Τα τελευταία στοιχεία που δημοσιεύονται από το Στατιστικό Δελτίο της BIS (Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών) «Παγκόσμιοι Δείκτες Ρευστότητας» επιτρέπουν την... διαλεύκανση των «μυστηρίων» που εμφανίστηκαν στις συναλλαγματικές ισοτιμίες δολαρίου/ευρώ το 2022, αλλά και στην ολική... επαναφορά της ανοδικής τάσης του χρυσού.
Κυρίως όμως τα στατιστικά στοιχεία της BIS δίνουν ένα ερμηνευτικό λεξιλόγιο ανάγνωσης της κίνησης των επερχόμενων αναταραχών στις συναλλαγματικές ισοτιμίες και κατα συνέπεια τον τρόπο που επηρεάζουν την εξέλιξη του εισαγόμενου πληθωρισμού.
Ειδικά για την Ευρωζώνη μέσω της ισοτιμίας ευρώ - δολαρίου.
- ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Θα είναι το ασήμι η μεγάλη «έκπληξη» του 2023; - Τα υψηλά 9 ετών και η μείωση των αποθεμάτων
Τα πέντε σημεία συνοπτικής παρουσίασης που είναι ενδεικτικά των κινήσεων που «φωτίζουν» τον ορίζοντα των χρηματαγορών και αφορούν ειδικά το 3ο τρίμηνο του 2022, αναφέρουν συγκεκριμένα:
- Οι διασυνοριακές απαιτήσεις των τραπεζών, οι οποίες περιλαμβάνουν κυρίως δάνεια, χρεόγραφα και παράγωγα με θετική αγοραία αξία, αυξήθηκαν κατά 1,1 τρισ δολ. το 3ο τρίμηνο του 2022, αυξάνοντας τον ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης στο 10%. Τα παράγωγα οδήγησαν σε αυτή την αύξηση.
- Από αυτό το σύνολο, η μεταβολή της διασυνοριακής πίστωσης, που ορίζεται ως δάνεια και διακρατήσεις χρεογράφων, ήταν μόνο 169 δισεκατομμύρια δολάρια. Οι πιστώσεις σε ευρώ ξεπέρασαν τις πιστώσεις σε δολάρια, οι οποίες παρέμειναν σχεδόν αμετάβλητες.
- Οι πιστώσεις προς τις προηγμένες οικονομίες συνέχισαν να αυξάνονται, ενώ οι πιστώσεις προς τις αναδυόμενες αγορές και τις αναπτυσσόμενες οικονομίες υποχώρησαν, λόγω της συρρίκνωσης των πιστώσεων προς την Κίνα και το Χονγκ Κονγκ. Οι ξένες αξιώσεις στη Ρωσία μειώθηκαν κατά το ένα τρίτο από τα τέλη του 2021.
- Στους παγκόσμιους δείκτες ρευστότητας της BIS, οι πιστώσεις σε δολάρια προς μη τραπεζικά ιδρύματα στις Αναπτυσσόμενες Οικονομίες μειώθηκαν απότομα, ενώ οι πιστώσεις σε ευρώ και γιεν αυξήθηκαν. Η συρρίκνωση των πιστώσεων σε δολάρια αντανακλούσε κυρίως τη μείωση των τραπεζικών δανείων.
- Το απόθεμα διεθνών χρεογράφων εκφρασμένων σε δολάρια ΗΠΑ που εκδίδονται από Αναπτυσσόμενες Οικονομίες μειώθηκε για πρώτη φορά μετά τη Μεγάλη Χρηματοπιστωτική Κρίση του 2008–09.
Τα στοιχεία αυτά «διαβάζονται» υπενθυμίζοντας οτι το 3ο τρίμηνο του 2022 ήταν η Fed που ξεκίνησε με σχεδόν... βίαιο τρόπο την νομισματική σύσφιξη καθιστώντας το δολάριο «ακριβότερο» και λιγότερο διαθέσιμο διεθνώς.
Ανατρέποντας έτσι τις συναλλαγματικές ισοτιμίες με τα άλλα ισχυρά νομίσματα όπως το Ευρώ και το Γιέν.
Η ΕΚΤ όπως προκύπτει υποχρεώθηκε να ακολουθήσει άρον – άρον με επίσης ανάλογα απότομο τρόπο την νομισματική σύσφιξη στην Ευρωζώνη αυξάνοντας τα επιτόκια, διακόπτοντας το APP και υποχρεώνοντας ταυτόχρονα τις τράπεζες να χάσουν σε λίγους μήνες τα προνόμια των TLTROs. Και αυτό γιατί αν δεν ακολουθούσε την Fed, το Ευρώ πολύ γρήγορα θα μετατρεπόταν στην κερκόπορτα του πληθωρισμού για την Ευρώπη όπως και έγινε άλλωστε για ένα διάστημα μερικών μηνών, μέχρι να μειώσει η ΕΚΤ ξανά την απόσταση από το δολάριο.
Τότε δημιουργήθηκε και το παράθυρο «ευκαιρίας» για τις αγορές χρυσού, το οποίο πολλές Κεντρικές Τράπεζες χρησιμοποίησαν αγοράζοντάς τον σαν να μην υπάρχει αύριο, συντελώντας έτσι στο παράδοξο φαινόμενο να ανεβαίνει η τιμή του χρυσού σχεδόν ταυτόχρονα με την συναλλαγματική ισοτιμία του δολαρίου...
Η Fed διατηρήθηκε στην γραμμή αυτή μέχρι και τα τέλη του έτους, αλλά ήδη από τα μέσα του φθινοπώρου αφ' ενός η επερχόμενη «κρίση» με το όριο χρέους της αμερικανικής κυβέρνησης και αφετέρου η σχετική εξάντληση των αντοχών της οικονομίας, άρχισαν να διαμορφώνουν την προσδοκία μια επερχόμενης για το 2023 σταδιακής επιβράδυνσης στην γραμμή της νομισματικής σύσφιξης.
Ενώ ταυτόχρονα η ΕΚΤ είχε και η ίδια ανεβάσει ταχύτητες στην δική της «νομισματική σύσφιξη» εξισορροπώντας την συναλλαγματική ισοτιμία ευρώ δολαρίου, όχι βεβαια στα παλιά επίπεδα, αλλά σε ένα επίπεδο ισορροπίας κοντά στο σημερινό, μειώνοντας έτσι τις εισαγόμενες πληθωριστικές πιέσεις.
Δολάριο - χρυσός
Αναμφισβήτητα οι νομισματικές πολιτικές της Fed και κατα δεύτερο λόγο της ΕΚΤ, διαμόρφωσαν σε συνδυασμό με την εντατικοποίηση των γεωπολιτικών και εμπορικών αναταραχών, την... τρελή «ζήτηση» για τον χρυσό από τις Κεντρικές Τράπεζες. Ήταν μία κίνηση προκειμένου να στηρίξουν σε ενα ολοένα και πιο αβέβαιο διεθνές περιβάλλον τα εθνικά νομίσματά τους με ένα asset στο οποίο δεν υφίσταται «ο κίνδυνος του αντισυμβαλλόμενου».
Με άλλα λόγια με ένα asset του οποίου η αξία δεν μπορεί να «θιγεί» ούτε από τον πληθωρισμό ούτε από τον «εκδότη» του, καθώς η αξία του είναι πραγματική, έχει την πηγή του και «φέρεται» από το ίδιο το asset.
Πρόκειται για μία σιωπηρή... επιστροφή στον χρυσό χωρίς προηγούμενο και αυτό το μαρτυρούν τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία του Παγκόσμιου Συμβουλίου Χρυσού.
Όπως προκύπτει από τα ετήσια απολογιστικά στοιχεία που δόθηκαν στην δημοσιότητα πρόσφατα η ετήσια ζήτηση αυξήθηκε κατά 18% μέσα στο 2022 ήτοι σε 4.741 τόνους, σημειώνοντας τη μεγαλύτερη αύξηση αγορών σε ποσότητα από το 2011, ήτοι μετά την χρηματοπιστωτική κρίση του 2008 - 2009.
Είναι αξιοσημείωτο ότι από τότε και μέχρι σήμερα οι Κεντρικές Τράπεζες είναι «καθαροί» αγοραστές στις αγορές χρυσού ενώ τις δεκαετίες που προηγήθηκαν ήταν «καθαροί» πωλητές... Η αύξηση της ζήτησης μετά το ρεκόρ του 3ου τριμήνου (417 τόνοι) ακολούθησε και το 4ο τρίμηνο του 2022, με 1337 τόνους αγορές. Και αυτό παρά το γεγονός οτι η κατανάλωση κοσμημάτων μειώθηκε κατά 3% στους 2.086 τόνους καθώς επηρεάστηκε από την μεγάλη άνοδο της τιμής του χρυσού.
Η επενδυτική ζήτηση έφτασε τους 1.107 τόνους (+10%) το 2022. Το δεύτερο εξάμηνο δηλαδή του 2022, η ζήτηση από τις Κεντρικές Τράπεζες χτύπησε ρεκόρ 55 χρόνων. Με αυτά τα δεδομένα οι κινήσεις στο τρίγωνο δολαρίου - χρυσού – ευρώ ίσως να είναι πλέον περισσότερο «ευανάγνωστες» για την διετία 2023 – 2024, που – σύμφωνα και με τις Κεντρικές Τράπεζες – θα συνεχιστεί η μάχη για τον έλεγχο του πληθωρισμού παρά τους κινδύνους της ύφεσης.
