Οικονομικά οφέλη από 131 έως 222 εκατ. ευρώ, μπορεί να αποκομίσει η Ελλάδα μέσα σε 10 χρόνια από την ανάπτυξη νέων αντιβιοτικών, σύμφωνα με ανάλυση της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων και Συνδέσμων (EFPIA).
Η μικροβιακή αντοχή, δηλαδή η αντοχή που αναπτύσσουν οι μικροοργανισμοί στις αντιμικροβιακές ουσίες, με αποτέλεσμα να είναι λιγότερο ή και καθόλου ευαίσθητοι σε αυτές, είναι μια σιωπηλή πανδημία και η επόμενη μεγάλη απειλή για τη δημόσια υγεία.
Η Ελλάδα αναφέρει σταθερά υψηλότερα από τον μέσο όρο της ΕΕ ποσοστά αντοχής σε νοσοκομειακά παθογόνα, όπως το μικρόβιο Klebsiella (Klebsiella pneumoniae), του οποίου η αντίσταση στα αντιβιοτικά τρίτης γενιάς, όπως οι φθοριοκινολόνες, ήταν υψηλότερη από τον μέσο ευρωπαϊκό όρο (66,9%, έναντι 31,5%).
Σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων (ECDC), το 66,5% των περιπτώσεων πνευμονίας λόγω Klebsiella στη χώρα μας είναι ανθεκτικά σε κεφαλοσπορίνες τρίτης γενιάς, αντιμικροβιακά που χρησιμοποιούνται συνήθως στα νοσοκομεία, ενώ ο μέσος σταθμισμένος πληθυσμός ΕΕ/ΕΟΧ ήταν 31,3%. Η αντοχή του μικροβίου Klebsiella στην καρβαπενέμη στη χώρα μας είναι 58,3%, επτά φορές υψηλότερη από τον σταθμισμένο μέσο πληθυσμό ΕΕ/ΕΟΧ (7,9%).
Στην EE οι ανθεκτικές στα αντιβιοτικά λοιμώξεις επιφέρουν πρόσθετο κόστος υγειονομικής περίθαλψης ύψους 1,5 δισ. ευρώ και απώλειες στην παραγωγικότητα. Μολονότι τα νοσοκομεία και οι πάροχοι πρωτοβάθμιας περίθαλψης μείωσαν τη χρήση αντιμικροβιακών κατά 23% την τελευταία δεκαετία, η χρήση «εφεδρικών» αντιβιοτικών, τα οποία προορίζονται για την καταπολέμηση των πολυανθεκτικών λοιμώξεων, έχει υπερδιπλασιαστεί.
Σύμφωνα με νέα μελέτη που διεξήχθη για λογαριασμό της EFPIA, προκειμένου να μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε τη μικροβιακή αντοχή χρειάζονται κατεπειγόντως νέα αντιβιοτικά.
Η πρόταση της EFPIA
Η μελέτη της EFPIA υποστηρίζει την εφαρμογή ενός μοντέλου μεταφερόμενης επέκτασης αποκλειστικότητας (ΤΕΕ), καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι αποτελεί την πιο αξιόπιστη εφαρμόσιμη λύση για την ώθηση της έρευνας σε νέα αντιβιοτικά στην Ευρώπη. Ένα τέτοιο σύστημα θα μπορούσε να προσφέρει ετησίως στους ασθενείς μέσα στην επόμενη δεκαετία δύο νέα αντιβιοτικά, προλαμβάνοντας έτσι θανάτους που συνδέονται με την ΜΑ.
Η ΤΕΕ δίνει στον παραγωγό φαρμάκων που αναπτύσσει ένα κατάλληλο, νέο αντιβιοτικό, ένα κουπόνι το οποίο θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την παράταση ισχύος αποκλειστικών δικαιωμάτων εκμετάλλευσης ενός εκ των φαρμάκων του για μια χρονική περίοδο, ή να πουληθεί σε άλλη εταιρεία, αντισταθμίζοντας, με αυτόν τον τρόπο, τις δαπάνες μιας επιτυχούς έρευνας σε αντιβιοτικά.
Σύμφωνα με την ανάλυση κόστους/ωφελείας που έγινε για λογαριασμό της EFPIA, για πρώτη φορά ποσοτικοποιούνται τα καθαρά θετικά οφέλη που μπορεί να παράσχει η ΤΕΕ. Αυτά συμπεριλαμβάνουν τις κλινικές ωφέλειες για ασθενείς που απειλούνται από θανατηφόρες ενδο-νοσοκομειακές λοιμώξεις, όπως η σήψη, και πολύπλοκες λοιμώξεις συμπεριλαμβανομένων σοβαρών ουρολοιμώξεων, καθώς και τα τεράστια οφέλη που προσφέρουν τα αντιβιοτικά στην υποστήριξη διεξαγωγής χειρουργικών και ιατρικών επεμβάσεων. Συμπεριλαμβάνει, επίσης, τα οφέλη της μείωσης μετάδοσης λοιμώξεων ανάμεσα στον πληθυσμό, την αξία εξασφάλισης του να υπάρχουν θεραπείες στην περίπτωση μείζονων συμβάντων και τα κέρδη παραγωγικότητας που επιτυγχάνονται με το να δίνεται η δυνατότητα στους ασθενείς να επιστρέφουν στην εργασία τους.
Η έκθεση αναπτύσσει το μοντέλο χρήσης του ΤΕΕ σε έξι χώρες – επιλεγείσες έτσι ώστε ν’ αποδίδουν μια ακριβή εικόνα των διαφορετικών αγορών φαρμάκου στις 27 χώρες τής ΕΕ. Ο πίνακας δείχνει την εξοικονόμηση κόστους που προκύπτει από την δημιουργία νέων αντιβιοτικών που μπορούν να δημιουργηθούν μέσα στην επόμενη δεκαετία σε ανταπόκριση των κινήτρων που θα προσφερθούν μέσω του μηχανισμού το ΤΕΕ.
Αναγνωρίζεται ότι δεν υπάρχει μία συνταγή που να ταιριάζει σε όλους για την καθολική εισαγωγή αυτής της πρότασης παροχής κινήτρων για την Ε&Α αντιβιοτικών, αλλά η έρευνα υποστηρίζει ότι η ΤΕΕ δεν αποτελεί μόνο την πιο βιώσιμη λύση για την ΕΕ, αλλά θα μπορούσε να εξασφαλίσει και πολύ σημαντικά καθαρά οφέλη σε όλα τα Κράτη Μέλη.
Τα αντιβιοτικά είναι ο θεμέλιος λίθος των ιατρικών και χειρουργικών παρεμβάσεων. Οι συντάκτες υποστηρίζουν ότι οι εξοικονομήσεις σε κόστος και οι ωφέλειες που θα προκύψουν από την παροχή κινήτρων για νέα αντιβιοτικά επαληθεύουν την χρήση της πρότασης σε όλα τα θεραπευτικά πεδία.
«Η εξεύρεση μιας λύσης στον αυξανόμενο κίνδυνο μικροβιακής αντοχής θα πρέπει να είναι προτεραιότητα όλων μας, και η διασφάλιση ότι οι εταιρείες θα επενδύσουν σε Ε&Α σε αυτό το πεδίο είναι αποφασιστικής σημασίας στην επίτευξη αυτού τού στόχου.
Πολλές ιδέες για την τόνωση νεοπαγούς έρευνας στο πεδίο των αντιβιοτικών παρουσιάστηκαν και στον δημόσιο και στον ιδιωτικό τομέα, και αυτή η έρευνα δεν αφήνει αμφιβολία ότι η μεταφερόμενη επέκταση της αποκλειστικότητας είναι η καλύτερη λύση για την Ευρώπη. Όχι μόνο μπορεί να παράξει νέα αντιβιοτικά αλλά και να προσφέρει σημαντικά οφέλη σε κάθε Κράτος Μέλος.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεσμεύτηκε να αναλάβει δράση στην αντιμετώπιση της μικροβιακή αντοχή και πιστεύουμε ότι η πρόταση αυτή θα δώσει στην Ευρώπη τα εργαλεία που χρειάζεται για να προστατέψει τους ασθενείς της», δήλωσε αναφερόμενη στη μελέτη, η Γενική Διευθύντρια τής EFPIA, Nathalie Moll.
