Στην έκτακτη Σύνοδο Κορυφής των ηγετών της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις 9 Φεβρουαρίου στις Βρυξέλλες, η ατζέντα περιλαμβάνει ένα και μοναδικό θέμα: πως οι 27 χώρες της ΕΕ θα αντιμετωπίσουν το IRA, το αμερικανικό πρόγραμμα επιδοτήσεων για την πράσινη μετάβαση που έχει ονομαστεί Inflation Reduction Act και το οποίο από τις αρχές του 2023 έχει αρχίσει να πιέζει ασφυκτικά την ευρωπαϊκή οικονομία.
Πρόκειται για ένα πακέτο 369 δισ. δολαρίων το οποίο με πολλαπλή «μόχλευση» στο αμερικανικό χρηματοπιστωτικό σύστημα δημιουργεί ένα κεφαλαιακό πλεονέκτημα της αμερικανικής οικονομίας έναντι της ευρωπαϊκής ιδιαίτερα στον κρίσιμο τομέα της χρηματοδότησης της πράσινης μετάβασης.
Οι 27 αρχηγοί των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων σε δέκα ημέρες θα συναντηθούν θέλοντας να συζητήσουν την ευρωπαϊκή απάντηση στον IRA.
Το θέμα είναι ζήτημα επιβίωσης για την ευρωοικονομία, αλλά η διχογνωμία στην Ευρώπη και ειδικά στην Ευρωζώνη είναι... βαθιά.
- ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Γερμανικό «nein» στην πρόταση για νέο, κοινό δανεισμό της ΕΕ - «Υπάρχουν ήδη πολλά χρήματα στο τραπέζι»
Η Κομισιόν με την υποστήριξη αρκετών χωρών της ΕΕ ζητάει και θα κατεβάσει την Τετάρτη συγκεκριμένη πρόταση η οποία από την μία θα επιτρέπει την ελαστικοποίηση του κανονισμού έγκρισης κρατικών ενισχύσεων σε επιχειρήσεις (που κανονικά απαγορεύεται) και θα ανοίξει, εκτός απροόπτου, ταυτόχρονα την συζήτηση για την δημιουργία ενός νέου Ταμείου χρηματοδότησης της πράσινης μετάβασης.
Αυτή δεύτερη πρόταση συνοδεύεται από την πρόθεση χρηματοδότησης του Ταμείου και με νέο ευρωπαϊκό χρέος (ευρω-ομόλογα).
Απέναντι στην πρόταση αυτή και αντίθετα με αυτή, η Γερμανία και η Ολλανδία, με την υποστήριξη και άλλων χωρών «δέχονται» την ελαστικοποίηση των κανόνων κρατικής επιδότησης -το έχουν ήδη κάνει πράξη άλλωστε χωρίς την άδεια της Κομισιόν- αλλά απαντούν ότι δεν χρειάζεται άλλο Ταμείο και πολύ περισσότερο νέο κοινό ευρωπαϊκό χρέος γιατί... «λεφτά υπάρχουν για όλους».
Πόσα και πού υπάρχουν αυτά τα λεφτά;
Σε πρόσφατο δημοσίευμα της γερμανικής Handelsblatt αναφέρεται πως συνολικά υπάρχουν πάνω από 2 τρισ. ευρώ (!) αδιάθετοι πόροι στα διάφορα Ταμεία της ΕΕ τα οποία με την συγκεντροποίησή τους και την αναδιανομή τους μπορούν να υπερκαλύψουν το μέγεθος της χρηματοδότησης της αμερικανικής κυβέρνησης. Οι πόροι αυτοί σύμφωνα με την Handelsblatt προέρχονται τόσο από το 1,2 τρισ. ευρώ του επταετούς προϋπολογισμού της ΕΕ όσο και από τους αδιάθετους πόρους του Ταμείου για την Ανάκαμψη από τον Covid.
Ειδικά από το τελευταίο Ταμείο πρέπει να σημειωθεί ότι έχουν απορροφηθεί μόλις 95 δισ. ευρώ από το σκέλος της δωρεάν επιδότησης (338 δισ. συνολικά διαθέσιμα) και παραμένουν διαθέσιμα πάνω από 330 δισ. ευρώ από το σκέλος που αφορά στο δανειακό πρόγραμμα.
Η αλήθεια όμως είναι πως πέρα τα όσα αναφέρει ως διαθέσιμα η Handelsblatt υπάρχουν στην Ευρώπη άλλα 500 περίπου δισ. ευρώ διαθέσιμα και μέχρι στιγμής «παγωμένα» στο Ταμείο του ESM του οποίου ο τελευταίος «πελάτης» ήταν το δάνειο προς την Ελλάδα...
Με αυτή την έννοια φαίνεται πως το Βερολίνο έχει μεν δίκιο να λέει ότι «λεφτά υπάρχουν», αλλά τα κεφάλαια αυτά αφ' ενός είναι δανειακά, με ομολογουμένως εξαιρετικά χαμηλά επιτόκια και αφετέρου τα χαμηλότοκα αυτά δάνεια συνοδεύονται από δημοσιονομικές δεσμεύσεις (ειδικά του ESM) τις οποίες όμως καμία εκ των ενδιαφερόμενων κυβερνήσεων δεν θέλει να εμφανιστεί πως αποδέχεται προκειμένου να τα αποκτήσει.
Για τους λόγους αυτούς είναι άγνωστο ακόμα το αν και με ποιους όρους στις 9 Φεβρουαρίου θα υπάρξει ευρωπαϊκή απάντηση στην ανταγωνιστική Ουάσιγκτον.
Μέχρι τότε βέβαια, θα υπάρξουν εντατικές διαπραγματεύσεις. Για παράδειγμα την Δευτέρα, ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν θα επισκεφθεί τον Ολλανδό πρωθυπουργό Μαρκ Ρούτε στη Χάγη. Ο Σόλτς βρίσκεται σε ανοιχτή γραμμή με τον Μακρόν, κ.λ.π.
Την Τετάρτη, η Κομισιόν θα παρουσιάσει τις σχετικές προτάσεις της, αλλά μέχρι στιγμής το μόνο βέβαιο είναι η πρόβλεψη για «προσωρινή χαλάρωση των κανόνων για τις κρατικές ενισχύσεις» σε πολύ συγκεκριμένους τομείς της οικονομίας.
Τα υπόλοιπα ως συνήθως, θα πάρουν κατα πως φαίνεται περισσότερο χρόνο για να βρεθεί ο κατάλληλος συμβιβασμός.
