Ο καύσωνας αποτελεί ένα καιρικό φαινόμενο που είναι ταυτισμένο με τη χώρα μας κατά τη διάρκεια της θερινής περιόδου και παρατηρείται εντονότερα στις μεγαλουπόλεις. Οι πολύ υψηλές θερμοκρασίες των τελευταίων ημερών ενδέχεται να συνεχιστούν καθ’ όλη τη διάρκεια του καλοκαιριού και μπορούν να προκαλέσουν σε όλους αναμφίβολα θερμικά επεισόδια εάν δεν δοθεί η δέουσα προσοχή. Και επειδή η ικανότητα των ανθρώπων να αντιμετωπίσουν τη ζέστη φθίνει με την ηλικία, τον μεγαλύτερο κίνδυνο -λόγω και των διαφόρων νοσημάτων που συνυπάρχουν με το γήρας- διατρέχουν οι ηλικιωμένοι.
Η δυσφορία, η θερμική εξάντληση και η θερμοπληξία, η οποία αποτελεί παθολογική κατάσταση και χρειάζεται άμεση ιατρική βοήθεια, απειλούν τους ηλικιωμένους όταν υπάρχει έντονη ζέστη, υψηλή υγρασία, ακατάλληλο περιβάλλον (κλειστοί χώροι σπιτιού, σταθμού ή αυτοκινήτου), υπερβολικό ντύσιμο και μη επαρκής ενυδάτωση.
Οι ομάδες υψηλού κινδύνου στις οποίες ανήκουν τα άτομα της τρίτης ηλικίας χρειάζονται ειδική προφύλαξη και φροντίδα για να προστατευθούν από τις επιπτώσεις της θερμοπληξίας που είναι και η σοβαρότερη συνέπεια της έκθεσης στην υπερβολική ζέστη. Η θερμοπληξία είναι μία σοβαρή μορφή υπερθερμίας που συμβαίνει όταν ο οργανισμός παρουσιάζει θερμοκρασία σώματος πάνω από 40 °C και δεν μειώνεται. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν απώλεια των αισθήσεων, αλλαγές στη συμπεριφορά (επιθετικότητα, σύγχυση, ίλιγγο, παραλήρημα ή κώμα), ξηρό, θερμό και πολύ κόκκινο δέρμα, έντονη ταχυκαρδία και απώλεια ιδρώτα.
Επειδή η θερμοπληξία απαιτεί άμεση διακομιδή σε νοσοκομείο, ωστόσο μέχρι αυτό να καταστεί δυνατό, πρέπει να εφαρμοστούν πρώτες βοήθειες ούτως ώστε να μπορέσει να μειωθεί η θερμοκρασία του ατόμου.
Ο θερμόπληκτος, χωρίς καθυστέρηση, θα πρέπει:
- Να μεταφερθεί σε σκιερό, δροσερό και αν είναι δυνατόν αεριζόμενο μέρος.
- Να ξαπλώσει ανάσκελα και να μην υπάρχουν άλλα άτομα τριγύρω του που του εμποδίζουν τον αερισμό.
- Να τροφοδοτείται με αέρα χρησιμοποιώντας κάθε πρόχειρο μέσο, όπως βεντάλιες, χαρτόνια κ.ά.
- Να αφαιρούνται τα βαριά ρούχα, να τοποθετούνται ψυχρά επιθέματα και να βρέχεται με κρύο νερό σε όλο του το σώμα, κυρίως στον τράχηλο, τις μασχάλες και τη βουβωνική περιοχή.
Αν μπορεί εκείνη τη στιγμή ο θερμόπληκτος να πιει υγρά, αξιοποιούμε αυτή τη δυνατότητα
Η Ελληνική Γεροντολογική και Γηριατρική Εταιρεία εναρμονίζεται πλήρως με τις οδηγίες της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας και προτείνει τα ακόλουθα μέτρα προς ηλικιωμένους για την προφύλαξή τους τις ημέρες του καύσωνα:
- Αποφυγή έκθεσης στον ήλιο.
- Αποφυγή βαριάς σωματικής εργασίας και έντονης σωματικής άσκησης.
- Αποφυγή άσκοπων μετακινήσεων και πολύωρων ταξιδιών με μέσα συγκοινωνίας που δεν διαθέτουν κλιματισμό. Απαγορευτική είναι η έξοδος τις θερμότερες ώρες της ημέρας, δηλαδή μεταξύ 10πμ και 4.30μμ.
- Παραμονή σε χώρους που κλιματίζονται. Ιδιαίτερη έμφαση δίδεται στον συνεχή ή τουλάχιστον συστηματικό φυσικό αερισμό του χώρου μέσω ανοιγμάτων (παράθυρα, εξωτερικές θύρες) ακόμη και με την παράλληλη λειτουργία κλιματιστικών μονάδων. Σε περίπτωση που δεν υπάρχει διαθέσιμο κλιματιστικό, χρησιμοποιούμε έναν ανεμιστήρα, τοποθετώντας μπροστά του ένα μπουκάλι με παγάκια, για να είναι ο αέρας πιο φρέσκος.
- Ντύσιμο ελαφρύ και άνετο με ανοιχτόχρωμα ρούχα από πορώδες υλικό, ώστε να διευκολύνεται ο αερισμός του σώματος και η εξάτμιση του ιδρώτα.
- Χρήση καπέλου από υλικό που να επιτρέπει τον αερισμό του κεφαλιού.
- Χρήση μαύρων ή σκουρόχρωμων γυαλιών ηλίου με φακούς που προστατεύουν από την ηλιακή ακτινοβολία.
- Πολλά χλιαρά ντους (όχι κρύα) κατά τη διάρκεια της ημέρας και τοποθέτηση δροσερών επιθεμάτων στο κεφάλι, τους αστραγάλους και τον λαιμό.
- Μικρά σε ποσότητα και ελαφριά γεύματα φτωχά σε λιπαρά, με έμφαση στη λήψη φρούτων και λαχανικών.
- Λήψη άφθονων υγρών (νερού και χυμών φρούτων) και αποφυγή του αλκοόλ. Αν η εφίδρωση είναι μεγάλη, συστήνεται η πρόσθετη λήψη μικρών δόσεων αλατιού.
- Άτομα που πάσχουν από χρόνια νοσήματα θα πρέπει να συμβουλευτούν τον θεράποντα ιατρό τους, από τον οποίο θα λάβουν επιπρόσθετες οδηγίες ανάλογα με την κατάστασή τους καθώς και οδηγίες για την πιθανή αλλαγή της δοσολογίας της φαρμακευτικής τους αγωγής.
- Να μην εγκαταλείπονται μόνα τους τα άτομα της τρίτης ηλικίας, ειδικά όταν δεν είναι αυτοεξυπηρετούμενα, αλλά να εξασφαλίζεται κάποιο άτομο για την καθημερινή τους φροντίδα.
Σημειώνεται ότι τα άτομα με αναπνευστικές και καρδιαγγειακές παθήσεις και γενικότερα άτομα ευαίσθητα στην ατμοσφαιρική ρύπανση συνιστάται να παραμένουν σε εσωτερικούς χώρους και να αποφεύγουν την κυκλοφορία στο εξωτερικό περιβάλλον.
Το καλοκαίρι είναι πολύ όμορφο αλλά μπορεί να αποδειχθεί επικίνδυνο, ειδικά για τις ευπαθείς ομάδες στις οποίες ανήκουν οι ηλικιωμένοι. Με προσοχή και σύνεση τα άτομα της τρίτης ηλικίας μπορούν να περάσουν το καλοκαίρι τους ανέμελα και χωρίς προβλήματα.
