Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία πυροδότησε μια «καταιγίδα» δυτικών κυρώσεων κατά της Μόσχας: Στο στόχαστρο τέθηκαν τα μεγάλα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα της χώρας που αποκόπηκαν από το παγκόσμιο σύστημα, τα εξωχώρια κεφάλαια τους πάγωσαν, η πρόσβαση για τις μεγάλες εταιρείες της χώρας στον διεθνή δανεισμό σταμάτησε, ακυρώθηκαν εξαγωγές προς τη Ρωσία- για να αναφέρουμε ορισμένες από τις κυρώσεις.
Όμως ένας τομέας έμεινε εκτός αυτής της δέσμης μέτρων... Και δεν είναι άλλος από τον ενεργειακό. Οι ηγέτες της Δύσης πιθανώς δεν προχώρησαν εκεί, καθώς η επιβολή κυρώσεων θα δημιουργούσε ακόμα μεγαλύτερα προβλήματα σε ένα τομέα που ήδη δοκιμάζεται σκληρά.
Με τις τιμές του πετρελαίου να βρίσκονται σε υψηλά ετών, φαίνεται ότι έχει διαμορφωθεί μια νέα πραγματικότητα. Διεθνείς εισαγωγείς ρωσικού πετρελαίου έχουν αρχίσει να είναι διστακτικοί όσον αφορά την προμήθεια του, την ώρα που ο τραπεζικός τομέας παρουσιάζεται αρνητικός στην χρηματοδότηση πρώτων υλών που προέρχονται από τη Ρωσία. Διυλιστήρια και τράπεζες δείχνουν απρόθυμες να κάνουν δουλειές με τη Ρωσία, καθώς κινδυνεύουν να πέσουν θύματα αυστηρών περιορισμών που μπορεί να επιβληθούν από διαφορετικές δικαιοδοσίες. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να έχει επιβληθεί ένα «εμπάργκο» στο ρωσικό πετρέλαιο, χωρίς να έχουν προηγηθεί κυρώσεις.
Επιπρόσθετα, οι παράγοντες της πετρελαϊκής αγοράς ανησυχούν ότι η κλιμάκωση της κατάστασης στην Ουκρανία, ανά πάσα στιγμή θα μπορούσε να θέσει και τον ενεργειακό τομέα της Ρωσίας σε καθεστώς κυρώσεων. Όπως ανάφερε χαρακτηριστικά η WSJ, το εμπόριο με τη Ρωσία θα γίνει ιδιαίτερα πολύπλοκο, προσθέτοντας ότι οι κυρώσεις που επιβλήθηκαν στην Ρωσία θα έχουν τεράστιο αντίκτυπο στο παγκόσμιο εμπόριο και τα παγκόσμια οικονομικά.
«Χάθηκαν» 2,5 εκατομμύρια βαρέλια
Επί του πρακτέου, οι ρωσικές εξαγωγές πετρελαίου βρίσκονται σε μεγάλη πτώση παρά τις «γενναίες» εκπτώσεις. Σύμφωνα με το Energy Intelligence, οι ρωσικές πετρελαϊκές εξαγωγές έχουν μειωθεί κατά το 1/3, δηλαδή κατά 2,5 εκατ. βαρέλια την ημέρα- παρά την έκπτωση των 11 δολαρίων ανά βαρέλι σε σχέση με το Brent.
Σύμφωνα με τα επίσημα ρωσικά στοιχεία, οι εξαγωγές πετρελαίου υπό κανονικές συνθήκες ανέρχονται σε 4,7 εκατ. βαρέλια αργού (ημερησίως) και 2,8 εκατ. βαρέλια πετρελαϊκών παραγώγων. Η Energy Intelligence υπολογίζει ότι οι εξαγωγές αργού έχουν μειωθεί κατά 1,5 εκατ. βαρέλια και η αντίστοιχες πετρελαϊκών παράγωγων κατά 1 εκατ. βαρέλια.
Βέβαια τα ευρωπαϊκά διυλιστήρια εκτός από τις κυρώσεις, είναι διστακτικά όσον αφορά το ρωσικό πετρέλαιο λόγω της υψηλής περιεκτικότητας του σε θείο.
Πάντως όπως ανέφερε χαρακτηριστικά η Natasha Kaneva στο CNN, η επικεφαλής του τομέα global commodities της JPMorgan, το ρωσικό πετρέλαιο «έχει χαθεί από τις αγορές γιατί οι Δυτικοί αρνούνται να το αγοράσουν».
Αγριεύει η Γερουσία
Σύμφωνα με το The Hill, η ιδέα της επιβολής κυρώσεων και στον ενεργειακό τομέα της Ρωσίας έχει αρχίσει να κερδίζει έδαφος στον λόφο του Καπιτωλίου στις ΗΠΑ. Την πρόταση την προωθούν από κοινού Δημοκρατικοί και Ρεπουμπλικάνοι γερουσιαστές και ζητούν η χώρα τους να σταματήσει τις εισαγωγές ρωσικού πετρελαίου.
Οι ΗΠΑ το 2021 έκαναν εισαγωγές ρωσικού πετρελαίου, που σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία ανερχόντουσαν κοντά στις 700.000 βαρέλια ημερησίως. Για την ώρα η κυβέρνηση Μπάιντεν δεν έχει αποφασίσει επί του ζητήματος, αν και η διακομματική πίεση που δημιουργείται θα την ωθήσει να δράσει σύντομα.
Πάντως η κυρίαρχη αίσθηση είναι ότι το πλέγμα των κυρώσεων να γίνει πιο πυκνό- λόγω των διαφαινομένων εξελίξεων στην Ουκρανία- και θα συμπεριλάβει και τον ρωσικό ενεργειακό τομέα, με ότι αυτό θα συνεπάγεται τόσο για την Ρωσία, όσο και για τον υπόλοιπο κόσμο.
