Η βία στους χώρους παροχής υγειονομικής περίθαλψης είναι ένα συχνό φαινόμενο, που απασχολεί τα συστήματα υγείας τα τελευταία χρόνια, γεγονός που οδήγησε στην αφιέρωση της 12ης Μαρτίου ως Ευρωπαϊκής Ημέρας για την Καταπολέμηση της Βίας κατά των Ιατρών και των Επαγγελματιών Υγείας.
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, ποσοστό που κυμαίνεται από 8% έως 38% των επαγγελματιών υγείας, ανάλογα με τη χώρα, την ειδικότητα και τον χώρο εργασίας και το ωράριο, έχει υποστεί σωματική βία σε κάποια στιγμή της καριέρας του. Επικαλούμενος τα αποτελέσματα μετα-ανάλυσης 253 διεθνών μελετών, που δημοσιεύθηκε λίγο πριν από την πανδημία (2019), ο ΠΟΥ αναφέρει ότι το 62% των επαγγελματιών υγείας αναφέρει ότι έχει εκτεθεί σε κάποια μορφή βίας το τελευταίο έτος. Η πιο συχνή μη σωματική βία είναι η λεκτική (58%) και ακολουθούν οι απειλές (33%) και η σεξουαλική παρενόχληση (12%).
Πρωτοβουλίες ΠΙΣ και προέδρων των Ιατρικών Συλλόγων της χώρας
Με το φλέγον και χρονίζον θέμα της βίας κατά των ιατρών ασχολήθηκαν οι πρόεδροι των Ιατρικών Συλλόγων της χώρας στη σύνοδό τους το Σάββατο 4 Μαρτίου στη Δράμα. Ο Πανελλήνιος Ιατρικός Σύλλογος (ΠΙΣ), προχώρησε σε προτάσεις προς την Πολιτεία με τη συμφωνία των μελών της συνόδου των προέδρων. Στο ίδιο μήκος κύματος άλλωστε είναι και το Conseil Européen des Ordres des Médecins (CEOM ), η τελευταία σύνοδος του οποίου διοργανώθηκε τον περασμένο Μάϊο από τον ΠΙΣ στην Ελλάδα και δη στη Θεσσαλονίκη! Κατά τη διάρκεια της συνάντησης αυτής, συζητήθηκαν οι σχέσεις ασθενών και ιατρών, η βία κατά των ιατρών ως φαινόμενο που εντείνεται το τελευταίο διάστημα και ο κώδικας ιατρικής δεοντολογίας.
Η Σύνοδος των προέδρων στη Δράμα αποφάσισε τα ακόλουθα:
- Κύριο στόχο αποτελεί η στελέχωση των υπηρεσιών υγείας με μόνιμο ιατρικό, νοσηλευτικό και λοιπό προσωπικό, αριθμητικά ικανό να παρέχει αξιόπιστες υπηρεσίες στους πολίτες, μειώνοντας δραστικά τους χρόνους αναμονής στα Επείγοντα Περιστατικά, χώρο στο οποίο εκδηλώνονται κυρίως τα περιστατικά βίας, αλλά και στις λίστες για χειρουργεία και άλλες ιατρικές πράξεις (πχ ακτινοθεραπείες).
- Λειτουργία και στελέχωση των ΤΕΠ σε όλα τα Νοσοκομεία της χώρας, ώστε να μην συνωστίζονται τακτικά και έκτακτα περιστατικά στον ίδιο χώρο και προκαλούνται συνθήκες ανεξέλεγκτης διαχείρισης.
- Ανάληψη υποχρέωσης από την υπηρεσία να στραφεί εναντίον εκείνου που βιαιοπραγεί, κινητοποιώντας τις αστυνομικές Αρχές και καταθέτοντας μήνυση για διατάραξη της ομαλής λειτουργίας της υγειονομικής μονάδας, καθώς και αγωγή για σωματικές βλάβες και φθορές.
- Είσοδος σε κλινικές και εργαστήρια με πληκτρολόγηση κωδικού σε πόρτες ασφαλείας.
- Μπουτόν (κόμβιο) κινδύνου στα ΤΕΠ και τα φυλάκια εισόδου, το οποίο θα ειδοποιεί το πλησιέστερο αστυνομικό Τμήμα σε περίπτωση κινδύνου.
- Στελέχωση της φύλαξης των Νοσοκομείων με εκπαιδευμένο προσωπικό, το οποίο θα γνωρίζει τις αρμοδιότητες και τα καθήκοντά του και θα επανεκπαιδεύεται κατά τακτά διαστήματα.
Επίσης, ύψιστης σημασίας και πρώτης προτεραιότητας είναι η ίδρυση παρατηρητηρίου περιστατικών βίας στις υπηρεσίες υγείας.
Η ίδρυση και λειτουργία παρατηρητήριου περιστατικών βίας έχει τεθεί επιτακτικά σε όλα τα ψηφίσματα των Ευρωπαϊκών Ιατρικών Φορέων, ώστε να υπάρχει αξιόπιστη καταγραφή, αντιμετώπιση και διεκπεραίωση των περιστατικών βίας. Παρατηρητήριο χρειάζεται να εδρεύει σε κάθε υπηρεσία υγείας της χώρας και ο κεντρικός συντονισμός να πραγματοποιείται από το υπουργείο Υγείας από κοινού με τον Πανελλήνιο Ιατρικό Σύλλογο.
Οι υπηρεσίες αυτές θα περιλαμβάνονται στο οργανόγραμμα και θα στελεχώνονται με προσωπικό καταγραφής, κοινωνικό λειτουργό, ψυχίατρο και νομικό. Η λειτουργία τους θα βασίζεται σε λεπτομερή κανονισμό διαχείρισης των περιστατικών βίας και καθιέρωση σχετικών πρωτοκόλλων.
Η διασφάλιση νομοθετικού πλαισίου και η δυνατότητα καταγραφής καταγγελιών και διερεύνησης τέτοιων φαινομένων θα λειτουργήσει εποικοδομητικά στις εργασιακές συνθήκες, δημιουργώντας αίσθημα ασφάλειας στους εργαζόμενους στους χώρους της Υγείας αλλά και αποτρεπτικά σε φαινόμενα βίας λεκτικής, σωματικής και ψυχολογικής απέναντι σε όσους επιλέγουν να ασκούν τέτοιες πρακτικές.
Η καμπάνια του ΠΙΣ για τη βία κατά των ιατρών βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη με αφίσες στα νοσοκομεία όλης της χώρας και στους σταθμούς Μετρό με την ευγενική συμμετοχή της Αττικό Μετρό στην προσπάθειά μας για ευαισθητοποίηση του κοινού.
Στη χώρα μας είναι σημαντικό να περιοριστεί άμεσα το φαινόμενο πριν διογκωθεί με ανεξέλεγκτο τρόπο. Ήδη σε χώρες όπως είναι οι ΗΠΑ και το Πακιστάν έχουν αναγκαστεί να λάβουν δραστικά μέτρα στις εισόδους δομών υγείας κάτι που πρέπει να αποφύγουμε λαμβάνονταν εγκαίρως τα κατάλληλα μέτρα προστασίας των υγειονομικών στους χώρους εργασίας τους.
Πρόσφατα περιστατικά βίας κατά ιατρών και άλλων λειτουργών Υγείας
Ο κ. Σταύρος Καλπαδάκης, γενικός γιατρός στο Κέντρο Υγείας Μοιρών στο Ηράκλειο της Κρήτης στις 8 Ιανουαρίου δέχθηκε επίθεση από συνοδό ασθενούς με αποτέλεσμα να σπάσει δύο πλευρές και ισχίο και να μείνει αναγκαστικά εκτός υπηρεσίας για 2 μήνες.
Ο πρώην πρόεδρος ΙΣ Εύβοιας, Γιώργος Χαλιώτης δέχτηκε τον περασμένο μήνα επίθεση από έναν άνδρα που βγήκε εκτός εαυτού για τις συνθήκες νοσηλείας της μητέρας του στο Νοσοκομείο Χαλκίδας και πήγε να διαμαρτυρηθεί. Αφού σημειώθηκε έντονος διαπληκτισμός, ο άνδρας έσπρωξε δυνατά τον κ. Χαλιώτη, ο οποίος έπεσε στο πάτωμα και χτύπησε στο κεφάλι.
Στη Βέροια τον Ιανουάριο ασθενής γρονθοκόπησε διασώστη του ΕΚΑΒ επειδή διαφώνησε με το δρομολόγιο που ακολούθησε το ασθενοφόρο.
Στη Μαιευτική -Γυναικολογική Κλινική στο Θριάσιο, συνοδός επιτέθηκε σε προσωπικό της κλινικής. Η διοίκηση του νοσοκομείου υπέβαλε μήνυση και ο δράστης συνελήφθη.
Τον περασμένο Ιούνιο στο τμήμα Επειγόντων Περιστατικών του ίδιου νοσοκομείου, μία παιδίατρος δέχθηκε χτύπημα στο πρόσωπο από συγγενή ασθενούς. Επίσης επιλήφθηκε η διοίκηση.
Παρέμβαση του ΙΣΑ για την ασφάλεια των ιατρών του ΕΣΥ
Για το κρίσιμο ζήτημα της ασφάλειας των ιατρών του ΕΣΥ κατά την άσκηση του λειτουργήματός τους, απέστειλε επιστολή, ο Ιατρικός Σύλλογος Αθηνών, στους συναρμόδιους Υπουργούς Υγείας και Προστασίας του Πολίτη κ.κ. Α. Πλεύρη και Π. Θεοδωρικάκο, με την οποία ζητά να αναλάβουν κάθε αναγκαία νομοθετική πρωτοβουλία, για τη θέσπιση μέτρων ασφάλειας. Σημειώνεται ότι ο ΙΣΑ έχει κάνει και στο παρελθόν ανάλογες παρεμβάσεις.
«Οι γιατροί του ΕΣΥ σε αντίξοες συνθήκες αγωνίζονται για τον ασθενή και το σύστημα υγείας. Θα πρέπει να ληφθούν νομοθετικές πρωτοβουλίες, για να μπορούν οι γιατροί να ασκούν το λειτούργημά τους, προστατευμένοι και ασφαλείς», τόνισε ο Πρόεδρος του ΙΣΑ Γ. Πατούλης.
Ειδικότερα, στην επιστολή του ΙΣΑ προς τους συναρμόδιους Υπουργούς αναφέρονται τα εξής:
«Το Διοικητικό Συμβούλιο του Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών είχε αναδείξει το θέμα ήδη από το Μάιο του 2016 εξ αφορμής ενός περιστατικού. Τότε είχε αποστείλει επιστολή στον Υπουργό κ. Α. Ξανθό ζητώντας του, ως καθ΄ ύλην αρμόδιος υπουργός, την άμεση λήψη συγκεκριμένων μέτρων για τη αυστηροποίηση του πλαισίου φύλαξης και ασφάλειας των χώρων εργασίας των ιατρών, οι οποίοι παρέχουν με αυταπάρνηση τις υπηρεσίες τους. Είναι δυστυχώς αλήθεια ότι τα περιστατικά ξυλοδαρμού, εξύβρισης, απειλής ή άλλης μορφής κακοποίησης του ιατρικού προσωπικού κυρίως στις ημέρες εφημερίας, πληθαίνουν, λαμβάνοντας τη μορφή επιδημίας. Η ασφάλεια στο χώρο εργασίας ενός δημοσίου νοσοκομείου ή άλλης δημόσιας δομής παροχής υπηρεσιών υγείας αποτελεί πρώτιστο καθήκον της πολιτείας. Οι γιατροί πρέπει κατά την άσκηση του λειτουργήματός τους να νιώθουν προστατευμένοι και ασφαλείς.
Παραμένοντας στη διάθεσή σας, για κάθε εκ μέρους μας συνδρομή, για το εξαιρετικής σημασίας αυτό ζήτημα, παρακαλούμε να αναλάβετε κάθε αναγκαία νομοθετική πρωτοβουλία για τη θέσπιση μέτρων ασφάλειας».
