Ο ΟΠΕΚ+ αποφάσισε την Τρίτη να διατηρήσει την πολιτική σταδιακής αύξησης της παραγωγής κατά 400.000 βαρέλια την ημέρα, μια απόφαση η οποία εφαρμόζεται ήδη από το τέλος του καλοκαιριού του 2021 προκειμένου να διοχετευθούν επιπλέον ποσότητες στην αγορά.
Την άνοιξη του 2020, τις πρώτες μέρες της πανδημίας, το καρτέλ περιόρισε απότομα την παραγωγή κατά σχεδόν 10 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα, ποσότητα που αντιστοιχούσε σχεδόν στο 10% της παγκόσμιας προσφοράς εκείνη την εποχή. Πλέον, με μια λελογισμένη χαλάρωση των περικοπών, ο όμιλος επιδιώκει να διαμορφώσει μια τιμολογιακή πολιτική η οποία θα είναι συμφέρουσα για τα μέλη του και να διασφαλίσει ότι η προσφορά θα ανταποκρίνεται στη ζήτηση όπως αυτή διαμορφώνεται μέσα στο ρευστό περιβάλλον που προκαλεί η πανδημία.
Η χθεσινή απόφαση του ΟΠΕΚ+ δεν αποτελεί έκπληξη καθώς ο όμιλος είχε ήδη προϊδεάσει την αγορά για τις προθέσεις του αλλά και για την εκτίμησή του ότι η μετάλλαξη Όμικρον δεν θα επηρεάσει δραματικά την πορεία της ζήτησης. Άλλωστε, τα 400.000 βαρέλια δεν αποτελούν και καμία ιδιαίτερα γενναιόδωρη αύξηση, τουλάχιστον κατά την άποψη των ΗΠΑ, οι οποίες έχουν απευθύνει αρκετές εκκλήσεις στον ΟΠΕΚ+ να προμηθεύσει ακόμη μεγαλύτερες ποσότητες για να συγκρατηθούν οι τιμές των καυσίμων και η αύξηση του πληθωρισμού.
Και παρά το γεγονός ότι τα 400.000 βαρέλια υπολείπονται των προσδοκιών, το καρτέλ αντιμετωπίζει δυσκολίες να επιτύχει ακόμη και αυτό το στόχο με αποτέλεσμα η αποκατάσταση της παραγωγής να επιβραδύνεται ακόμη περισσότερο (και να προμηνύει μεταξύ άλλων και νέες εντάσεις με την κυβέρνηση Μπάιντεν).
Η επαναφορά της παραγωγής στους κόλπους τους καρτέλ δεν είναι καθόλου εύκολη υπόθεση. Στη μηνιαία έκθεσή του για το πετρέλαιο το Δεκέμβριο, ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας υπολόγισε ότι ο ΟΠΕΚ+ υπολείπεται του στόχου του Νοεμβρίου κατά 650.000 βαρέλια την ημέρα και μάλιστα αυτή είναι μια ποσότητα σημαντικά μεγαλύτερη από τα 400.000 βαρέλια την ημέρα που ο όμιλος σχεδίαζε να προσθέσει στην αγορά κάθε μήνα.
Στην πραγματικότητα, λίγοι παραγωγοί από την ομάδα των 23 μελών θα μπορούσαν να αυξήσουν εύκολα την παραγωγή τους καθώς μια σειρά ζητημάτων, όπως οι πολιτικές διαμάχες και οι ανεπαρκείς επενδύσεις σε γεωτρήσεις, τους εμποδίζουν. Για παράδειγμα, η Νιγηρία, ο μεγαλύτερος παραγωγός της Αφρικής, άντλησε 360.000 βαρέλια την ημέρα κάτω από την ποσόστωσή της το Νοέμβριο, μια ποσότητα που από μόνη της θα ήταν αρκετή για να εξαλείψει τη συμφωνημένη μηνιαία αύξηση 400.000 βαρελιών την ημέρα για τον όμιλο συνολικά. «Ένα κακό ρυθμιστικό πλαίσιο, τα σαμποτάζ και οι βανδαλισμοί πετρελαϊκών εγκαταστάσεων» αποτρέπουν τις απαραίτητες δαπάνες στη Νιγηρία, ανέφερε στην έκθεσή της η Διεθνής Υπηρεσία Ενέργειας. Η Αγκόλα, μια άλλη αφρικανική χώρα, αντλεί επίσης ποσότητες κάτω από την ποσόστωσή της, ενώ η λιβυκή παραγωγή μειώθηκε πρόσφατα ραγδαία λόγω της πολιτικής αναταραχής.
Ακόμη και η Ρωσία, ο δεύτερος μεγαλύτερος εξαγωγέας του ομίλου μετά από τη Σαουδική Αραβία, φαίνεται να έχει χτυπήσει «ταβάνι» με περίπου 9,9 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα, δηλαδή 600.000 λιγότερα από ό,τι άντλησε τον Απρίλιο του 2020 πριν από τις μεγάλες περικοπές. Όπως αναφέρουν διεθνείς αναλυτές, προκειμένου η χώρα να καταφέρει να αυξήσει την παραγωγή θα πρέπει να προχωρήσει σε βελτιώσεις στις φορολογικές της πολιτικές και να αναπτύξει νέα κοιτάσματα. «Η Ρωσία βρίσκεται προσωρινά κοντά στα όριά της», δήλωσε ο Bhushan Bahree, εκτελεστικός διευθυντής της IHS Markit.
Οι μόνες χώρες οι οποίες θα μπορούσα να ανταποκριθούν θετικά και να αυξήσουν εύκολα την παραγωγή τους είναι η Σαουδική Αραβία και το Ιράκ, αν συμφωνούσαν να παράξουν μεγαλύτερες ποσότητες από τις ποσοστώσεις τους.
«Αφανείς» μελλοντικές πιέσεις στις τιμές
Η αμφίβολη πορεία της ζήτησης εν μέσω της πανδημίας αποτελεί το μείζον ζήτημα που απασχολεί την αγορά. Όμως πιέσεις στις τιμές, εκτός από μια υποτονική ζήτηση, μια ακόμη μεγαλύτερη επιβράδυνση της ανάπτυξης και την διοχέτευση μεγαλύτερων ποσοτήτων πετρελαίου λόγω ενδεχόμενης περαιτέρω μελλοντικής χαλάρωσης των περικοπών από την πλευρά του ΟΠΕΚ+, ασκούν και τα νέα project στο upstream.
Πριν από λίγες ημέρες, το Ιράν ανακοίνωσε τα σχέδιά του να ενισχύσει την παραγωγή πετρελαίου αξιοποιώντας το κοίτασμα του Νότιου Αζαντεγάν σε τουλάχιστον 320.000 βαρέλια την ημέρα (bpd) έως τα μέσα του 2023, από 140.000 βαρέλια που είναι σήμερα. Αυτή η παραγωγή και οι συνακόλουθες αυξήσεις στο Βόρειο Αζαντεγάν και σε άλλα μεγάλα κοιτάσματα που αποτελούν το πλούσιο σε πετρέλαιο σύμπλεγμα κοιτασμάτων στην περιοχή του Δυτικού Καρούν, θα επιτρέψουν στο Ιράν , εντός της επόμενης διετίας, να επιτύχει τον πολυπόθητο στόχο των 1 εκατ. βαρελιών την ημέρα από τη συγκεκριμένη περιοχή, σύμφωνα με πρόσφατα σχόλια του διευθύνοντος συμβούλου της Εθνικής Ιρανικής Εταιρείας Πετρελαίου (NIOC), Mohsen Khojastehmehr.
Σύμφωνα με διεθνείς αναλυτές, μια τέτοια αύξηση στην παραγωγή από την πλευρά του Ιράν και η δυνατότητα της χώρας να διοχετεύσει τις επιπλέον ποσότητες (που σχεδιάζει ούτως ή άλλως να αντλήσει) στη διεθνή αγορά, αν τελικά αρθούν οι κυρώσεις θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε μια ακαριαία πτώση στην τιμή που θα μπορούσε να φθάσει και στο 10%. Και αυτό δεν το θεωρούν απίθανο, ιδιαίτερα σε ένα πλαίσιο αβέβαιης ζήτησης τους επόμενους μήνες λόγω του Covid-19 και μιας πιθανής σημαντικής επιβράδυνσης της οικονομικής ανάπτυξης της Κίνας.
