«Τρέχουν» οι διαδικασίες για την έκδοση των Υπουργικών Αποφάσεων που θα καθορίζουν τις λεπτομέρειες για την εφαρμογή των απογευματινών χειρουργείων. Μάλιστα, σύμφωνα με πληροφορίες του Insider, στόχος του Υπουργείου Υγείας είναι οι αποφάσεις να εκδοθούν πριν διαλυθεί η Βουλή, ενόψει των επερχόμενων εκλογών.
Την περασμένη Παρασκευή (10/2), πραγματοποιήθηκε διευρυμένη σύσκεψη της Αναπληρώτριας Υπουργού Υγείας, Μίνας Γκάγκα, με την επιτροπή που επεξεργάζεται το σχέδιο για την υλοποίηση του εγχειρήματος, στην οποία συμμετείχαν για πρώτη φορά οι εκπρόσωποι των κύριων επιστημονικών εταιρειών χειρουργικών ειδικοτήτων.
Κατά τη διάρκεια της συνάντησης ζητήθηκε από τους χειρουργούς να καταθέσουν εντός της εβδομάδας μία λίστα με τις επεμβάσεις που θεωρούν ότι θα πρέπει να ενταχθούν στο απογευματινό πρόγραμμα, ενώ οι εταιρείες κατέθεσαν τις προτάσεις τους και ως προς τις αμοιβές των γιατρών, τις οποίες θα καταβάλουν οι ασθενείς.
Σύμφωνα με τις πληροφορίες του Insider, οι προτάσεις φάνηκε να συγκλίνουν προς το 60% των αμοιβών που ορίζει μία μέση ασφαλιστική εταιρεία. Αυτό σημαίνει, κατά προσέγγιση, περί τα 750-900 ευρώ για τον χειρουργό και 250- 300 για τον αναισθησιολόγο, για τις απλές επεμβάσεις. Εντούτοις, αναφορικά με τους ασθενείς που έχουν ιδιωτική ασφάλιση, προτάθηκε να ισχύουν και στο ΕΣΥ τα τιμολόγια των ιδιωτικών ασφαλιστικών εταιρειών, ούτως ώστε να μη δημιουργηθεί αθέμιτος ανταγωνισμός με τον ιδιωτικό τομέα. Σε κάθε περίπτωση, οι αποφάσεις αναμένονται.
Πολύμηνες οι λίστες αναμονής
Νοσοκομειακές πηγές αναφέρουν ότι, με τα σημερινά δεδομένα και μετά από μία μακρά περίοδο δυσλειτουργίας των χειρουργείων λόγω πανδημίας, η αναμονή στις περιβόητες λίστες για ορισμένες παθήσεις, κυρίως στα μεγάλα νοσοκομεία των κεντρικών πόλεων, είναι πολύμηνη και μπορεί να φτάνει μέχρι και τον έναν χρόνο.
Πρόκειται κατά κανόνα για καλοήθεις παθήσεις, όπως για παράδειγμα η χολολιθίαση, οι παθήσεις του θυρεοειδούς αδένα και οι κήλες του κοιλιακού τοιχώματος στην ειδικότητα της Γενικής Χειρουργικής. Ο ακριβής αριθμός τους δεν είναι δυνατό να υπολογιστεί, καθώς εκτιμάται ότι πολλά άτομα από αυτά που εντάσσονται στις λίστες έχουν ήδη χειρουργηθεί στον ιδιωτικό τομέα. Στο πλαίσιο αυτό, έχει ξεκινήσει εκκαθάριση των καταλόγων, μια διαδικασία η οποία -όπως επισημαίνουν οι ίδιες πηγές- είναι δύσκολο να ολοκληρωθεί, εξαιτίας τεχνολογικών προσκομμάτων.
Ωστόσο, η λίστα αναμονής για τις περιπτώσεις κακοηθειών δεν είναι μεγάλη, καθώς τα περιστατικά αυτά αντιμετωπίζονται στα περισσότερα νοσοκομεία σαν επείγουσες καταστάσεις και χειρουργούνται εντός ολίγων ημερών μετά τη διάγνωση. Εξαίρεση αποτελούν οι μεγάλες γυναικολογικές κλινικές της Αθήνας, όπου υπάρχει σημαντική αναμονή προς χειρουργείο ασθενών με γυναικολογικό καρκίνο.
Υπ. Υγείας: Εναλλακτική επιλογή για τους ασθενείς
Σύμφωνα με το Υπουργείο Υγείας, τα απογευματινά χειρουργεία, στοχεύουν στην αποσυμφόρηση των περιστατικών που καλείται να διαχειριστεί το δημόσιο σύστημα υγείας, παρέχοντας μια σημαντική εναλλακτική επιλογή στους πολίτες, με καθορισμένο τιμολόγιο. Όπως ανέφερε το σχέδιο νόμου, που ψηφίστηκε το Μάιο στη Βουλή, «με αυτόν τον τρόπο το νοσοκομείο θα έχει έσοδα, οι γιατροί του ΕΣΥ και οι νοσηλευτές θα βελτιώσουν το εισόδημα τους και οι πολίτες θα έχουν άλλη μία επιλογή με λογική αποζημίωση».
Υπενθυμίζεται, ωστόσο, ότι η ανακοίνωση της ενεργοποίησης του μέτρου είχε προκαλέσει την αντίδραση συνδικαλιστικών υγειονομικών φορέων, οι οποίοι έκαναν λόγο για ασθενείς «δύο ταχυτήτων», δεδομένου ότι δίνει τη δυνατότητα στους «έχοντες» να παρακάμπτουν τις λίστες των πρωινών χειρουργείων.
Μιλώντας στο Insider, ο Πρόεδρος της Ελληνικής Χειρουργικής Εταιρίας (EXE), Γεώργιος Ζωγράφος, επισημαίνει ότι το επιχείρημα αυτό υπήρχε και στην περίπτωση των απογευματινών ιατρείων, σημειώνοντας ότι «στην πράξη δεν φαίνεται να ενόχλησε τους ασθενείς».
«Το μέτρο θα λειτουργήσει υπέρ όλων των ασθενών. Αφενός θα προχωρήσουν τα χειρουργεία αυτών που έχουν την οικονομική δυνατότητα να καταβάλουν την αμοιβή των απογευματινών χειρουργείων. Αφ΄ετέρου, θα αποσυμφορηθούν οι πρωινές λίστες, με αποτέλεσμα να προχωρήσουν και τα χειρουργεία όσων δεν μπορούν να συμμετέχουν στη δαπάνη. Το μέτρο θα κριθεί από το αποτέλεσμα. Εάν μείνει ευχαριστημένος ο ασθενής, σε συνδυασμό με την ικανοποίηση του νοσηλευτικού, παραϊατρικού και ιατρικού προσωπικού, τότε το μέτρο θα έχει πετύχει», αναφέρει ο κ. Ζωγράφος, επισημαίνοντας, ωστόσο, ότι υπάρχουν σημαντικές προκλήσεις και απαιτείται εκτενής μελέτη, ούτως ώστε να εφαρμοστεί με επιτυχία.
Το μεγάλο «αγκάθι»
Η μεγαλύτερη πρόκληση στην εφαρμογή των απογευματινών χειρουργείων είναι η ανεπάρκεια των κλινών για τη νοσηλεία των ασθενών που θα υποβάλλονται στις χειρουργικές επεμβάσεις. Οι πολύμηνες λίστες αφορούν στα μεγάλα, κεντρικά νοσοκομεία της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης αλλά και άλλων κεντρικών πόλεων, όπως η Λάρισα, η Πάτρα, τα Ιωάννινα, το Ηράκλειο Κρήτης, όπου υπάρχει μεγάλη πληρότητα. Όπως είναι γνωστό, ήδη τα μεγάλα νοσοκομεία εμφανίζουν 100% πληρότητα κατά τη γενική εφημερία και, σε ορισμένα από αυτά, αναπτύσσονται επικουρικές κλίνες (ράντζα).
Σύμφωνα με τον πρόεδρο της ΕΧΕ, ιδεώδης πρόταση, η οποία εφαρμόζεται διεθνώς, είναι να υπάρχει μία ξεχωριστή μικρή πτέρυγα, στην οποία θα νοσηλεύονται οι ασθενείς που θα υποβάλλονται στις επεμβάσεις των απογευματινών χειρουργείων. «Χρειάζεται, κατά τη γνώμη μου, ένας κεντρικός χειρισμός αποσυμφόρησης των κεντρικών νοσοκομείων, ούτως ώστε να εξασφαλιστούν αυτές οι λίγες κλίνες, που θα εκτιμηθεί ότι απαιτούνται σε κάθε νοσοκομείο για το ξεκίνημα του εγχειρήματος. Αυτό είναι ένα θέμα που πρέπει να λύσει αφενός η Επιτροπή του υπουργείου Υγείας που επεξεργάζεται το σχέδιο, αφετέρου οι Υγειονομικές Περιφέρειες, μέσω του κεντρικού σχεδιασμού τους», τονίζει, αναγνωρίζοντας πάντως, ότι με τα σημερινά δεδομένα δεν είναι εύκολο να απομονωθούν κλίνες.
Δυο καίρια ζητήματα
Τα απογευματινά χειρουργεία απευθύνονται σε ασθενείς οι οποίοι έχουν ασφαλιστική κάλυψη από τον ΕΟΠΥΥ. Εν τούτοις, στο κομμάτι της αποζημίωσης θα συμμετάσχουν και ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρίες. Η εφαρμογή του μέτρου θα ξεκινήσει πιλοτικά από συγκεκριμένα νοσοκομεία, τα οποία δεν έχουν ακόμα οριστικοποιηθεί.
«Η κατηγορία των ασθενών με ιδιωτική ασφαλιστική κάλυψη μπορεί να πει κανείς ότι είναι μία σχετικά μικρή κατηγορία που απευθύνεται στα δημόσια νοσοκομεία, κυρίως γιατί ο γιατρός της επιλογής τους εργάζεται στο ΕΣΥ. Από αυτήν την κατηγορία θα μπορούσε ίσως να ξεκινήσει η πιλοτική εφαρμογή του εγχειρήματος. Στην πορεία μπορεί να προστεθεί ο μεγάλος όγκος των ασθενών που καλύπτονται από τον ΕΟΠΥΥ», αναφέρει ο πρόεδρος της ΕΧΕ, υπογραμμίζοντας, ότι γι’ αυτή τη μεγάλη κατηγορία θα χρειαστεί πολύ μεγάλη προσοχή και μελέτη, διότι τίθενται δύο καίρια ζητήματα:
«Όσον αφορά στην κάλυψη σε επίπεδο κλίνης θα πρέπει να γίνεται από τον ΕΟΠΥΥ, ιδανικά στο 100%. Αυτή είναι μία βασική προϋπόθεση, που το υπουργείο τη μελετά προς τη σωστή κατεύθυνση.
Αναφορικά με την αμοιβή για το νοσοκομείο και για όλη την ομάδα -ιατρική και νοσηλευτική- που θα εμπλακεί στη χειρουργική επέμβαση, απαιτείται μία οικονομοτεχνική μελέτη, η οποία θα προσδιορίσει το ποσό που θα πάρει έκαστος εργαζόμενος από την αμοιβή που θα κατατίθεται στο νοσοκομείο», αναφέρει ο πρόεδρος της ΕΧΕ.
«Εάν οι αμοιβές δεν εξασφαλίσουν ουσιαστική αύξηση του εισοδήματος του προσωπικού, τότε δεν θα υπάρξει ενδιαφέρον από τους εργαζομένους του συστήματος υγείας, άρα δεν θα πετύχει το μέτρο», προσθέτει.
Όπως ο ίδιος τονίζει, από την πλευρά των γιατρών το ενδιαφέρον είναι έντονο για τα απογευματινά χειρουργεία, παρά τις επιφυλάξεις για την ανεπάρκεια κλινών. Ωστόσο, από την πλευρά του νοσηλευτικού προσωπικού, υπάρχει μεν στήριξη, αλλά παρατηρείται και μία στάση αναμονής ως προς την αμοιβή.
Απαιτούνται περαιτέρω μέτρα
Ένα από τα επιχειρήματα των «πολέμιων» του μέτρου είναι ότι, μέσω των απογευματινών χειρουργείων, επιχειρείται από την Πολιτεία να καλυφθούν τα κενά του δημόσιου συστήματος Υγείας, αντιβαίνοντας στην έννοια της δωρεάν ιατρικής περίθαλψης.
«Είναι γεγονός ότι σε όλα τα δημόσια νοσοκομεία, στις περισσότερες χώρες του κόσμου, υπάρχει μία καθυστέρηση στην αντιμετώπιση των εκλεκτικών επεμβάσεων για καλοήθεις παθήσεις. Στην Αγγλία, για παράδειγμα, υπάρχουν πολύμηνες αναμονές, ακόμα και για κακοήθειες. Το ίδιο συμβαίνει και στη Γαλλία και στην Ιταλία. Ως πρόεδρος της Ελληνικής Χειρουργικής Εταιρείας, στο πλαίσιο των σχέσεων με τις διεθνείς επιστημονικές εταιρείες, γνωρίζω πολύ καλά ότι υπάρχουν τεράστιες λίστες αναμονής σε όλα τα δημόσια νοσοκομεία της Ευρώπης. Το ιδεώδες θα ήταν το δημόσιο να έχει να προσφέρει το καλύτερο στον πολίτη και να μην έχει καθόλου αναμονή. Όμως, στην πράξη δεν συμβαίνει αυτό», σχολιάζει ο πρόεδρος της ΕΧΕ.
Επισημαίνει, ωστόσο, ότι το κράτος οφείλει να θεσπίσει μέτρα, προκειμένου να αντιμετωπιστεί αυτή η παθογένεια: «Ένα από τα μέτρα είναι τα απογευματινά χειρουργεία, αλλά δεν είναι το μόνο. Η Πολιτεία θα πρέπει να είναι πιο γενναία στους διορισμούς. Θα πρέπει να επιταχυνθεί η διαδικασία, να ξεπεραστούν γραφειοκρατικά προβλήματα, να προχωρήσουν οι διορισμοί οι οποίοι έχουν ήδη ανακοινωθεί και εγκριθεί εδώ και μεγάλο χρονικό διάστημα. Εντούτοις, γνωρίζουμε ότι υπάρχουν και θέσεις για τις οποίες δεν εκδηλώνεται ενδιαφέρον. Υπάρχει πρόβλημα ελλείψεως προσωπικού -κυρίως νοσηλευτικού, αλλά και ιατρικού, για ορισμένες ειδικότητες στα νοσοκομεία- κάτι το οποίο είναι επίσης διεθνές πρόβλημα. Είναι ένα θέμα δύσκολο, πολυδιάστατο και δεν σηκώνει επιπόλαιη αντιμετώπιση και κριτική χωρίς προτάσεις», σημειώνει.
Φόβοι για υποβάθμιση των πρωινών χειρουργείων
Ανησυχίες έχουν εκφραστεί και για ενδεχόμενη υποβάθμιση των πρωινών χειρουργείων και διοχέτευση των περιστατικών στα απογευματινά -επί πληρωμή- χειρουργεία. Ορισμένες φωνές, μάλιστα, εκφράζουν επιφυλάξεις αναφορικά με την αποτελεσματικότητα οποιωνδήποτε δικλείδων ασφαλείας εφαρμοστούν.
«Σε καμία περίπτωση δεν θα υποβαθμιστούν τα πρωινά χειρουργεία. Το χειρουργείο πρέπει να λειτουργεί όλη την ημέρα για να αντιμετωπίζονται οι χειρουργικές παθήσεις των ασθενών και παράλληλα να εκπαιδεύονται οι ειδικευόμενοι της Χειρουργικής» αναφέρει ο πρόεδρος της ΕΧΕ.
Πάντως, ο Υπουργός Υγείας, Θάνος Πλεύρης, έχει διαβεβαιώσει ότι τα απογευματινά χειρουργεία δεν θα επηρεάσουν τα τακτικά πρωινά χειρουργεία, υπογραμμίζοντας ότι δεν θα υπάρχει δυνατότητα να τεθούν σε λειτουργία, εάν προηγουμένως δεν υπάρχει πλήρωση της πρωινής λίστας στην εκάστοτε νοσηλευτική δομή, η οποία και θα ελέγχεται.
Photo: Getty Images
