Ροή
Παρά τις εκτιμήσεις για μια παρατεταμένη περίοδο χαμηλών τιμών για το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο λόγω της υπερπροσφοράς και της κατακόρυφης πτώσης της ζήτησης, η σταδιακή μείωση της δραστηριότητας στο upstream, όπως αυτή επιβάλλεται από τις επιχειρήσεις λόγω περικοπών στους προϋπολογισμούς, μπορεί να οδηγήσει σε εξάντληση της παραγωγικής δυνατότητας οδηγώντας σε απότομη άνοδο της τιμής του πετρελαίου μελλοντικά. Αυτή η εξέλιξη θα προκαλούσε φυσικά στην αγορά ένα ακόμη οικονομικό σοκ σε μια περίοδο όπου πιθανότητα θα αποτελεί μεταβατικό στάδιο για την επιστροφή στην κανονικότητα.
Η πανδημία του κορονοϊού πλήττει την παγκόσμια οικονομία με ακραίους τρόπους. Η παραμόρφωση που έχει προκληθεί στην αγορά πετρελαίου στις ΗΠΑ (τη Δευτέρα, η τιμή του αμερικανικού αργού υποχώρησε κάτω από το μηδέν για πρώτη φορά στην ιστορία) οφείλεται και σε "τεχνικούς λόγους" καθώς την επόμενη ημέρα έληγαν σημαντικά συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης. Με το διαθέσιμο χώρο αποθήκευσης να εξαντλείται, οι έμποροι που κατείχαν τα συμβόλαια βρέθηκαν «ξεκρέμαστοι» καθώς δεν είχαν που να βάλουν το πετρέλαιο. Από την άλλη πλευρά, οι ιδιοκτήτες των δεξαμενόπλοιων είναι από τους μεγάλους νικητές της κρίσης ενώ δεν πρέπει να αγνοείται ότι οι τιμές ενοικίασης πλοίων και δεξαμενών έχουν πενταπλασιαστεί το τελευταίο διάστημα.
Το ιστορικό χαμηλό είναι το πιο ξεκάθαρο σημάδι του μεγέθους της ύφεσης που προκαλείται από το lockdown. Όμως το έδαφος είχαν ήδη στρώσει η Σαουδική Αραβία και η Ρωσία οι οποίες είχαν επιδοθεί κατά την έναρξη της κρίσης σε έναν πόλεμο τιμών και παρά το γεγονός ότι επιτεύχθηκε πρόσφατα συμφωνία για μείωση παραγωγής από τα κράτη του ΟΠΕΚ και άλλους παραγωγούς, αυτό στάθηκε πολύ λίγο για να ασκήσει κάποια επιρροή στις εξελίξεις. Παράλληλα, στην αγορά πλανάται το ερώτημα για το πόσο καιρό, υπό συνθήκες ύφεσης, η οικονομία της Ρωσίας μπορεί να αντέξει μια παρατεταμένη περίοδο χαμηλών τιμών πετρελαίου.
Η πτώση των τιμών σε κάθε περίπτωση δεν δείχνει να είναι βραχυπρόθεσμη. Η αποθηκευτική ικανότητα θα έχει εξαντληθεί μέσα στους επόμενους μήνες ενώ θα απαιτηθεί χρόνος προκειμένου να επανακάμψει η ζήτηση.
Πάνω από το 40% της ζήτησης πετρελαίου προέρχεται από τις μεταφορές (αυτοκίνητα και φορτηγά) αλλά αυτή τη στιγμή επικρατεί παγκόσμια "ακινησία".
Με ποιόν τρόπο θα μπορούσαν να σωθούν οι πετρελαϊκές
Σε ένα περιβάλλον χαμηλών τιμών, οι εταιρείες θα πρέπει να επιταχύνουν τα σχέδια αναδιάρθρωσης. Ενδέχεται να χρειαστεί να μειωθούν οι πληρωμές μερισμάτων ενώ οι μεγάλοι διεθνείς όμιλοι όπως είναι η BP και η ExxonMobil, θα πρέπει να αυξήσουν τις δαπάνες για εναλλακτικές μορφές ενέργειας.
Οι αμερικανικές εταιρείες βρίσκονται στη δίνη του κυκλώνα με πολλές από αυτές να κινδυνεύουν να χρεοκοπήσουν. Ο Αμερικανός πρόεδρος, Ντόναλντ Τραμπ έχει ήδη αναφερθεί στις προοπτικές διάσωσης της πετρελαϊκής βιομηχανίας, συμπεριλαμβανομένης της προσφοράς αποθηκευτικού χώρου (στο στρατηγικό αποθεματικό πετρελαίου). Ωστόσο, τα μέτρα στήριξης δεν θα μπορούσαν να έχουν μακροπρόθεσμο αποτέλεσμα. Σε μια εποχή που η κατανάλωση έχει σταματήσει, ίσως η λύση να βρίσκεται πίσω από κάποια μορφή εθνικής φορολογίας του άνθρακα προδιαγράφοντας επιδοτήσεις οι οποίες θα συνοδεύονται από όρους, όπως ότι οι εταιρείες που λαμβάνουν ενίσχυση θα πρέπει να έχουν εφαρμόσει ένα σχέδιο απαλλαγής από τον άνθρακα.
Μία ακόμη λύση θα μπορούσε να είναι η τεχνητή αύξηση της τιμής του πετρελαίου, αλλά αυτό θα έβλαπτε και τους καταναλωτές και την οικονομία.
Με τα εργοστάσια κλειστά και εκατομμύρια ανθρώπους στο σπίτι, το φθηνό πετρέλαιο δεν αποτελεί εργαλείο τόνωσης της αγοραστικής δύναμης ενώ οι χαμηλές τιμές βλάπτουν επίσης τις φτωχότερες χώρες παραγωγής.
Μακροπρόθεσμα όμως υπάρχει μία ακόμη προοπτική η οποία μάλλον έχει υποτιμηθεί: εάν η παραγωγική ικανότητα εξαντληθεί πολύ γρήγορα, η τιμή του πετρελαίου θα μπορούσε να αυξηθεί απότομα, προκαλώντας στον κόσμο ένα άλλο οδυνηρό οικονομικό σοκ πριν από αυτήν την κρίσιμη μετάβαση.
Με πληροφορίες από τους Financial Times.
