Η ώρα των αποφάσεων έφτασε. Λίγο πριν την έναρξη της Συνόδου Κορυφής της ΕΕ, παρουσία του προέδρου των ΗΠΑ, η «τρίπλα» του Βλαντίμιρ Πούτιν για αγορά ρωσικού πετρελαίου και φυσικού αερίου μόνο με ρούβλια από τις «μη φιλικές χώρες», 99,9% απλά επιτάχυνε τις προδιαγεγραμμένες εξελίξεις.
Και τι σημαίνει η κίνηση Πούτιν με τις «μη φιλικές χώρες»; Ότι οι Δυτικές χώρες που επέβαλαν τις κυρώσεις με τις οποίες «στραγγαλίζεται» η ρωσική οικονομία και το ρωσικό νόμισμα, θα πρέπει με ευρώ και δολάρια να αγοράζουν ρούβλια, στηρίζοντας δηλαδή το ρωσικό νόμισμα και μάλιστα με ισοτιμίες που θα καθορίζει η κεντρική τράπεζα της Ρωσίας.
Με την έναρξη της ρωσικής εισβολής πριν από έναν μήνα, το ρούβλι βρέθηκε σε ελεύθερη πτώση χάνοντας σχεδόν το 50% της αξίας του έναντι του δολαρίου. Όμως εσχάτως, σύμφωνα με την κεντρική τράπεζα της Ρωσίας, το ρούβλι μάζεψε τις απώλειες του και πλέον βρίσκεται 30% χαμηλότερα έναντι του δολαρίου.
Την ίδια ώρα, οι ρωσικές τράπεζες εμποδίζονται να πραγματοποιήσουν πολλές συναλλαγές, οι παγκόσμιες ναυτιλιακές εταιρείες έχουν σταματήσει να παραδίδουν αγαθά στα ρωσικά λιμάνια και μια σειρά από αποχωρήσεις Δυτικών εταιρειών στερεί από τη χώρα καταναλωτικά προϊόντα και θέσεις εργασίας. Ο πληθωρισμός αυξάνεται κατά 2% την εβδομάδα και ορισμένοι οικονομολόγοι εκτιμούν ότι το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν της Ρωσίας θα συρρικνωθεί έως και 15% φέτος.
Λογικά, μετά το «τελεσίγραφο» Πούτιν αυτό που θα δούμε στο τέλος της Συνόδου, θα είναι ο εξοστρακισμός των ρωσικών ενεργειακών προϊόντων και από την ευρωπαϊκή αγορά, με ότι αυτό θα συνεπάγεται.
Νέοι πελάτες
Το μόνο που μειώνει τον «πόνο» που βιώνει η Ρωσία, είναι οι πωλήσεις φυσικού αερίου και πετρελαίου. Και μπορεί ήδη οι Δυτικοί να έχουν αρχίσει να αποστασιοποιούνται από τη ρωσική ενέργεια, δεν συμβαίνει το ίδιο με άλλους.
Η Ινδία της οποίας η οικονομία είναι η τρίτη πιο ενεργοβόρα του πλανήτη, μέσα στον Μάρτιο τετραπλασίασε τις εισαγωγές ρωσικού πετρελαίου. Αυτό μεταφράζεται σε 360.000 βαρέλια ημερησίως και στην συντριπτική του πλειοψηφία αφορά φορτία τα οποία τελικά επέλεξαν να μην αγοράσουν Ευρωπαίοι εισαγωγείς.
Η Ρωσία μάλιστα έχει έντονο αποτύπωμα στον ενεργειακό τομέα της Ινδίας, καθώς στη Rosneft ανήκει το 49% της Nayara Energy, της εταιρείας που κατέχει το δεύτερο μεγαλύτερο διυλιστήριο στη χώρα.
Αναζητώντας ισορροπία
Σύμφωνα με τον χρηματοπιστωτικό οίκο Standard Chartered, oι συνεχιζόμενες κυρώσεις, η συνεχιζόμενη απροθυμία των καταναλωτών να αγοράσουν από τη Ρωσία, καθώς και οι ελλείψεις κεφαλαίου, εξοπλισμού και τεχνολογίας θα συνεχίσουν να μειώνουν τη ρωσική παραγωγή πετρελαίου τα επόμενα τρία χρόνια. Σύμφωνα με εκτιμήσεις ειδικών στα commodities, η μείωση της παραγωγής της Ρωσίας θα κορυφωθεί στα 2,306mb/d (εκατ. βαρέλια/ημέρα) το δεύτερο τρίμηνο του 2022.
Όπως αναφέρει η Standard Chartered, για να επανέλθει η ισορροπία στην αγορά πετρελαίου, κάτι τέτοιο θα απαιτούσε περίπου 2mb/d επιπλέον προσφορά για το υπόλοιπο του 2022. Κυρίως λόγω των σημερινών πολύ χαμηλών επιπέδων αποθεμάτων και επιπλέον 2mb/d το 2ο τρίμηνο για να διευκολυνθούν οι μετατοπίσεις που προκαλούνται από την εκτόπιση του ρωσικού πετρελαίου από τα Δυτικά ενεργειακά portfolio. Το μοντέλο της Standard Chartered υποθέτει ότι η τρέχουσα συμφωνία του OPEC+ συνεχίζεται, ότι δεν θα υπάρξει καμία αύξηση στις εξαγωγές του Ιράν και η αύξηση της παραγωγής των ΗΠΑ σε ετήσια βάση είναι λίγο πάνω από 1,5 mb/d.
Βέβαια η προοπτική υπογραφής της πυρηνικής συμφωνίας με το Ιράν, θα μπορούσε να δώσει κάποια λύση. Υπολογίζεται ότι το Β' εξάμηνο τους τρέχοντος έτους θα μπορούσαν να μπουν περί τα 1,2 bp/d στην αγορά και να είναι πλέον επιλέξιμα από Δυτικούς αγοραστές.
Όμως το κενό στην προσφορά θα παραμείνει. Και όπως έχουμε επανειλημμένα τονίσει, πρακτικά, μόνο δύο χώρες μέλη του OPEC έχουν τις παραγωγικές δυνατότητες να καλύψουν τη ζήτηση. Η Σαουδική Αραβία και Τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, που μέχρι στιγμής δεν έχουν δείξει καμία πρόθεση να δράσουν.
Η λέξη από «υ» που κανείς δεν θέλει να ακούσει
Με τα πράγματα στην Σύνοδο Κορυφής να δείχνουν προς την κατεύθυνση ότι το ρωσικό πετρέλαιο και φυσικό αέριο, δύσκολα θα μείνουν στο ευρωπαϊκό «μενού», άρχισε να ακούγεται η λέξη που κανείς δεν θέλει να ακούει: Ύφεση και για να το πούμε στην διάσταση της, παγκόσμια ύφεση. Σύμφωνα με την έκθεση των Λουτζ Κίλιαν και Μάικλ Ντ. Πλάντε από την FED του Ντάλας, από τη στιγμή που τα ρωσικά ενεργειακά προϊόντα θα αποκλειστούν από την αγορά, μια παγκόσμια οικονομική ύφεση φαίνεται αναπόφευκτη. Μάλιστα τόνισαν ότι «αυτή η επιβράδυνση θα μπορούσε να είναι πιο παρατεταμένη από εκείνη του 1991», δηλαδή κάνουν λόγο για έναν μεγαλύτερο σοκ στην αγορά, από αυτό που προέκυψε μετά την εισβολή του Ιράκ στο Κουβέιτ.
Στο ίδιο μήκος κύματος βρέθηκε και η Moody's Analytics. Την περασμένη εβδομάδα σε έκθεση της ανέφερε σχετικά με την πρώτη αύξηση των επιτοκίων της Fed από τα τέλη του 2018, ότι «τα μοντέλα ύφεσης υποδηλώνουν ότι οι πιθανότητες ύφεσης τους επόμενους 12 μήνες έχουν αυξηθεί πρόσφατα», προσθέτοντας ότι η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία θα μπορούσε να προκαλέσει ύφεση.
