Τη δυνατότητα να λαμβάνουν τα φάρμακά τους χωρίς να καταβάλουν συμμετοχή έχουν συγκεκριμένες ομάδες του πληθυσμού, στο πλαίσιο των κοινωνικών παροχών της χώρας μας, ένα θέμα το οποίο βρέθηκε στο προσκήνιο τις τελευταίες ημέρες με την απόφαση για απαλλαγή από τη συμμετοχή στη φαρμακευτική δαπάνη των χαμηλοσυνταξιούχων που πληρούν τα ίδια εισοδηματικά κριτήρια με τους πρώην δικαιούχους του ΕΚΑΣ.
Πέραν των χαμηλοσυνταξιούχων, η απαλλαγή από τη συμμετοχή στη φαρμακευτική δαπάνη αφορά και σε άτομα με συγκεκριμένες παθήσεις καθώς και σε ορισμένες κατηγορίες ανασφαλίστων και άλλων ευάλωτων κοινωνικών ομάδων.
Βάσει του σχετικού πλαισίου, ο ασφαλισμένος για την εκτέλεση της συνταγής σε ιδιωτικό φαρμακείο πληρώνει την θεσμοθετημένη συμμετοχή στην αγορά φαρμάκων, που ανέρχεται σε ποσοστό 25% επί της διατιμημένης αξίας του φαρμάκου. Ωστόσο, εξαιρούνται κατηγορίες χρόνιων παθήσεων για τις οποίες τα φάρμακα χορηγούνται με συμμετοχή 10% ή 0%. Η μειωμένη ή μηδενική συμμετοχή αφορά αποκλειστικά και αυστηρά μόνο στα φαρμακευτικά σκευάσματα που αφορούν στη θεραπεία και αντιμετώπιση των αντίστοιχων συγκεκριμένων παθήσεων.
Ειδικότερα, δεν καταβάλλουν καθόλου συμμετοχή για όλα τα φάρμακα που χορηγούνται για την αντιμετώπιση της κατάστασής τους, οι μεταμοσχευθέντες συμπαγών ή ρευστών οργάνων και ιστών, οι ασθενείς τελικού σταδίου χρόνιας νεφρικής νόσου σε εξωνεφρική κάθαρση καθώς και οι παραπληγικοί και τετραπληγικοί. Μηδενική είναι η συμμετοχή και για τους πάσχοντες από το σύνδρομο ανοσολογικής ανεπάρκειας (AIDS), για τα αντιρρετροϊκά φάρμακα.
Επιπλέον, δεν καταβάλλεται συμμετοχή για φάρμακα που χορηγούνται κατά την περίοδο κύησης και λοχείας, για την αντιμετώπιση των εργατικών ατυχημάτων, για φάρμακα που προμηθεύονται οι ασφαλισμένοι του ΕΟΠΥΥ από τα φαρμακεία ή τις αποθήκες του Οργανισμού, για φάρμακα που προμηθεύονται από τα φαρμακεία των Κρατικών Νοσοκομείων καθώς και για τον υποχρεωτικό εμβολιασμό, βάσει του Εθνικού Προγράμματος Εμβολιασμού, όπως ισχύει κάθε φορά.
Πότε η μηδενική συμμετοχή καθορίζεται από το γιατρό
Απαλλαγή από τη συμμετοχή ισχύει για άτομα που χρειάζονται συνεχή ιατροφαρμακευτική περίθαλψη λόγω δυσίατων ή χρόνιων ή ανίατων ή σπάνιων νοσημάτων−παθήσεων. Στις περιπτώσεις αυτές ο θεράπων γιατρός έχει την ευθύνη να καθορίσει και να ενημερώσει τον ασθενή εάν εμπίπτει σε μία πάθηση με μηδενική συμμετοχή στη φαρμακευτική αγωγή. Αυτό σημαίνει ότι ο γιατρός θα επιλέξει μηδενική συμμετοχή στο σύστημα καθώς και σε ποια κατηγορία μηδενικής συμμετοχής υπάγεται ο ασθενής.
Ανασφάλιστοι και ευάλωτες κοινωνικές ομάδες
Δωρεάν φάρμακα δικαιούνται και ορισμένες κατηγορίες ανασφάλιστων πολιτών και ευάλωτων κοινωνικών ομάδων. Οι πολίτες μπορούν να δουν εάν υπάγονται σε αυτές τις κατηγορίες με τη χρήση των κωδικών ΤΑΧΙS της ΑΑΔΕ και τον ΑΜΚΑ τους ή μέσω eIDAS στο Εθνικό Μητρώο Ασφάλισης – Ασφαλιστικής Ικανότητας «Άτλας» της ΗΔΙΚΑ.
Τι σημαίνει «δωρεάν φάρμακα»
«Δωρεάν φάρμακα» δεν σημαίνει πάντα ότι ο ασθενής έχει μηδενική επιβάρυνση, όποιο σκεύασμα και αν επιλέξει. Στις περιπτώσεις που επιλέγεται φάρμακο με λιανική τιμή υψηλότερη από την τιμή αποζημίωσης, ο ασθενής καλύπτει το σύνολο της διαφοράς μεταξύ της τιμής αποζημίωσης και της λιανικής τιμής. Ωστόσο, υπάρχει πάντα η δυνατότητα επιλογής σκευάσματος που δεν συνεπάγεται καμία επιβάρυνση.
Το ποσό επιβάρυνσης του πολίτη λόγω συνταγογράφησης φαρμάκου με λιανική τιμή μεγαλύτερη από την τιμή αποζημίωσης καθώς και η νόμιμη συμμετοχή αναγράφονται στο εκτυπωμένο φύλλο της ηλεκτρονικής συνταγής.
Για τα φάρμακα που προμηθεύονται οι ασθενείς από τα φαρμακεία του ΕΟΠΥΥ και των νοσοκομείων, δεν υπάρχει κανενός είδους οικονομική επιβάρυνση του ασθενή (ούτε θεσμική συμμετοχή, ούτε διαφορά από λιανική τιμή).