαθέτει τα φάρμακα. Η κατεύθυνση προς τα εμπρός περιλαμβάνει αναμφίβολα τη χρηματοδότηση και γοργά βήματα στον ψηφιακό μετασχηματισμό, έναν τομέα στον οποίο η χώρα μας την τελευταία περίοδο έδειξε φοβερά δείγματα γραφής, δυστυχώς όμως δεν τα είδαμε στον τομέα της Υγείας», ανέφερε ο κ. Παπαδημητρίου.
Ο ίδιος σημείωσε ότι με την υποστήριξη του πλάνου ανασυγκρότησης είναι μοναδική ευκαιρία για να προχωρήσει η εφαρμογή εξαγγελιών ετών, όπως μητρώα ασθενών, φάκελος ασθενούς, διασύνδεση ηλεκτρονικής συνταγογράφησης με εργαστηριακές εξετάσεις, ηλεκτρονική συνταγογράφηση στα νοσοκομεία κ.α.
Ολύμπιος Παπαδημητρίου: «Ή τώρα ή ποτέ»
Την ίδια στιγμή, η διεθνής καινοτόμος φαρμακοβιομηχανία, έχει περισσότερα από 8000 μόρια σε ανάπτυξη και φιλοδοξεί ορισμένα από αυτά να καταλήξουν κάποια στιγμή στην αγορά. Εντούτοις, το περιβάλλον παρουσιάζει σημαντικές δυσκολίες.
«Η χώρα μας προσπαθεί να προσελκύσει την καινοτομία με λανθασμένο τρόπο. Είτε μέσω των έκτακτων εγκρίσεων του συστήματος ηλεκτρονικής προέγκρισης, είτε βάζοντας αυτούς που την παράγουν να την πληρώνουν», τόνισε ο πρόεδρος του ΣΦΕΕ.
«Την τελευταία επταετία υπάρχει μία σταθερή χρηματοδότηση, τη στιγμή που δε λαμβάνεται κανένα μέτρο για τον έλεγχο της ζήτησης και τη στιγμή που -με διάφορες δυσκολίες- έρχονται στην αγορά νέα φάρμακα, που προσφέρουν αναβαθμισμένες θεραπευτικές λύσεις και είναι προς όφελος του ασθενούς», πρόσθεσε ο κ. Παπαδημητρίου, υπογραμμίζοντας ότι «η ώρα για να πάμε από τη θεωρία στην πράξη είναι ή τώρα ή ποτέ».
Επιχειρηματολογώντας υπέρ της θέσης του, ο κ. Παπαδημητρίου, επεσήμανε ότι η χώρα έχει αφενός την ευκαιρία των χρηματοδοτικών εργαλείων του πλάνου ανασυγκρότησης, αφετέρου βρίσκεται μπροστά σε ένα σκοτεινό υγειονομικό τοπίο, με αυξημένη νοσηρότητα, με κακό επιδημιολογικό προφίλ, με πληθυσμό που γερνάει και ταυτόχρονα με τη φαρμακοβιομηχανία έτοιμη να προσφέρει νέες καινοτόμες φαρμακευτικές επιλογές, μια συγκυρία που -όπως σημείωσε- απαιτεί έξοδο από το τέλμα των τελευταίων ετών.
«Φέτος το clawback “γιορτάζει” τα 10 χρόνια και συνολικά οι επιστροφές έχουν ξεπεράσει τα 11 δισ., συμπεριλαμβανομένων των clawback και rebate. Πρέπει να πάμε προς τα εμπρός, αφενός με τομές και μεταρρυθμίσεις στις υπηρεσίες υγείας, αφετέρου με την χρηματοδότηση, έτσι ώστε και ο κλάδος του φαρμάκου να συνεχίσει να προσφέρει καινοτόμες θεραπευτικές λύσεις και ταυτόχρονα να μπορέσει να αναδείξει το αναπτυξιακό δυναμικό που αναμφίβολα έχει», κατέληξε ο κ. Παπαδημητρίου.
Θάνος Πλεύρης: «Διαρθρωτικά μέτρα μετά τα περιοριστικά»
Μιλώντας από το βήμα του Συνεδρίου του Economist, o Υπουργός Υγείας, επανέλαβε ότι το πρόβλημα στην Ελλάδα εντοπίζεται κυρίως στις καταναλώσεις, αναγνωρίζοντας ότι πρόκειται για ευθύνη της πολιτείας και όχι των εταιρειών. Παράλληλα, τόνισε ότι γίνεται προσπάθεια για να βρεθεί μία ισορροπία, ενώ δεσμεύτηκε ότι μετά τα πρώτα περιοριστικά μέτρα -είτε πρόκειται για διαχωρισμό του budget ανά κατηγορία φαρμάκου ή για επιπλέον rebate, είτε για εξίσωση λιανικής και ασφαλιστικής τιμής, είτε για τους ανασφάλιστους- όποια μέτρα λαμβάνονται θα είναι διαρθρωτικά, όπως θεραπευτικά πρωτόκολλα, συνταγογραφικές οδηγίες και ρεαλιστικές διαπραγματεύσεις, βάσει της πραγματικής αξίας ενός φαρμάκου.
«Στόχος μας είναι -και θα τον πετύχουμε- να πάμε και σε πραγματικούς περιορισμούς που δεν θα θίγουν τη φαρμακοβιομηχανία, γιατί θα είναι περιορισμοί στο κομμάτι της κατανάλωσης. To 2022 παραμένει μια δύσκολη χρονιά, αλλά σύμφωνα με τα στοιχεία από το 2020 και το 2021, εκτιμώ ότι θα είναι καλύτερη», δήλωσε ο υπουργός Υγείας.
Σημειώνεται ότι την ερχόμενη εβδομάδα αναμένεται να δημοσιευθούν οι υπουργικές αποφάσεις, οι οποίες θα επισφραγίσουν τις αλλαγές στη φαρμακευτική πολιτική, που νομοθετήθηκαν πρόσφατα. Ωστόσο, σύμφωνα με τον ΣΦΕΕ, οι ψηφισθείσες ρυθμίσεις δεν δίνουν λύση σε κανένα από τα διαχρονικά, μεγάλα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο κλάδος.
